(vovworld)- ທ້າຍສັບປະດານີ້, ປະຊາຊົນອາບການິສຖານ ຈະໄປປ່ອນບັດເລືອກຕັ້ງປະທານາທິບໍດີ ດ້ວຍຄວາມຫວັງວ່າ ລັດຖະບານໃໝ່ຈະນຳອາບການິສຖານ ຫຼຸດພົ້ນອອກຈາກສະພາບຂາດສະຖຽນລະພາບ, ການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ, ລະດັບຄຸ້ມຄອງທີ່ອ່ອນດອຍພາຍໃນປະເທດ ກໍ່ຄືແກ້ໄຂສະພາບບໍ່ມີທາງອອກໃນການເຈລະຈາກ່ຽວກັບຄວາມສະຫງົບປອດໄພກັບອາເມລິກາ ຫຼັງປີ 2014. ແຕ່ສະຖານະການກ່ອນການເລືອກຕັ້ງພວມຂົ່ມຂູ່ເຖິງວິວັດການມອບສິດອຳນາດຢູ່ປະເທດ ສ.ອິດສະລາມນີ້, ທັງສະແດງໃຫ້ເຫັນສະພາບການເມືອງຢູ່ອາບການິສຖານ ຍາກທີ່ຈະແກ້ໄຂໄດ້
ກຳລັງປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບອາບການິສຖານ ປ້ອງກັນຢູ່ນອກຄະນະກຳມະການເລືອກຕັ້ງ
(ພາບ: Reuters)
ກ່ອນການເລືອກຕັ້ງ, ຢູ່ອາບການິສຖານ,ໄດ້ເກີດເຫດບຸກໂຈມຕີກໍ່ການຮ້າຍຫຼາຍຄັ້ງ, ເຊິ່ງໄດ້ກີດຂວາງເຖິງການເລືອກຕັ້ງ. ໃນຂະນະນັ້ນ, ຄວາມແຕກຕ່າງກັນກ່ຽວກັບອັດຕາສ່ວນຜູ້ມີສິດເລືອກຕັ້ງສະໜັບສະໜູນລະຫວ່າງຜູ້ອອກສະໝັກເລືອກຕັ້ງພັດບໍ່ຫຼາຍ, ອັນຈະກໍ່ຄວາມຫຍຸ້ງຍາກໃຫ້ແກ່ການເລືອກຕັ້ງ.
ຕາລີບານ ຖະແຫຼງທຳລາຍການເລືອກຕັ້ງ
ກ່ອນການເລືອກຕັ້ງເກືອບ 1 ເດືອນ, ກຳລັງຕາລີບານ ຢູ່ ອາບການິສຖານ ໄດ້ຮຽກຮ້ອງສະມາຊິກທັງໝົດທຳລາຍການເລືອກຕັ້ງປະທານາທິບໍດີ, ຄຳຖະແຫຼງທີ່ມີລັກສະນະກະຕຸກຊຸກຍູ້ການໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງນີ້ຂອງຕາລີບານ ຖືກເຜີຍເຜ່ໃນເຄືອຂ່າຍອິນເຕີແນດ. ຕາມນັ້ນແລ້ວ, ບັນດາສະມາຊິກຂອງກຳລັງຕາລີບານ ຈະເລັ່ງໃສ່ບຸກຄົນສຳຄັນ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງການເລືອກຕັ້ງ, ພາລະກອນເລືອກຕັ້ງ, ຜູ້ມີສິດເລືອກຕັ້ງ, ນັບທັງກຳລັງປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບອີກ.
ຫຼັງຈາກນັ້ນບໍ່ດົນ, ບັນດາສະມາຊິກໃນກຳລັງຕາລີບານ ໄດ້ດຳເນີນການບຸກໂຈມຕີທີ່ນອງເລືອດຫຼາຍຄັ້ງ, ໂດຍບໍ່ຫົວຕໍ່ເລື່ອງກຳລັງຄວາມສະຫງົບນັບຮ້ອຍຄົນຂອງລັດຖະບານ ພວມຖືກຈັດວາງໃນສະພາບຍົກສູງສະຕິລະວັງຕົວ. ວັນທີ 25/3 ບັນດາມືປືນໄດ້ບຸກໂຈມຕີສະຖານທີ່ເລືອກຕັ້ງແຫ່ງໜຶ່ງຢູ່ Darulaman, ທາງທິດໃຕ້ນະຄອນຫຼວງ Kabul. 3 ມື້ຕໍ່ມາ, ກຸ່ມໜຶ່ງລວມມີມືປືນ 5 ຄົນຂອງຕາລີບານ ໄດ້ບຸກໂຈມຕີໂຮງແຮມແຫ່ງໜຶ່ງຢູ່ນະຄອນຫຼວງ Kabul ຂອງອາບການິສຖານ, ບ່ອນທີ່ມີຊາວຕ່າງປະເທດຫຼາຍຄົນອາໄສ. ຫວ່າງແລ້ວນີ້, ວັນທີ 29/3, ທະຫານແຕກທັບຕາລີບານ ໄດ້ບຸກໂຈມຕີຄະນະກຳມະການເລືອກຕັ້ງເອກະລາດ (IEC) ອາບການິສຖານ, ບ່ອນທີ່ໄດ້ຮັບການເວນຍາມ, ປ້ອງກັນຮັກສາຢ່າງເຄັ່ງຄັດຢູ່ນະຄອນຫຼວງ Kabul. ຕໍ່ໜ້າສະພາບໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງປິນຂັ້ນໄດຄືດັ່ງກ່າວ, ສະໜາມບິນຢູ່ນະຄອນຫຼວງ Kabul ຕ້ອງອັດປະຕູ.
ທຸກສິ່ງທຸກຢ່າງທີ່ເກີດຂຶ້ນຢູ່ອາບການິສຖານ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ວົງການນັກສັງເກດການວິຕົກກັງວົນວ່າ, ບໍ່ມີໄຜສາມາດຮັບປະກັນໄດ້ວ່າການເລືອກຕັ້ງປະທານາທິບໍດີໃນວັນທີ 5/4, ຢູ່ອາບການິສຖານ ຈະດຳເນີນໄປຢ່າງສະດວກສະບາຍ, ພິເສດແມ່ນໃນສະພາບທີ່ປະທານາທິບໍດີອາເມລິກາ Barack Obama ໄດ້ແຈ້ງໃຫ້ປະທານາທິບໍດີອາບການິສຖານ Hamid Karzai ວ່າ ອາເມລິກາ ແລະ NATO ບໍ່ມີການເລືອກເຟັ້ນໃດໆ ນອກຈາກເລື່ອງຖອນທະຫານໃນທ້າຍປີນີ້.
ບໍ່ພຽງແຕ່ກໍ່ຄວາມຂາດສະຖຽນລະພາບກ່ຽວກັບຄວາມສະຫງົບປອດໄພເທົ່ານັ້ນ, ບັນດາຜູ້ຊ່ຽວຊານດ້ານການເມືອງຍັງຄາດຄະເນວ່າ, ຕາລີບານ ຈະສວຍໃຊ້ສະພາບສັບສົນໃນວັນເລືອກຕັ້ງເພື່ອຢືດອຳນາດ. ຄວາມວິຕົກກັງວົນດັ່ງກ່າວແມ່ນມີພື້ນຖານ ເມື່ອກຳລັງປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບຂອງອາບການິສຖານ ຍັງຂາດເຂີນດ້ານກຳລັງອາວຸດ, ການຈັດຕັ້ງຍັງສັບສົນ, ຍາກທີ່ຈະຮັບມືກັບຕາລີບານ ໄດ້.
ສິ່ງທີ່ໜ້າສົນໃຈນັ້ນແມ່ນ, ເຖິງວ່າກຳລັງຕາລີບານ ໄດ້ຮັບຜິດຊອບເປັນຜູ້ກໍ່ບັນດາເຫດບຸກໂຈມຕີແລ້ວກໍ່ຕາມ, ແຕ່ລັດຖະບານອາບການະສຖານ ຍັງຄົງຢືນຢັນວ່າເຫດການເຫຼົ່ານັ້ນໂດຍບັນດານັກສືບຕ່າງປະເທດປະຕິບັດ.
ບໍ່ມີຜູ້ອອກສະໝັກເລືອກຕັ້ງຜູ້ໃດພົ້ນເດັ່ນ
ເມື່ອຕາລີບານ ພວມຊອກຫາວິທີທຳລາຍການເລືອກຕັ້ງນັ້ນ, ໃນເວທີການເມືອງ, ການຊ່ວງເສັງລະຫວ່າງຜູ້ອອກສະໝັກເລືອກຕັ້ງກໍ່ພວມຢູ່ໃນໄລຍະຮີບເຮັ່ງ.
ຜູ້ອອກສະໝັກເລືອກຕັ້ງພົ້ນເດັ່ນກວ່າໝູ່ໃນປະຈຸບັນແມ່ນອະດີດຜູ້ນຳຮ່ວມສຳພັນພາກເໜືອທ່ານ Abdullah. ທ່ານແມ່ນຜູ້ໜຶ່ງດຽວທີ່ມີຄວາມເຊື່ອໝັ້ນໂດຍປະກາດວ່າ ຈະຍາດໄດ້ໄຊຊະນະນັບແຕ່ຮອບທຳອິດ. ຕາມບັນດາຜູ້ຊ່ຽວຊານແລ້ວ, ໃນການເລືອກຕັ້ງຄັ້ງນີ້, ເພື່ອຍາດໄດ້ໄຊຊະນະ, ທ່ານ Abdullah ຕ້ອງສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ຕົນເອງແມ່ນຜູ້ອອກສະໝັກເລືອກຕັ້ງແຫ່ງສັນຕິພາບ ແລະ ເປັນຜູ້ໄກ່ເກ່ຍປອງດອງກັບຕາລີບານ.
ນອກຈາກທ່ານ Abdullah ແລ້ວ, ທ່ານ Ashraf Ghani, ນັກຊ່ຽວຊານດ້ານເສດຖະກິດລະດັບສາກົນ, ເຊິ່ງໄດ້ດຳລົງຕຳແໜ່ງເປັນລັດຖະມົນຕີກະຊວງການເງິນໃນສະໄໝປະທານາທິບໍດີ Karzai ນັບແຕ່ປີ 2002 – 2004, ກໍ່ພວມມີທ່າໄດ້ປຽບ, ນັກຊ່ຽວຊານດ້ານເສດຖະກິດຜູ້ນີ້ເຄີຍເປັນຜູ້ອອກສະໝັກເລືອກຕັ້ງເປັນປະທານາທິບໍດີເມື່ອປີ 2009.
ຖັດມາແມ່ນທ່ານ Abdul Rasul, ແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາຜູ້ນຳທີ່ມີຊື່ສຽງຢູ່ອາບການິສຖານ. ຜູ້ທີ່ໄດ້ນຳ al – Qaeda ເຂົ້າອາບການິສຖານ. ຜູ້ອອກສະໝັກເລືອກຕັ້ງນີ້ທີທັດສະນະນິຍົມຮັກສາເດີມທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງສິດຂອງແມ່ຍິງ, ຄວາມເສລີໃນສັງຄົມ ແລະ ຍ້ອນການພົວພັນຢ່າງເລິກເຊິ່ງຂອງທ່ານກັບນັກຮົບອິດສະລາມ. Abdul Rasul ເອງ ໄດ້ຊ່ວຍ Bin Laden ກັບຄືນອາບການິສຖານ ພາຍຫຼັງທີ່ຫົວໂປ່ກໍ່ການຮ້າຍ al – Qaeda ຖືກເນລະເທດອອກຈາກ Sudan.
ເຖິງວ່າຜູ້ອອກສະໝັກເລືອກຕັ້ງຜູ້ໃດກາຍເປັນປະທານາທິບໍດີພາຍຫຼັງວັນທີ 5/4 ກໍ່ຕ້ອງປະເຊີນໜ້າກັບບັນດາໜ້າທີ່ ທີ່ຫຍຸ້ງຍາກ. ນັ້ນແມ່ນຄວາມເຊື່ອໝັ້ນຂອງກຳລັງທະຫານອາບການິສຖານຖືກຫຼຸດລົງ, ພື້ນຖານເສດຖະກິດອ່ອນດ້ອຍ, ແລະ ຄວາມຫວັງຍາດໄດ້ສິດຄວບຄຸມປະເທດຂອງຕາລີບານ,
ບັນດາເຫດບຸກໂຈມຕີນາບຂູ່ທຳລາຍການເລືອກຕັ້ງ, ພ້ອມກັບເລື່ອງບໍ່ມີຜູ້ອອກສະໝັກເລືອກຕັ້ງພົ້ນເດັ່ນໃນເວທີການເມືອງ, ເຮັດໃຫ້ການເລືອກຕັ້ງປະທານາທິບໍດີຢູ່ອາບການິສຖານ ປະສົບກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຫຼາຍຢ່າງ. ຄວາມຫວັງຂອງປະຊາຊົນ ອາບການິສຖານ ຕໍ່ອະນາຄົດທີ່ສົກໄສກວ່ານັ້ນ ແມ່ນຍາກທີ່ຈະປະຕິບັດໄດ້.