(vovworld)- ວັນທີ 5/10, ສັນຍາການຄ້າເສລີ ຫວຽດນາມ - ສະຫະພັນເສດຖະກິດ ອາຊີ -ເອີລົບ (EAEU) ມີຜົນສັກສິດຢ່າງເປັນທາງການ. ນີ້ແມ່ນບາດລ້ຽວສຳລັບຫວຽດນາມ ເມື່ອຕະຫລາດ ລັດເຊຍ ແລະ 4 ປະເທດອື່ນໃນສະຫະພັນ ມີພື້ນຖານເສດຖະກິດເພີ່ມເຕີມກັບຫວຽດນາມ. ຫວຽດນາມ ໄດ້ພ້ອມແລ້ວຕ້ອນຮັບບັນດາກາລະໂອກາດກໍຄືປະເຊີນຫນ້າກັບບັນດາສິ່ງທ້າທາຍເມື່ອສັນຍາດັ່ງກ່າວໄດ້ຮັບການຜັນຂະຫຍາຍຈາກບັນດາຝ່າຍ.
ພາບປະກອບ
|
ສັນຍາການຄ້າເສລີລະຫວ່າງ ຫວຽດນາມ ແລະ ສະຫະພັນເສດຖະກິດ ອາຊີ - ເອີລົບ ນັ້ນແມ່ນບັນດາປະເທດສະມາຊິກ, ຊື່ງລວມມີ: ລັດເຊຍ, ເບລາຣຸດ, ກາຊັກສະຖານ, ອາກເມນີ ແລະ ກຽກກິດສະຖານ ເລີ່ມປະຕິບັດແຕ່ເດືອນ 3/2013. ສັນຍາສະບັບນີ້ໄດ້ຮັບການລົງນາມ ເມື່ອວັນທີ 29/5/2015 ຢູ່ ກາຊັກສະຖານ.
ສັນຍາດັ່ງກ່າວລວມມີ ບັນດາພັນທະຂອງສອງຝ່າຍກ່ຽວກັບຫັນຂົງເຂດການຄ້າການບໍລິການລະຫວ່າງສອງຝ່າຍເປັນເສລີ, ປະຕິບັດການລົງທຶນ ແລະ ການເຄື່ອນ ຍ້າຍ ຂອງສ່ວນບຸກຄົນ. ສອງຝ່າຍໃຫ້ຄຳໝັ້ນສັນຍາເປີດປະຕູຕະຫລາດກັບ 9.927 ປະເພດພາສີ (87,4- 95,7%). ກຸ່ມປະເທດສະມາຊິກບໍ່ໃຫ້ຄຳໝັ້ນສັນຍາເປີດປະຕູຕະຫລາດແມ່ນ 1.433 ປະເພດພາສີ. ໃນນັ້ນ ປະເພດສິນຄ້າຈຳນວນຫນຶ່ງຂອງຫວຽດນາມທີ່ມີທ່າແຮງໄດ້ຮັບການບຸລິມະສິດຢູ່ໃນລະດັບສູງພໍສົມຄວນ.
ກາລະໂອກາດໃຫຍ່ໃຫ້ແກ່ການສົ່ງອອກຂອງຫວຽດນາມ
ດ້ວຍອັດຕາສ່ວນ ເກືອບ 90% ປະເພດພາສີນຳເຂົ້າໄດ້ຮັບການລົບລ້າງ, ຫລຸດຜ່ອນ, ໃນນັ້ນ 59,3% ຖືກລົບລ້າງພາຍຫລັງສັນຍາດັ່ງກ່າວມີຜົນສັກສິດ ນັ້ນແມ່ນທ່າໄດ້ປຽບໃຫຍ່ສຸດໃຫ້ແກ່ວິສາຫະກິດຫວຽດນາມ ໃນການແກ້ງແຍ້ງກັບບັນດາປະເທດອື່ນ. ຄາດຄະເນວ່າ ສັນຍາສະບັບນີ້ຈະຊ່ວຍວົງເງິນເຄື່ອງຕ່ຳແຜ່ນຕັດຫຍິບຂອງສອງຝ່າຍເພີ່ມຂຶ້ນແຕ່ 700 ລ້ານ USD ປະຈຸບັນ ຂຶ້ນເຖິງ 1 ຕື້ USD ໃນ 1-2 ປີ ຈະມາເຖິງ. ຫວຽດນາມ ຈະແມ່ນປະເທດສະຫນອງເຄື່ອງຕ່ຳແຜ່ນຕັດຫຍິບຢືນອັນດັບທີ 8 ກ້າວຂຶ້ນອັນດັບທີ4 ຢູ່ ຕະຫລາດນີ້. ໃນຂະນະນັ້ນ, ສິນຄ້າປະເພດເກີບ, ກະເປົາ ຈະມີ 77% ໄດ້ ລົບລ້າງ, ຫລຸດຜ່ອນ, 73% ຈະລົບລ້າງຢ່າງສິ້ນເຊິງ ດ້ວຍວິວັດການປະຕິບັດໃນໄລຍະຍາວສຸດແມ່ນ 5 ປີ. ນອກນັ້ນ, ມີ 95% ປະເພດສິນຄ້າສິນໃນນ້ຳໄດ້ຮັບການເປີດປະຕູໃນວິວັດການຍາວສຸດແມ່ນ 10 ປີ. ທ່ານ ບຸ່ຍຮູຍເຊີນ, ຫົວຫນ້າກົມສົ່ງເສີມການຄ້າ (ກະຊວງອຸດສາຫະກຳ ການຄ້າ) ຕີລາຄາວ່າ:
“ນີ້ແມ່ນທ່າໄດ້ປຽບອັນໃຫຍ່ຫລວງ ເພາະວ່າ ພວກເຮົາບໍ່ຕ້ອງແກ້ງແຍ້ງກັບບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືຢູ່ປະເທດເພື່ອນມິດ. ຂົງເຂດມີບັນດາປະເທດເຂົ້າຮ່ວມເສດຖະກິດ ອາຊີ - ເອີລົບ ມີ 5 ປະເທດ, ດ້ວຍຜູ້ໃຊ້ສອຍ ແມ່ນ 189 ລ້ານຄົນ ແລະ ເຂດເສດຖະກິດລວມມູນຄ່າ 2200 ຕື້ USD. ບໍ່ພຽງແຕ່ເທົ່ານັ້ນ ຂົງເຂດນີ້ບໍ່ມີຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນຫລາຍປານໃດເພື່ອໃຫ້ພວກເຮົາມີເງື່ອນໄຂຂຸດຄົ້ນ.ສິ່ງສຳຄັນທີ 2 ນັ້ນແມ່ນກາລະໂອກາດເພື່ອໃຫ້ພວກເຮົາດຶງດູດການລົງທຶນ ແລະ ເຕັກໂນໂລຊີ, ພິເສດ ແມ່ນເຕັກໂນໂລຊີສຳຄັນໃນບັນດາຂະແຫນງຜະລິດກົນຈັກ, ເຄມີ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນພະລັງງານຈາກບັນດາປະເທດເຂົ້າຮ່ວມ ສະຫະພັນ ຄື: ລັດເຊຍ ແລະ ເບລາຣຸດ.”
ທ່ານ ດັ້ງຮ່ວາງຫາຍ, ຫົວຫນ້າກົມຕະຫລາດ ເອີລົບ ( ກະຊວງອຸດສາຫະກຳ ການຄ້າ) ໄດ້ສັງເກດວ່າ ສະຫະພັນ ເສດຖະກິດ ອາຊີ ເອີລົບ (EAEU) ແມ່ນຕະຫລາດທີ່ມີຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນ ແລະ ສອດຄ່ອງກັບບັນດາຜະລິດຕະພັນມີທ່າແຮງຂອງຫວຽດນາມ. ນອກນັ້ນ, ຫວຽດນາມ ແມ່ນຄູ່ຮ່ວມມືທຳອິດທີ່ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມການລົງນາມໃນສັນຍາການຄ້າເສລີກັບ ພັນທະພາບນີ້, ສະນັ້ນ ກາລະໂອກາດສຳລັບວິສາຫະກິດສົ່ງອອກຂອງຫວຽດນາມ ແມ່ນໃຫຍ່ຫລວງທີ່ສຸດ. ຕາມການຄິດໄລ່, ສັນຍາການຄ້າເສລີ ລະຫວ່າງຫວຽດນາມ ແລະ ສະຫະພັນ ເສດຖະກິດ ອາຊີ ເອີລົບ ມີຜົນສັກສິດ ຈະຊ່ວຍເພີ່ມວົງເງິນສອງຝ່າຍ ແຕ່ 4 ຕື້ USD ປະຈຸບັນໃຫ້ຂຶ້ນເຖິງ 8-10 ຕື້ USD.
ວິສາຫະກິດເປັນເຈົ້າການຍາດແຍ່ງທ່າໄດ້ປຽບ
ປະຈຸບັນ ມີວິສາຫະກິດປະມານ 940 ແຫ່ງເຂົ້າຮ່ວມການສົ່ງອອກສິນຄ້າໄປຍັງ ສະຫະພັນ ເສດຖະກິດ ອາຊີ ເອີລົບ, ໃນນັ້ນ ມີປະມານ 200 ແຫ່ງ ມີວົງເງິນສົ່ງອອກສິນຄ້າໃຫຍ່, ກວມ 90% ຍອດວົງເງິນສົ່ງອອກ, ສ່ວນຫລາຍແມ່ນສຸມໃສ່ເຂົ້າໃນບັນດາຂະແຫນງຄື: ສິນໃນນ້ຳ, ກາເຟ, ຢາງພາລາ, ຊາ, ເຂົ້າສານ, ໝາກມ່ວງຫິມະພານ, ໝາກພິກໄທ, ເຄື່ອງຕ່ຳແຜ່ນຕັດຫຍິບ, ເກີບ, ໄມ້, ເຂົ້າໜົມ. ເພື່ອຍາດແຍ່ງ ທ່າໄດ້ປຽບໂດຍສັນຍາດັ່ງກ່າວນຳມາໃຫ້, ມີວິສາຫະກິດ ຫວຽດນາມ ຫລາຍແຫ່ງໄດ້ມານະພະຍາຍາມກະກຽມໃຫ້ກາລະໂອກາດສົ່ງອອກສິນຄ້າທີ່ມີຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນນີ້, ໃຫຍ່ສຸດນັບແຕ່ການເຈລະຈາບັນດາສັນຍາຕະຫລອດຮອດການເພີ່ມທະວີການສຳຜັດກັບຕະຫລາດ. ທ່ານ ດີງຕວນແອງ, ຜູ້ອຳນວຍການໃຫຍ່ ບໍລິສັດຫຸ້ນສ່ວນ Ladoza ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ເພື່ອຍາດແຍ່ງກາລະໂອກາດຈາກສັນຍາການຄ້າເສລີ ລະຫວ່າງຫວຽດນາມ ແລະ ພັນທະພາບ ເສດຖະກິດ ອາຊີ ເອີລົບ, ບໍລິສັດພວກຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ສຸມໃສ່ນຳເຂົ້າບັນດາວັດຖຸດິບຫນັງ ຈາກອິນເດຍ ແລະ ບັນດເຄືື່ອງກົນຈັກ ດ້ວຍອັດຕາພາສີ 0%. ປະຈຸບັນ ພວກຂ້າພະເຈົ້າພວມຊອກຫາບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືຕ່າງປະເທດຄື: ເມຊີໂກ ແລະ ພວມດຳເນີນການສົ່ງອອກໄປຍັງບັນດາປະເທດນີ້ ດ້ວຍບັນດາປະເພດສິນຄ້າຄື: ກະເປົາເປ້, ກະເປົາ. ພ້ອມກັນນັ້ນ, ກໍ່ອອກແບບຜະລິດຕະພັນໃຫມ່ປະມານ 20 ປະເພດ ເພື່ອສົ່ງອອກໄປຍັງບັນດາຕະຫລາດໃນປີ 2017.”
ເຖິງວ່າ ກາລະໂອກາດກວມອັດຕາສ່ວນຕະຫລາດ ສະຫະພັນ ເສດຖະກິດ ອາຊີ ເອີລົບ ພວມມີຢູ່ແລ້ວ ແຕ່ບັນດາວິສາຫະກິດຫວຽດນາມ ກໍຄວນກະກຽມເງື່ອນໄຂພື້ນຖານໂຄງລ່າງເປັນຢ່າງດີ, ເຄົາລົບບັນດາຂໍ້ກຳນົດຢ່າງເຂັ້ມງວດກໍຄືແກ້ງແຍ້ງກັບສິນຄ້າຂອງປະເທດອື່ນຢ່າງສະເຫມີພາບ. ທ່ານນາງ ຫງວຽນແຄງງອກ, ຮອງຫົວຫນ້າກົມຕະຫລາດ ເອີລົບ (ກະຊວງອຸດສາຫະກຳ ການຄ້າ) ໄດ້ສະເຫນີແນະວ່າ ວິສາຫະກິດ ຄວນຄົ້ນຄ້ວາແຕ່ລະປະເພດພາສີຢ່າງລະອຽດ, ພິເສດແມ່ນຫລັກການຕົ້ນກຳເນີດສິນຄ້າ. ຄຽງຄູ່ກັນນັ້ນ, ຫນຶ່ງໃນບັນດາຄວາມຫຍຸ້ງຍາກເມື່ອພົວພັນແລກປ່ຽນສິນຄ້າກັບພາກພື້ນນີ້ ແມ່ນຄ່າໃຊ້ຈ່າຍການຂົນສົ່ງສູງ. ສິ່ງດັ່ງກ່າວໄດ້ຮຽກຮ້ອງວິສາຫະກິດຕ້ອງມີລະບົບສາງ, ບ່ອນເກັບມ້ຽນສິນຄ້າເພື່ອຫລຸດຜ່ອນຄ່າໃຊ້ຈ່າຍຂົນສົ່ງ.