(vovworld)- ປີ 2013, ເຖິງວ່າ ເຂດທະເລຕາເວັນອອກພວມຊ້ອນແຝງໄພຂາດສະຖຽນລະພາບກໍຕາມ ແຕ່ສະພາບການຢູ່ທີ່ນີ້ໄດ້ຮັບການປັບປຸງສ່ວນຫນຶ່ງ. ການກະທຳທີ່ຕັ້ງຫນ້ານັ້ນແມ່ນ ອາຊຽນ ສ້າງໄດ້ຄວາມສາມັກຄີ ແລະ ຄວາມໄວ້ເນື້ອເຊື່ອໃຈໃນບັນຫາທະເລຕາເວັນອອກຄືນໃຫມ່, ດຳເນີນການທາບທາມຄຳເຫັນກັບຈີນ ກ່ຽວກັບປະມວນຂໍ້ກຳນົດການປະພຶດຂອງບັນດາຝ່າຍຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກ(COC) ຢ່າງເປັນທາງການ ແລະ ພິເສດ, ບັນຫາທະເລຕາເວັນອອກໄດ້ກາຍເປັນຄວາມສົນໃຈລວມຂອງປະຊາຄົມໂລກຢ່າງແທ້ຈິງ.
ພາບປະກອບ:internet
|
ທະເລຕາເວັນອອກແມ່ນເຂດຍຸດທະສາດສຳຄັນບໍ່ພຽງແຕ່ສຳລັບບັນດາປະເທດໃນພາກພື້ນເທົ່ານັ້ນ ຫາກນັບທັງ ອາຊີ - ປາຊີຟີກ ແລະ ອາເມລິກາອີກດ້ວຍ. ຍ້ອນຄວາມສຳຄັນດ້ານຍຸດທະສາດຄືແນວນັ້ນ ພາກພື້ນນີ້ຍາມໃດກໍຊ້ອນແຝງຂາດຄວາມສະຖຽນລະພາບຫລາຍຢ່າງ. ໃນໄລຍະຜ່ານມາ, ບັນດາປະເທດໃນພາກພື້ນໄດ້ມານະພະຍາຍາມນຳໃຊ້ບັນດາຫລັກການ ແລະ ມາດຕະການສັນຕິພາບເພື່ອແກ້ໄຂການພິພາດ, ໂດຍອີງໃສ່ກົດໝາຍສາກົນ.
ຄວາມເຫັນດີເຫັນພ້ອມເພື່ອພາກພື້ນສັນຕິພາບ, ຄວາມສະຫງົບປອດໄພ ແລະ ການຮ່ວມມື
ບາດກ້າວເດີນຢ່າງເຫັນໄດ້ຊັດທີ່ສຸດໃນປີ 2013 ນັ້ນແມ່ນບັນດາປະເທດ ອາຊຽນ ມີຄວາມເຫັນດີເຫັນພ້ອມ, ເປັນເອກະພາບສູງກ່ຽວກັບບັນຫາທະເລຕາເວັນອອກ. ສິ່ງດັ່ງກ່າວສະແດງໃຫ້ເຫັນຜ່ານເລື່ອງ ທະເລຕາເວັນອອກກາຍເປັນຫົວເລື່ອງໄດ້ຮັບການປຶກສາຫາລືຢ່າງກວ້າງຂວາງທີ່ກອງປະຊຸມຄັ້ງຕ່າງໆໃນຂອບເຂດ ອາຊຽນ ແລະ ຖືກຍົກອອກຢ່າງຈະແຈ້ງໃນເອກະສານຂອງບັນດາກອງປະຊຸມ ອາຊຽນ. ໃນບັນດາເອກະສານຫລືຄຳຖະແຫລງ, ຍາມໃດທ່ານປະທານອາຊຽນ ກໍຢືນຢັນຄວາມສຳຄັນຂອງການຮັບປະກັນສັນຕິພາບ, ສະຖຽນລະພາບ ແລະ ຄວາມໝັ້ນຄົງ, ຄວາມປອດໄພການເດີນທະເລບົນທະເລຕາເວັນອອກ, ການແກ້ໄຂການພິພາດໂດຍສັນຕິວິທີ, ເຄົາລົບກົດໝາຍສາກົນ. ນີ້ແມ່ນບາດກ້າວຫັນປ່ຽນຢ່າງແຂງແຮງຂອງ ອາຊຽນ ໃນຫລັກໝັ້ນກ່ຽວກັບທະເລຕາເວັນອອກ ເມື່ອທຽບໃສ່ປີ 2012. ທ່ານຮອງລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດຫວຽດນາມ ຟ້າມກວາງວີງ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ນີ້ແມ່ນທັດສະນະຂອງ ອາຊຽນ ເວົ້າລວມ ແລະ ໄດ້ຮັບຄວາມເຫັນດີຈາກບັນດາປະເທດ, ໃນນັ້ນ ມີຈີນ. ສະພາບແວດລ້ອມແຫ່ງສັນຕິພາບ, ຄວາມໝັ້ນຄົງ ຢູ່ ພາກພື້ນແມ່ນຕິດພັນກັບສັນຕິພາບ, ສະຖຽນລະພາບ ແລະ ຄວາມປອດໄພຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກ. ນີ້ແມ່ນຄວາມສົນໃຈລວມ. ນັ້ນແມ່ນ ຕ້ອງເຄົາລົບກົດໝາຍສາກົນ ແລະ ສົນທິສັນຍາກົດໝາຍວ່າດ້ວຍທະເລຂອງ ສປຊປີ 1982. ພ້ອມກັນນັ້ນ ຕ້ອງຮັບປະກັນວ່າ: ການປະຕິບັດບັນດາຄຳໝັ້ນສັນຍາ ແລະ ຂໍ້ຕົກລົງທີ່ບັນລຸໄດ້ຢ່າງຄົບຖ້ວນ ກ່ອນອື່ນໝົດແມ່ນຖະແຫລງການ ແລະ ການປະພຶດຂອງບັນດາຝ່າຍຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກ (COC) ລະຫວ່າງ ອາຊຽນ ແລະ ຈີນ ແລະ ຖະແຫລງການກ່ຽວກັບ 6 ຫລັກການສຳລັບບັນຫາທະເລຕາເວັນອອກຂອງ ອາຊຽນ ໄດ້ຮັບການຮັບຮອງເອົາເມື່ອເດືອນ 7/2012.”
ດຶງດູດຄວາມສົນໃຈພິເສດຈາກຫາງສຽງໂລກ
ບັນຫາທະເລຕາເວັນອອກໃນປີ 2013 ໄດ້ຮັບຄວາມສົນໃຈຢ່າງກວ້າງຂວາງຈາກປະຊາຄົມໂລກ. ຈຳນວນກອງປະຊຸມສຳມະນາ, ການພົບປະເຈລະຈາກ່ຽວກັບທະເລຕາເວັນອອກເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງເຫັນໄດ້ຊັດ ແລະ ຖືກດຳເນີນໄປຢູ່ບັນດາທະວີບເກືອບທັງໝົດ. ບັນຫາທະເລຕາເວັນອອກ ກວມເວລາສ່ວນຫລາຍຂອງການປຶກສາຫາລືທີ່ບັນດາເວທີປາໄສທົ່ວໂລກກໍຄືພາກພື້ນ. ພາຍໃຕ້ແງ່ມູມດ້ານການເມືອງ, ນິຕິກຳ, ປະຫວັດການພິພາດຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກ, ບັນດານັກຮຽນຮູ້, ນັກຄົ້ນຄ້ວາ, ຜູ້ຊ່ຽວຊານດ້ານນິຕິກຳ ແລະ ບັນດາທະນາຍຄວາມທີ່ມີອິດທິພົນຊື່ສຽງໃນໂລກ ຍົກອອກບັນດາຄຳເຫັນຕີລາຄາ, ໄຈ້ແຍກກ່ຽວກັບບັນຫາທະເລຕາເວັນອອກ, ຄວາມສ່ຽງຂອງຄວາມຂາດສະຖຽນລະພາບ ແລະ ການຊ່ວງເສັງກຳລັງປະກອບອາວຸດຢູ່ພາກພື້ນ, ຄວາມສາມາດແກ້ໄຂບັນດາບັນຫາປະຈຸບັນ ເພື່ອປະກອບສ່ວນຊ່ວຍບັນດາປະເທດພວມເກີດການພິພາດຊອກຫາໄດ້ມາດຕະການ ໃນການແກ້ໄຂການປະທະກັນໂດຍສັນຕິ,ໝັ້ນຄົງ ແລະ ຕ່າງຝ່າຍຕ່າງມີຜົນປະໂຫຍດ ໂດຍໄວ.
ເປັນຫນ້າສົນໃຈ ບັນດາປະເທດ ສະເຫນີແກ້ໄຂການພິພາດຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກ ສ່ວນຫລາຍ ລ້ວນແຕ່ຢືນຢັນ ຕ້ອງອີງໃສ່ກົດໝາຍສາກົນ ແລະ ສົນທິສັນຍາ ກ່ຽວກັບທະເລປີ 1982. ບໍ່ມີປະເທດໃດມີສິດຍົກອອກຄຳຮຽກສິດຂອງຕົນທີ່ຝືນກັບພື້ນຖານດ້ານນິຕິກຳ ແລະ ບັນດາຂໍ້ກຳນົດຂອງສົນທິສັນຍາ ສປຊ ກ່ຽວກັບທະເລປີ 1982. ຕໍ່ຫນ້າຄວາມສົນໃຈຈາກປະຊາຄົມໂລກ, ປີ 2013, ຈີນ ໄດ້ເຫັນດີກັບບັນດາປະເທດ ອາຊຽນ ດຳເນີນການທາບທາມຄຳເຫັນກ່ຽວກັບປະມວນຂໍ້ກຳນົດການປະພຶດຂອງບັນດາຝ່າຍຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກ (COC) ແລະ ບັນດາການທາບທາມດ້ານການເມືອງທຳອິດຢ່າງເປັນທາງການລະຫວ່າງ ຈີນ ແລະ ອາຊຽນ ກ່ຽວກັບ COC ຖືກຈັດຂຶ້ນຢູ່ ນະຄອນຊູໂຈ ປະເທດຈີນ ໃນກາງເດືອນ 9/2013. ທ່ານຮອງລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດ ຫວຽດນາມ ຟ້າມກວາງວີງ ເນັ້ນຫນັກວ່າ:
“ COC ເນັ້ນຫນັກໄດ້ບັນດາຫລັກການທີ່ຕັ້ງຫນ້າ, ກ້າວຫນ້າທີ່ມີຢູ່ແລ້ວໃນ DOC, ພິເສດ ແມ່ນເຄົາລົບກົດໝາຍສາກົນ, ສົນທິສັນຍາກົດໝາຍວ່າດ້ວຍທະເລ, ໃນນັ້ນ ເຄົາລົບເຂດເສດຖະກິດພິເສດ ແລະ ໄລ່ທະວີບຂອງບັນດາປະເທດແຄມທະເລ. ແຕ່ ເພື່ອໃຫ້ COC ສາມາດຮັບປະກັນສັນຕິພາບ,ສະຖຽນລະພາບ, ຄວາມປອດໄພການເດີນທະເລຢູ່ ທະເລຕາເວັນອອກ ໃຫ້ດີກວ່າ, COC ດ້ານຫນຶ່ງແມ່ນສືບທອດ DOC ດ້ານອື່ນອີກແມ່ນຕ້ອງ ຍົກສູງກວ່າເມື່ອທຽບໃສ່ DOC, ພິເສດ ຕ້ອງເນັ້ນຫນັກຢ່າງແຮງເຖິງກົດໝາຍສາກົນ ແລະ ສົນທິສັນຍາທະເລ, ຕ້ອງມີກົນໄກເພື່ອຕິດຕາມກວດກາ ແລະ ຮັບປະກັນການປະຕິບັດບັນດາຂໍ້ກຳນົດກ່ຽວກັບປະມວນຂໍ້ກຳນົດການປະພຶດຂອງບັນດາຝ່າຍໃນອະນາຄົດ.”
ຫວຽດນາມ ດ້ວຍຄວາມຮັບຜິດຊອບຮັກສາສັນຕິພາບຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກ
ປີ 2013 ຜ່ານໄປ ດ້ວຍບັນດາຜົນງານການຕ່າງປະເທດທີ່ສຳຄັນຂອງຫວຽດນາມ, ໃນນັ້ນ ມີການຮັກສາສະພາບແວດລ້ອມແຫ່ງສັນຕິພາບ, ສະຖຽນລະພາບຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກ. ໃນປີ 2013, ການເຄື່ອນໄຫວເສດຖະກິດຍັງຄົງດຳເນີນໄປເປັນປົກກະຕິຢູ່ບັນດາເຂດເສດຖະກິດພິເສດ, ບັນດາເຂດທະເລຂອງຫວຽດນາມ, ພ້ອມກັນນັ້ນ ຫວຽດນາມ ກໍ່ຕໍ່ສູ້ດ້ວຍບັນດາມາດຕະການສະກັດກັ້ນຊາວປະມົງເຄື່ອນໄຫວຢູ່ເຂດທະເລທີ່ຂຶ້ນກັບອະທິປະໄຕ.
ໃນບັນຫາທະເລຕາເວັນອອກ, ຍາມໃດ ຫວຽດນາມ ກໍຢືນຢັນຜົນປະໂຫຍດແຫ່ງຊາດບໍ່ສາມາດຕັດແຍກອອກຈາກຜົນປະໂຫຍດຂອງພາກພື້ນໄດ້. ບໍ່ແມ່ນພຽງຢູ່ບັນດາປະເທດມີທະເລ ຈຶ່ງມີສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງເທົ່ານັ້ນ ຫາກບັນດາປະເທດສະມາຊິກ ຄວນເພີ່ມທະວີການແບ່ງປັນຄວາມຮັບຜິດຊອບຮັກສາສັນຕິພາບບົນທະເລ.ນີ້ກໍແມ່ນຫລັກໝັ້ນສະເຫມີຕົ້ນສະເຫມີປາຍຂອງລັດ ແລະ ປະຊາຊົນຫວຽດນາມ