(vovworld) - ວັນທີ 29/9, ທ່ານ Ashraf Ghani, ປະທານາທິບໍດີຄົນໃຫມ່ຂອງ ອາບການິສະຖານ ໄດ້ສາບານຕົວຮັບດຳລົງຕຳແຫນ່ງຢ່າງເປັນທາງການ ສິ້ນສຸດ 13 ປີກຳອຳນາດຂອງທ່ານ Hamid Karzai ນັບແຕ່ເມື່ອລະບອບ ຕາລີບານ ຖືກໂຄ້ນລົ້ມເມື່ອປີ 2001. ເລື່ອງທ່ານ Ghani ຮັບດຳລົງຕຳແຫນ່ງເປັນປະທານາທິບໍດີ ເປັນຂີດໝາຍແຫ່ງການມອບໂອນສິດອຳນາດຮັບປະຊາທິປະໄຕຄັ້ງທຳອິດຢູ່ ອາບການິສະຖານ ໃນຫລາຍປີຜ່ານມາ. ພາຍຫລັງສາບານຕົວ, ທ່ານ Ghani ໄດ້ອອກລັດຖະດຳລັດແຕ່ງຕັ້ງຕຳແຫນ່ງຜູ້ບໍລິຫານຂັ້ນສູງ,ຊື່ງແມ່ນຕຳແຫນ່ງໃຫມ່ທຽບເທົ່າ ກັບນາຍົກລັດຖະມົນຕີ.
ເພື່ອໃຫ້ມີພິທີສາບານຕົວຮັບດຳລົງຕຳແຫນ່ງປະທານາທິບໍດີໃນວັນທີ 29/9, ປະຊາຊົນ ອາບການິສະຖານ ແລະ ປະຊາຄົມໂລກ ໄດ້ລໍຖ້າໃນຫລາຍເດືອນ ພາຍຫລັງ ຄູ່ແຂ່ງ 2 ຄົນຊ່ວງເສັງຍາດທີ່ນັ່ງແຫ່ງສິດອຳນາດນີ້ ບັນລຸໄດ້ຂໍ້ຕົກລົງແບ່ງປັນສິດອຳນາດ. ຕາມນັ້ນແລ້ວ, ທ່ານ Abdullah Abdullah, ຄູ່ແຂ່ງຂອງປະທານາທິບໍດີ Ashraf Ghani, ດຳລົງຕຳແຫນ່ງເປັນຜູ້ບໍລິຫານຂັ້ນສູງ (CEO).
ທ່ານ Ashraf Ghani, ປະທານາທິບໍດີຄົນໃຫມ່ຂອງ ອາບການິສະຖານ
(ພາບ: Reuters)
ຄວາມຂັດແຍ້ງພາຍໃນເປັນສິ່ງກີດຂວາງບໍ່ແມ່ນນ້ອຍ
ຫາງສຽງພາຍໃນ ແລະ ນອກ ອາບການິສະຖານ ປາດຖະຫນາວ່າ ການນຳໃຫມ່ສອງທ່ານ ຈະ ສ້າງລັດຖະບານປ່ອງດອ່ງໄກ່ເກ່ຍຊາດ ນຳມາເຊິ່ງສັນຕິພາບ, ສະຖຽນລະພາບ ແລະ ວັດທະນາຖາວອນ ແຕ່ວົງການນັກໄຈ້ແຍກຖືວ່າ ອາບການິສະຖານ ສືບຕໍ່ປະເຊີນຫນ້າກັບບັນດາສິ່ງທ້າທາຍໃຫຍ່ ແມ່ນສິ່ງທີ່ເຫັນໄດ້ງ່າຍ. ການສ້າງຕັ້ງສຳພັນທະມິດກຳອຳນາດລະຫວ່າງສອງຝ່າຍເປັນປໍລະປັກບໍ່ແມ່ນເລື່ອງງ່າຍ. ທ່ານ Abdullah ໄດ້ຮັບການສະຫນັບສະຫນູນຈາກຊາວ Tajiks, ຊື່ງແມ່ນກຸ່ມເຜົ່າພັນໃຫຍ່ອັນດັບສອງຢູ່ ອາບການິສະຖານ ແລະ ຫລາຍກຸ່ມເຜົ່າພັນອື່ນຢູ່ທິດເຫນືອຂອງປະເທດນີ້. ໃນຂະນະທີ່ ທ່ານ Ghani ໄດ້ຮັບການສະຫນັບສະຫນູນຈາກ ຊາວ Pashtun ທາງທິດຕາເວັນອອກ ແລະ ທິດໃຕ້ອາບການິສະຖານ. ສະນັ້ນ, ອາດຈະຄົງຕົວສອງກຳລັງກຳອຳນາດໃນລັດຖະບານ ແລະ ຍາກທີ່ສາມາດຮ່ວມມືນຳກັນໄດ້.
ຍິ່ງກວ່ານັ້ນ, ຄວາມຈິງ ເລື່ອງທ່ານ Ashraf Ghani ແລະທ່ານ Abdullah ບັນລຸໄດ້ຂໍ້ຕົກລົງແບ່ງປັນສິດອຳນາດ ນັ້ນແມ່ນຍ້ອນກຳລັງດັນຈາກ ສປຊ ແລະ ປະຊາຄົມໂລກ ຫາກບໍ່ແມ່ນຄວາມຫວັງສ່ວນຕົວ ແລະ ສິດຜົນປະໂຫຍດຂອງແຕ່ລະຝ່າຍສຳພັນທະມິດກຳອຳນາດ. ສະນັ້ນ ນັກສັງເກດການຫລາຍທ່ານຖືວ່າ: ຂໍ້ຕົກລົງແບ່ງປັນສິດອຳນາດຢູ່ ອາບການິສະຖານ ພຽງເຮັດໃຫ້ປະເທດນີ້ຫລຸດພົ້ນອອກຈາກວິກິດການການເມືອງທີ່ແກ່ຍາວໃນຫລາຍເດືອນຜ່ານມາໃນໄລຍະຊົ່ວຄາວເທົ່ານັ້ນ ເພາະ ບັນດາຄວາມຂັດແຍ້ງຢ່າງເລິກເຊິ່ງທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງການເລືອກຕັ້ງປະທານາທິບໍດີຜ່ານມາ ຈະເຮັດໃຫ້ ອາບການິສະຖານ ຍາກທີ່ສາມາດສ້າງຕັ້ງສຳພັນທະມິກຳອຳນາດເຄື່ອນໄຫວຢ່າງມີປະສິດທິຜົນແທ້ຈິງໄດ້.
ຮັບປະກັນຄວາມສະຫງົບປອດໄພ, ຟື້ນຟູພື້ນຖານເສດຖະກິດຂອງປະເທດຊາດ
ນອກຈາກເລື່ອງເຮັດໃຫ້ສະພາບພາຍໃນມີສະຖຽນລະພາບແລ້ວ, ອາດຈະເຫັນໄດ້ຢ່າງຈະແຈ້ງວ່າ ຄະນະການນຳໃຫມ່ຂອງ ອາບການິສະຖານ ຕ້ອງປະເຊີນຫນ້າກັບບັບຫາຄວາມສະຫງົບປອດໄພ, ການຟື້ນຟູພື້ນຖານເສດຖະກິດ. ກ່ອນທີ່ດຳເນີນພິທີສາບານຕົວດຳລົງຕຳແຫນ່ງ, ໄດ້ເກີດມີເຫດການລະເບີດສະຫລະຊີບບຸກໂຈມຕີປ້ອມກວດກາຂອງຕຳຫລວດທີ່ມໍ່ກັບສະຫນາມບິນ ຢູ່ນະຄອນຫລວງ Kabul ເຮັດໃຫ້ຫລາຍຄົນຖືກເສຍຊີວິດ. ໃນສື່ນອອນໄລສັງຄົມ Twitter, ພວກ ຕາລີບານ ໄດ້ຍອມຮັບວ່າໄດ້ດຳເນີນເຫດການດັ່ງກ່າວ. ສິ່ງນັ້ນແມ່ນສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ, ສົງຄາມຕ້ານກຳລັງນີ້ ແນ່ນອນວ່າແມ່ນຫນຶ່ງໃນບັນດາບັນຫາໃຫຍ່ ຊື່ງລັດຖະບານໃຫມ່ຕ້ອງຮັບມື. ສິ່ງນີ້ກໍແມ່ນພະຍານຫລັກຖານຢືນຢັນ ສົງຄາມຕ້ານ ຕາລີບານ ໃນໄລຍະກວ່າ 10 ປີຜ່ານມາ ບໍ່ບັນລຸໝາກຜົນຄືດັ່ງຄວາມຫວັງ ແລະ ບັນຫາຮັບປະກັນຄວາມສະຫງົບປອດໄພ, ສະຖຽນລະພາບຂອງປະເທດຊາດ ຍັງສືບຕໍ່ແມ່ນບັນຫາປະຈຳ ຊື່ງຄະນະການນຳໃຫມ່ຂອງອາບການິສະຖານ ຕ້ອງແກ້ໄຂ.
ຜູ້ຄົນທັງຫລາຍບໍ່ປະຫລາດໃຈ ເມື່ອບົດກ່າວປາໄສພາຍຫລັງສາບານຕົວເຂົ້າດຳລົງຕຳແຫນ່ງ, ທ່ານປະທານາທິບໍດີ ອາບການິສະຖານ ຄົນໃຫມ່ ໄດ້ຮຽກຮ້ອງບັນດາພວກລຸກຮືຂຶ້ນ ຕາລີບານ ເຂົ້າຮ່ວມບັນດາການເຈລະຈາສັນຕິພາບ ພາຍຫລັງສົງຄາມກາງເມືອງແກ່ຍາວໃນໄລຍະ 13 ປີຜ່ານມາ. ນອກນັ້ນ ທ່ານ Ghani ໄດ້ລົງນາມໃນສົນທິສັນຍາປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບສອງຝ່າຍ (BSA) ກັບອາເມລິກາເມື່ອວັນທີ 30/09 , ຊື່ງແມ່ນສົນທິສັນຍາ ທີ່ອະດີດປະທານາທິບໍດີ Hamid Karzai ໄດ້ປະຕິເສດລົງນາມຂະນະພວມດຳລົງຕຳແຫນ່ງ. ສົນທິສັນຍານີ້ ອະນຸຍາດໃຫ້ ພົນທະຫານ 10.000 ຄົນຂຶ້ນກັບກຳລັງທະຫານປະສົມໂດຍ ອາເມລິກາ ນຳຫນ້າ ປະຈຳການຢູ່ ອາບການິສະຖານ ເພື່ອຝືກອົມຮົມກຳລັງທະຫານ ແລະ ຕຳຫລວດໃຫມ່ຂອງປະເທດນີ້. ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ເລື່ອງລົງນາມໃນສົນທີສັນຍາສະບັບດັ່ງກ່າວປຽບເໝືອມິດ 2 ຄົມເມື່ອຕາລີບານຢືນຢັນ ຈະເດັດດ່ຽວຕ້ານຄືນເລື່ອງປະຈຳການຂອງບໍ່ວ່າທະຫານອາເມລິກາ ຄົນໃດຢູ່ເຂດດິນແດນປະເທດນີ້ ພາຍຫລັງປີ 2014. ນອກຈາກສົນທິສັນຍາສະບັບດັ່ງກ່າວແລ້ວ, ທ່ານປະທານາທິບໍດີ Ashraf Ghani ຄາດວ່າ ຈະລົງນາມໃນສັນຍາກ່ຽວກັບຂໍ້ກຳນົດຂອງກຳລັງນາໂຕ, ຕາມນັ້ນແລ້ວ ອະນຸຍາດບັນດາປະເທດສະມາຊິກ ນາໂຕ ສືບຕໍ່ຮັກສາພົນທະຫານປະມານ 2000 ຄົນປະຈຳການຢູ່ປະເທດນີ້.
ໃນຂະນະນັ້ນ, ຍ້ອນຂາດສະຖຽນລະພາບດ້ານການ, ການໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງ ແລະ ຂາດບັນດາການປະຕິຮູບທີ່ຈຳເປັນພວມແມ່ນໄພນາບຂູ່ແງ່ຫວັງເຕີບໂຕເສດຖະກິດຂອງ ອາບການິສະຖານ. ຕາມບົດລາຍງານຂອງກອງທຶນເງິນຕາສາກົນ (IMF) ແລ້ວ, GDP ຂອງປະເທດນີ້ ຄາດວ່າ ຫລຸດລົງຈາກ 3,6% ໃນປີ 2013 ລົງເຫລືອພຽງ 3,2% ໃນປີ 2014. ປະທານາທິບໍດີ ຄົນໃຫມ່ ອາບການິສະຖານ ອາດຈະປະເຊີນຫນ້າກັບວິກິດການງົບປະມານ, ເຮັດໃຫ້ການເບິກຈ່າຍເງິນເດືອນຂອງລັດຖະກອນໃນ ເດືອນ 10 ຖືກໂຈະໄວ້ ຍ້ອນງົບປະມານປະຈຸບັນບໍ່ພໍຈຳນວນ 116 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດໂດຍຈຳເປັນ.
ເປັນທີ່ຈະແຈ້ງແລ້ວວ່າ ບັນດາສິ່ງທ້າທາຍພວມລໍຄອຍຄະນະການນຳໃຫມ່ຢູ່ ອາບການິສະຖານ ບໍ່ແມ່ນນ້ອຍ ແລະ ການຜ່ານຜ່າກໍບໍ່ແມ່ນເລື່ອງງ່າຍ. ບໍ່ຮູ້ຈັກວ່າ ເຂົາເຈົ້າຈະສຳເລັດຜົນໃນການເຮັດໃຫ້ສະພາບການເມືອງມີສະຖຽນລະພາບ ແລະ ຟື້ນຟູພື້ນຖານເສດຖະກິດຂອງອາບການິສະຖານ ຄືດັ່ງຄວາມຫວັງຂອງສປຊ ໄດ້ຫລືບໍ່ ນັ້ນຍັງແມ່ນຄຳຖາມຖືກຕັ້ງຂຶ້ນຢູ່.