(vovworld) - ທ່ານປະທານາທິບໍດີປະເທດສ.ອິດສະລາມ Hassan Rouhani ພວມມີການຢ້ຽມຢາມທາງລັດຖະກິດຫວຽດນາມ ຕາມຄຳເຊີນຂອງທ່ານປະທານປະເທດຫວຽດນາມ ເຈີນດ້າຍກວາງ. ການຢ້ຽມຢາມຖືກດຳເນີນແຕ່ວັນທີ 5 – 6/10 ແມ່ນເພື່ອແນໃສ່ຊຸກຍູ້ການຮ່ວມມືລະຫວ່າງ 2 ຄູ່ຮ່ວມມືທີ່ເປັນມູນເຊື້ອ, ປະກອບສ່ວນເພີ່ມທະວີການພົວພັນຮ່ວມມືລະຫວ່າງຫວຽດນາມ ກັບ ອີຣານ ໃນສະພາບການໃໝ່, ນຳການພົວພັນມິດຕະພາບທີ່ເປັນມູນເຊື້ອ ແລະ ການຮ່ວມມືຫຼາຍດ້ານລະຫວ່າງ 2 ປະເທດໃຫ້ກ້າວເຂົ້າສູ່ໜ້າປະຫວັດສາດໃໝ່.
ປະເທດສ.ອິດສະລາມອີຣານ ຕັ້ງຢູ່ທິດຕາເວັນຕົກພາກໃຕ້ອາຊີ. ພາຍຫຼັງທີ່ອີຣານ ບັນລຸໄດ້ຂໍ້ຕົກລົງນິວເຄຼຍຢ່າງຮອບດ້ານເມື່ອເດື່ອນ 07/2015 ແລະ ຜັນຂະຫາຍຂໍ້ຕົກລົງນີ້ນັບແຕ່ວັນທີ 16/01/2016 ຢ່າງເປັນທາງການ, ພື້ນຖານເສດຖະກິດຂອງອີຣານ ໄດ້ຮັບການຟື້ນຟູເທື່ອລະກ້າວ ພາຍຫຼັງທີ່ສະຫະປະຊາຊາດ ແລະ ຫຼາຍປະເທດຝ່າຍຕາເວັນຕົກ ຍົກເລີກຄຳສັ່ງລົງໂທດສຳລັບເຕເຣຣານ.
ຫວຽດນາມແລະອີຣານມີການພົວພັນມິດຕະພາບທີ່ເປັນມູນເຊື້ອອັນດີງາມ.
ຫວຽດນາມ ແລະ ອີຣານ ໄດ້ສ້າງຕັ້ງການພົວພັນທາງການທູດນັບແຕ່ປີ 1973. ປີ 1991, ອີຣານ ໄດ້ເປີດສະຖານທູດປະຈຳຮ່າໂນ້ຍ ແລະ ຮອດປີ 1997, ຫວຽດນາມ ເປີດສະຖານທູດຢູ່ນະຄອນຫຼວງເຕເຣຣານ. ການພົວພັນມິດຕະພາບອັນດີງາມລະຫວ່າງ 2 ປະເທດໄດ້ຮັບການປັບປຸງ ດ້ວຍການສ້າງຕັ້ງສະມາຄົມມິດຕະພາບຫວຽດນາມ - ອີຣານ ເມື່ອເດືອນ 09/2009. 2 ປະເທດສະໜັບສະໜູນເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນໃນຂອບເຂດຂະບວນການບໍ່ຮ່ວມກຸ່ມ ແລະ ສົມທົບກັນໃນບັນດາເວທີປາໄສສາກົນ.
ໃນໄລຍະຜ່ານມາ, ຫວຽດນາມ ແລະ ອີຣານ ໄດ້ຮັກສາການຢ້ຽມຢາມເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນລະຫວ່າງບັນດາການນຳຂັ້ນສູງ 2 ປະເທດ ແລະ ບັນດາກົນໄກຮ່ວມມືຂັ້ນຕ່າງໆ. 2 ຝ່າຍໄດ້ດຳເນີນການແລກປ່ຽນຂັ້ນສູງຄັ້ງຕ່າງໆ, ໃນນັ້ນ, ຫວ່າງມໍ່ໆມານີ້ແມ່ນການຢ້ຽມຢາມອີຣານ ຂອງທ່ານອະດີດປະທານປະເທດ ເຈືອງເຕີນຊາງ ເມື່ອເດືອນ 03/2016. ທ່ານອະດີດປະທານນາທິບໍດີອີຣານ Mahmoud Amadinejad ມາຢ້ຽມຢາມຫວຽດນາມ ເມື່ອປີ 2012. 2 ປະເທດໄດ້ຈັດກອງປະຊຸມທາບທາມຄວາມເຫັນດ້ານການເມືອງເປັນ 6 ຄັ້ງ ແລະ ກອງປະຊຸມຄະນະກຳມະການປະສົມລະຫວ່າງລັດຖະບານ 8 ຄັ້ງ. ການພົວພັນຮ່ວມມືລະຫວ່າງຫວຽດນາມ ແລະ ອີຣານ ໄດ້ຮັບການຊຸກຍູ້ເທື່ອລະກ້າວໃນຫຼາຍຂົງເຂດຄື: ການຄ້າ, ອຸດສາຫະກຳ, ກະສິກຳ, ວັດທະທຳ, ການສຶກສາ... 2 ຝ່າຍໄດ້ລົງນາມເອກະສານຮ່ວມມືຫຼາຍສະບັບໃນຫຼາຍຂົງເຂດຄື: ກະສິກຳ, ສິນໃນນ້ຳ, ວັດທະນະທຳ, ການສຶກສາ, ທະນາຄານ, ພາສີ, ການບິນ. ບັນດາເອກະສານນີ້ແມ່ນພື້ນຖານນິຕິກຳເພື່ອຊ່ວຍໃຫ້ບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງ, ວິສາຫະກິດ 2 ປະເທດຊຸກຍູ້ການຮ່ວມມືໃນຫຼາຍຂົງເຂດ.
ກາລະໂອກາດໃໝ່ໃນການຊຸກຍູ້ການຮ່ວມມືຫວຽດນາມ-ອີຣານ.
ເຖິງວ່າ 2 ປະເທດມີຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນໃນການຮ່ວມມືທີ່ໃຫຍ່ຫຼວງ, ແຕ່ມາຮອດປະຈຸບັນ, ການຮ່ວມມືດ້ານເສດຖະກິດ, ການຄ້າ, ການລົງທຶນ 2 ຝ່າຍຍັງຢູ່ລະດັບບໍ່ສູງປານໃດ. ວົງເງິນການຄ້າລະຫວ່າງຫວຽດນາມ - ອີຣານ ຍັງຈຳກັດຢູ່, ບັນລຸ 106,7 ລ້ານ USD ໃນປີ 2015, ໃນນັ້ນຫວຽດນາມ ສົ່ງອອກກວ່າ 77 ລ້ານ USD. ວົງເງິນການຄ້າ 6 ເດືອນຕົ້ນປີ 2016 ບັນລຸ 54 ລ້ານ USD.
ຕາມທ່ານເອກອັກຄະລັດຖະທູດຫວຽດນາມ ປະຈຳອີຣານ ຫງວຽນຮົ່ງແທກ ແລ້ວ, ເຖິງວ່າ 2 ປະເທດໄດ້ລົງນາມໃນສັນຍາ ແລະ ຂໍ້ຕົກລົງຮ່ວມມືບາງສະບັບກໍ່ຕາມ, ແຕ່ຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນໃນການຮ່ວມມືຍັງໃຫຍ່ຫຼວງຢູ່.
“ຫວຽດນາມ ສາມາດສົ່ງອອກໄປຍັງອີຣານ ສິນຄ້າຫຼາຍປະເພດທີ່ສຸດ ຕົວຢ່າງຄື: ຜະລິດຕະພັນກະເສດ, ໝາກໄມ້, ເກີບໜັງ… ໃນຕົວຈິງ ຈຳນວນເກີດໜັງຫວຽດນາມ ທີ່ສົ່ງໄປຍັງອີຣານ ແມ່ນໄດ້ຮັບຄວາມນິຍົມຢູ່ປະເທດນີ້ທີ່ສຸດ. ກົງກັນຂ້າມ, ອີຣານ ສາມາດສົ່ງອອກມາຍັງຫວຽດນາມສິນຄ້າຫຼາຍປະເພດຄື: ນ້ຳມັນ, ອາຍແກັສ, ທາດເຄມີ, ບັນດາຜະລິດຕະພັນນ້ຳມັນ…”
ຄຽງຂ້າງການຮ່ວມມືດ້ານການຄ້າ ແລະ ການລົງທຶນ, ການທ່ອງທ່ຽວ ກໍແມ່ນຂົງເຂດທີ່ມີຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນເຊິ່ງ 2 ປະເທດຈະສຸມໃສ່ຊຸກຍູ້ໃນໄລຍະຈະມາເຖິງ. ກໍ່ຕາມທ່ານເອກອັກຄະລັດຖະທູດຫວຽດນາມ ປະຈຳອີຣານ ຫງວຽນຮົ່ງແທກ ແລ້ວ, ໃນຕົວຈິງ, ຊາວອີຣານ ໄດ້ຮູ້ຈັກເຖິງຫວຽດນາມ ແຕ່ບໍ່ແມ່ນສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວ, ຫາກແມ່ນສະຖານທີ່ຂອງສົງຄາມ. ເພາະສະນັ້ນ, ສະຖານທູດຫວຽດນາມ ໄດ້ ແລະ ພວມສົ່ງເສີມຈັດຕັ້ງການເຄື່ອນໄຫວຫຼາຍຢ່າງຄື ກອງປະຊຸມສຳມະນາ, ເຊື້ອເຊີນບັນດາວິສາຫະກິດທ່ອງທ່ຽວຂອງຫວຽດນາມ ໄປໂຄສະນາການທ່ອງທ່ຽວຫວຽດນາມ, ສົມທົບກັນຈັດຕັ້ງງານວາງສະແດງ ແລະ ສະແດງສິລະປະທີ່ເປັນມູນເຊື້ອ. ພິເສດ, ໃນເດືອນ 01 ຜ່ານມາ, ສະຖານທູດຫວຽດນາມ ໄດ້ເຊີນຄະນະຖ່າຍທຳຮູບເງົາອີຣານ ມາຫວຽດນາມ ເພື່ອຖ່າຍທຳຮູບເງົາເລື່ອງທຳອິດດ້ວຍພາສາພາຊີ ທີ່ມີຊື່ວ່າ “ແດນສະຫວັນຢູ່ບໍ່ໄກ” ກ່ຽວກັບການທ່ອງທ່ຽວຂອງຫວຽດນາມ. ເປົ້າໝາຍແມ່ນເພື່ອຊຸກຍູ້ການທ່ອງທ່ຽວຢືນຢູ່ແຖວໜ້າ. ສິ່ງດັ່ງກ່າວບໍ່ແມ່ນວ່າບໍ່ມີສາຍເຫດ ເມື່ອນັກທ່ອງທ່ຽວຂອງອີຣານ ໄປທ່ຽວຢູ່ໄທ ແມ່ນ 700.000 ເທື່ອຄົນ/ປີ. ໃນຂະນະນັ້ນ, ນັກທ່ອງທ່ຽວອີຣານ ມາທ່ຽວຢູ່ຫວຽດນາມ ພຽງແຕ່ປະມານ 1.000 – 2.000 ເທື່ອຄົນເທົ່ານັ້ນ. ສິ່ງນັ້ນໄດ້ຊີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າ, ຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນດ້ານການທ່ອງທ່ຽວຍັງໃຫຍ່ຫຼວງຢູ່. ທ່ານເອກອັກຄະລັດຖະທູດ ຫງວຽນຮົ່ງແທກ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ.
“ອາດຈະຖືການທ່ອງທ່ຽວຈະແມ່ນບາດກ້າວບຸກທະລຸໃນການພົວພັນລະຫວ່າງຫວຽດນາມ ແລະ ອີຣານ. ຊາວອີຣານ ໄດ້ໄປທ່ອງທ່ຽວຢູ່ໄທ, ໃກ້ກັບຫວຽດນາມ ແລ້ວ. ພວກເຮົາມີທັດສະນີຍະພາບສວຍງາມຫຼາຍແຫ່ງ, ມີທະເລທີ່ສວຍງາມ ສະນັ້ນຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນແມ່ນໃຫຍ່ຫຼວງທີ່ສຸດ. ເມືອມາທ່ອງທ່ຽວຢູ່ຫວຽດນາມ ເຂົາເຈົ້າຍັງຊອກເຫັນຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນອື່ນໆດ້ວຍຕົນເອງນັ້ນ ຈະແມ່ນຈຸດເລີ່ມຕົ້ນໃຫ້ການພົວພັນໃນບັນດາຂົງເຂດອື່ນ”.
ຫວຽດນາມ ແມ່ນປະເທດທຳອິດໃນການຢ້ຽມຢາມ 3 ປະເທດອາຊີຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້ ຂອງທ່ານປະທານາທິບໍດີອີຣານ Hassan Rouhani, ເຊິ່ງລວມມີ: ຫວຽດນາມ, ມາເລເຊຍ ແລະ ໄທ. ການຢ້ຽມຢາມຖືກດຳເນີນພາຍຫຼັງການຢ້ຽມຢາມທາງລັດຖະກິດເຖິງອີຣານ ຂອງທ່ານອະດີດປະທານປະເທດ ເຈືອງເຕີນຊາງ ເມື່ອເດືອນ 03/2016. ນີ້ໄດ້ຮັບຖືວ່າແມ່ນການເຄື່ອນໄຫວທີ່ຫາຍາກໃນທຳນຽມການພົວພັນທາງການທູດ ເມື່ອປະມູກລັດ 2 ປະເທດຢ້ຽມຢາມທາງລັດຖະກິດເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນໃນປີໜຶ່ງ. ໃນສະພາບການນັ້ນ, ການຢ້ຽມຢາມຫວຽດນາມ ຄັ້ງນີ້ຂອງທ່ານປະທານາທິບໍດີ Hassan Rouhani ສືບຕໍ່ຮັດແໜ້ນການພົວພັນຮ່ວມມືກັບຫວຽດນາມ ກວ່າອີກ. ໃນຂອບເຂດການຢ້ຽມຢາມ, 2 ຝ່າຍຈະແລກປ່ຽນບັນດາມາດຕະການ ເພື່ອແນໃສ່ຊຸກຍູ້ການຮ່ວມມືດ້ານການຄ້າ, ການລົງທຶນ, ທ່ອງທ່ຽວ, ກະສິກຳ… 2 ຝ່າຍກໍ່ຈະແລກປ່ຽນບັນດາບັນຫາສາກົນ ແລະ ພາກພື້ນທີ່ຕ່າງຝ່າຍຕ່າງມີຄວາມສົນໃຈ.