ໃນເວລາກວ່າ 2 ອາທິດເກີດການຜັນແປດ້ານການເມືອງ, ພາໄປເຖິງອຳນາດການປົກຄອງຂອງທ່ານ Bashar Al-Assad ຖືກລົ້ມລະລາຍ, ບັນດາກຳລັງກຳອຳນາດຢູ່ ຊີຣີ ພ້ອມກັບປະຊາຄົມສາກົນ ພວມມານະພະຍາຍາມສ້າງແຜນການລວມ ເພື່ອມຸ່ງໄປເຖິງສັນຕິພາບ ແລະ ສະຖຽນລະພາບຢ່າງຍາວນານຢູ່ປະເທດນີ້.

        ວັນທີ 19 ທັນວາ, ຄະນະຜູ້ແທນການຕ່າງປະເທດຂັ້ນສູງຂອງ ອາເມລິກາ, ໂດຍທ່ານນາງ Barbara Leaf, ຜູ້ຊ່ວຍວຽກລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດ ຮັບຜິດຊອບພາກພື້ນ ຕາເວັນອອກກາງ ນຳໜ້າ, ເປັນຄັ້ງທຳອິດທີ່ມານະຄອນຫຼວງ Damascus ຂອງ ຊີຣີ ພາຍຫຼັງເວລາ 13 ປີ ເພື່ອປຶກສາຫາລືກ່ຽວກັບການພົວພັນໃນອະນາຄົດກັບກຳລັງກຳອຳນາດໃໝ່ຢູ່ ຊີຣີ. ເຫດການນີ້ໄດ້ສ້າງຂີດໝາຍເລີ່ມຕົ້ນຂອງສະພາບການເມືອງໃໝ່ຢູ່ປະເທດທີ່ຖືກສົງຄາມທຳລາຍເປັນເວລາກວ່າ 1 ທົດສະວັດຜ່ານມາ.

ບັນດາສັນຍານດ້ານການທູດທີ່ຕັ້ງໜ້າ

        ໃນຖະແຫຼງການທີ່ໄດ້ຍົກອອກມາ ພາຍຫຼັງບັນດາການປຶກສາຫາລືຄັ້ງທຳອິດກັບການນຳຂອງ Hayat Tahrir al-Sham (HTS), ກຸ່ມອິດສະລາມນຳໜ້າກຳລັງພວມກຳອຳນາດຢູ່ ຊີຣີ, ຄະນະຜູ້ແທນການຕ່າງປະເທດ ອາເມລິກາ ໄດ້ອອກສານຢ່າງຕັ້ງໜ້າ, ໃຫ້ຮູ້ວ່າ HTS ໃຫ້ຄຳໝັ້ນສັນຍາບໍ່ອະນຸຍາດໃຫ້ບັນດາກຸ່ມກໍ່ການຮ້າຍ ກໍ່ໄພນາບຂູ່ຢູ່ພາຍໃນ ແລະ ນອກ ຊີຣີ, ລວມທັງ ອາເມລິກາ ແລະ ບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືໃນພາກພື້ນ, ກໍຄືເລື່ອງກຳລັງກຳອຳນາດໃໝ່ຢູ່ ຊີຣີ ພ້ອມແລ້ວທີ່ຈະສ້າງການພົວພັນສັນຕິພາບກັບ ອາເມລິກາ. ພາຍຫຼັງການພົບປະ, ຝ່າຍ ອາເມລິກາ ກໍ່ຍົກເລີກຄຳສັ່ງມອບລາງວັນເປັນເງິນ 10 ລ້ານ USD ໃຫ້ຜູ້ໃດທີ່ສາມາດຈັບຕົວທ່ານ Ahmed Al-Sharaa, ຫົວໜ້າຂອງ HTS.

        ການກະທຳຢ່າງຕັ້ງໜ້າຈາກຝ່າຍ ອາເມລິກາ ໄດ້ເປີດຊ່ອງທາງໃຫ້ແກ່ບັນດາການເຄື່ອນໄຫວດ້ານການທູດຂອງຫຼາຍປະເທດອື່ນ. ບັນດາປະເທດ ອາຣັບ, ຄື: ອາຣາເບຍ ຊະອຸດີ, ຈໍແດນ… ກໍ່ຈັດສົ່ງບັນດາຄະນະຜູ້ແທນການທູດມາຍັງ ຊີຣີ. ຕວັກກີ, ເປັນປະເທດສວມບົດບາດສຳຄັນແຖວໜ້າໃນບັນດາການຜັນແປດ້ານການເມືອງໃນໄລຍະຜ່ານມາຢູ່ ຊີຣີ, ກໍ່ໄດ້ເປີດປະຕູສະຖານທູດ ປະຈຳ ຊີຣີ ຄືນໃໝ່ໃນວັນທີ 14 ທັນວາ, ພ້ອມທັງຍົກອອກບັນດາຄຳໝັ້ນສັນຍາໜູນຊ່ວຍອື່ນໆໃຫ້ແກ່ອຳນາດການປົກຄອງໃໝ່ຢູ່ ຊີຣີ, ນັບທັງດ້ານການທູດ ແລະ ການທະຫານ… ຕາມວົງການນັກສັງເກດການແລ້ວ, ການຜັນແປດ້ານການເມືອງແບບບໍ່ຄາດຄິດໃນໄລຍະຜ່ານມາ, ເຮັດໃຫ້ບັນດາປະເທດໃນພາກພື້ນ, ກໍຄືບັນດາປະເທດມະຫາອຳນາດນອກພາກພື້ນ, ແຂ່ງຂັນກັນຍາດແຍ່ງຜົນສະທ້ອນຢູ່ ຊີຣີ. ທ່ານ Bader Al-Saif, ນັກຊ່ຽວຊານຂອງລາຍການຕາເວັນອອກກາງ ແລະ ອາຟະລິກາເໜືອ ຂອງ Chatham House (ອັງກິດ), ໃຫ້ຂໍ້ສັງເກດວ່າ:

        “ເສັ້ນທາງພາໄປເຖິງອະນາຄົດຂອງ ຊີຣີ ຖືກຕີລາຄາເປັນປະຈຳ ຫຼື ແມ່ນຄວາມວຸ້ນວາຍ, ຂາດສະຖຽນລະພາບ ຫຼື ພຽງແຕ່ມີ “ສີບົວ” ແລະ ບັນດາຂ່າວຄາວທີ່ດີ. ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ, ທັງ 2 ສິ່ງດັ່ງກ່າວແມ່ນຖືກຕ້ອງ. ອະນາຄົດຂອງ ຊີຣີ ຈະແມ່ນການປະສານສົມທົບຂອງທັງ 2 ຢ່າງ ແລະ ພວກເຮົາຕ້ອງມີສະຕິໄດ້ວ່າ, ທຸກວຽກງານໃນປະຈຸບັນຫາກໍ່ພວມໄດ້ເລີ່ມດຳເນີນ”.

ທ່ານ Ahmed Al-Sharaa, ຫົວໜ້າ HTS (ພາບ: PSB)

        ທັດສະນະດັ່ງກ່າວກໍ່ແມ່ນຄວາມຮຽກຮ້ອງຂອງທ່ານ Ahmed Al-Sharaa, ຫົວໜ້າ HTS ຍົກອອກມາ ທີ່ການພົບປະເປັນຄັ້ງທຳອິດກັບຜູ້ຕາງໜ້າດ້ານການທູດຂອງບັນດາປະເທດ.

        “ສິ່ງສຳຄັນທີ່ສຸດແມ່ນບັນດາປະເທດມະຫາອຳນາດຕ້ອງມີຄວາມເຫັນດີເຫັນພ້ອມ ດ້ວຍຫຼັກການລວມກ່ຽວກັບ ຊີຣີ. ທຳອິດ, ນັ້ນແມ່ນເອກະລາດໃນການອອກຄຳຕັດສິນດ້ວຍຕົນເອງຂອງ ຊີຣີ ແລະ ຄວາມເປັນເອກະພາບຜືນແຜ່ນດິນ, ສະຖຽນລະພາບ ແລະ ດ້ານຄວາມໝັ້ນຄົງຂອງພວກຂ້າພະເຈົ້າ. ຕໍ່ຈາກນັ້ນ, ແມ່ນເລື່ອງໜູນຊ່ວຍ ຊີຣີ ແກ້ໄຂບັນດາບັນຫາເສດຖະກິດ - ສັງຄົມ ເຊິ່ງປະຊາຊົນ ຊີຣີ ພວມປະເຊີນໜ້າ”.

ບັນຫາດ້ານມະນຸດສະທຳ

        ສຳລັບປະຊາຄົມສາກົນ, ສະພາບດ້ານການເມືອງໃໝ່ຢູ່ ຊີຣີ ໄດ້ເປີດອະນາຄົດອອກໃໝ່ ທີ່ຍາກຈະຄາດຄະເນລ່ວງໜ້າໄດ້ສຳລັບປະເທດນີ້, ແຕ່ກໍ່ສ້າງໂອກາດແກ້ໄຂໜຶ່ງໃນບັນດາວິກິດການໃຫຍ່ສຸດທີ່ໂລກພວມຮັບມືເປັນເວລາກວ່າ 1 ທົດສະວັດຜ່ານມາ ນັ້ນແມ່ນບັນຫາຊາວອົບພະຍົບ. ຕາມບັນດາການຄາດຄະເນຂອງສະຫະປະຊາຊາດ ແລ້ວ, ດ້ວຍເລື່ອງ ຊີຣີ ສ້າງຕັ້ງອຳນາດການປົກຄອງໃໝ່, ຄາດວ່າ, ຈະມີຊາວອົບພະຍົບ ຊີຣີ ຢ່າງໜ້ອຍສຸດ 1 ລ້ານຄົນຈະກັບເມືອປະເທດໃນຮອບເວລາ 6 ເດືອນຈະມາເຖິງ. ນັບລ້ານຄົນອາດຈະກັບເມືອປະເທດໃນໄລຍະຕໍ່ໄປ, ເມື່ອສະພາບການການເມືອງ ແລະ ເສດຖະກິດຢູ່ ຊີຣີ ໄດ້ຮັບການປັບປຸງ.

ເລື່ອງຊາວ ຊີຣີ ນັບລ້ານຄົນກັບເມືອປະເທດ ກໍ່ຈະວາງອອກສິ່ງທ້າທາຍຢ່າງໃຫຍ່ຫຼວງດ້ານມະນຸດສະທຳ (ພາບ: THX/TTXVN)

        ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ເລື່ອງຊາວ ຊີຣີ ນັບລ້ານຄົນກັບເມືອປະເທດ ກໍ່ຈະວາງອອກສິ່ງທ້າທາຍຢ່າງໃຫຍ່ຫຼວງດ້ານມະນຸດສະທຳ, ຍ້ອນພາຍຫຼັງກວ່າ 1 ທົດສະວັດທີ່ຕົກເຂົ້າສູ່ລະພາບເກີດສົງຄາມພາຍໃນ ແລະ ການປະທະກັນ, ປະຈຸບັນ, ພື້ນຖານເສດຖະກິດຂອງ ຊີຣີ ພວມຢູ່ໃນສະພາບຊຸດໂຊມ, ພື້ນຖານໂຄງລ່າງຢູ່ຫຼາຍນະຄອນໃຫຍ່, ຄື: Aleppo, Hama, Homs… ຖືກທຳລາຍເກືອບຄືວ່າໝົດກ້ຽງ. ທ່ານນາງ Amy Pope, ຜູ້ອຳນວຍການໃຫຍ່ອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນເພື່ອການເຄື່ອນຍ້າຍຖິ່ນຖານ (IOM), ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:

        “ບັນດາສິ່ງທີ່ພວກເຮົາພວມເຫັນປະຈັກຕາໃນຕົວຈິງແມ່ນເລື່ອງ ມີຊາວລີ້ໄພຈຳນວນຫຼາຍທີ່ຈະກັບເມືອປະເທດ, ໃນສະພາບທີ່ບໍ່ໝັ້ນຄົງ ແລະ ບອບບາງທີ່ສຸດ. ສິ່ງດັ່ງກ່າວອາດຈະພາໄປເຖິງສະພາບການເກີນຂອບເຂດຄວາມສາມາດຂອງ ຊີຣີ ແລະ ສ້າງຜົນສະທ້ອນຢ່າງຮ້າຍແຮງກວ່າສຳລັບວິວັດທະນາການສັນຕິພາບ ທີ່ພວມອ່ອນແອຢູ່ທີ່ນີ້”.

        ເພື່ອແນໃສ່ແກ້ໄຂບັນດາສິ່ງທ້າທາຍດ້ານມະນຸດສະທຳໃນເບື້ອງຕົ້ນໃຫ້ແກ່ ຊີຣີ, ອາທິດກ່ອນ, ຄະນະກຳມະການສືບສວນຂອງສະຫະປະຊາຊາດກ່ຽວກັບ ຊີຮີ (UNCIS) ໄດ້ຍົກອອກຄຳຮຽກຮ້ອງຢ່າງຮີບດ່ວນ, ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ປະຊາຄົມສາກົນຍົກເລີກບັນດາມາດຕະການລົງໂທດຕໍ່ ຊີຣີ, ເພື່ອສ້າງເງື່ອນໄຂສະດວກໃຫ້ແກ່ການສະໜອງເຄື່ອງຊ່ວຍເຫຼືອມະນຸດສະທຳໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນນັບລ້ານຄົນພວມປະສົບກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ. ລັດຖະບານຊົ່ວຄາວຂອງ ຊີຮີ ກໍ່ໄດ້ວາງອອກບຸລິມະສິດເບື້ອງຕົ້ນແມ່ນຮັກສາຊີວິດການເປັນຢູ່ໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນເປັນປົກກະຕິໂດຍໄວ.