ช่างศิลป์ ดั่งวันเหิ่ว

ช่างศิลป์ ดั่งวันเหิ่ว เกิดมาในครอบครัวที่ประกอบอาชีพทำตุ๊กตาต่อแฮมาหลายชั่วคนในหมู่บ้านซวนลา ดังนั้น เขาได้มีโอกาสเรียนวิธีการทำตุ๊กตาต่อแฮตั้งแต่วัยเด็ก   ช่างศิลป์ ดั่งวันเหิ่ว ได้รับรางวัลต่างๆในงานมหกรรมหมู่บ้านศิลปาชีพต่างๆ โดยเมื่อปี 2014 ช่างศิลป์  ดั่งวันเหิ่วได้รับรางวัล “ช่างศิลป์ฮานอย”จากคณะกรรมการประชาชนกรุงฮานอยและสำนักงานอุตสาหกรรมและพาณิชย์กรุงฮานอย ในกระบวนการอนุรักษ์อาชีพทำตุ๊กตาต่อแฮพื้นเมือง ช่างศิลป์ ดั่งวันเหิ่วต้องเผชิญกับความท้าทายไม่น้อย จากการตระหนักถึงข้อจำกัดของแป้งข้าวจ้าวที่มักเกิดเชื้อราได้ง่าย และความนิยมการปั้นตุ๊กตาต่อแฮเป็นตัวการ์ตูนต่างประเทศ  ทำให้วิธีการปั้นตุ๊กตาต่อแฮแบบดั้งเดิมถูกหลงลืม ช่างศิลป์ดั่งวันเหิ่วได้ตั้งใจศึกษาเกี่ยวกับแป้งข้าวจ้าวชนิดใหม่ที่สามารถเก็บได้นานเป็นเวลาหลายปีและฟื้นฟูเทคนิคการทำตุ๊กตาต่อแฮของคนรุ่นก่อน

“ผมฟื้นฟูวิธีการปั้นตุ๊กตาต่อแฮพื้นเมืองคือ ตุ๊กตานกของฟู้เซวียน ตุ๊กตาสัตว์ของด่งซวนและโฟ้แค๊ก ซึ่งเป็นเทคนิคการปั้นตุ๊กตาแบบดั้งเดิม พวกเราสามารถปั้นตุ๊กตาใหม่ๆที่เป็นเอกลักษณ์   เป้าหมายของพวกเราคือมุ่งสู่การปั้นตุ๊กตาที่เป็นเอกลัษณ์ของวัฒนธรรมเวียดนามแทนตุ๊กตาจากการ์ตูนต่างประเทศเช่น ซูเปอร์แมนและเจ้าหญิงเอลซ่า   เพราะถ้าเราเน้นทำตุ๊กตาแบบนี้   เอกลักษณ์เฉพาะของตุ๊กตาต่อแฮก็จะสูญหายไป รวมทั้งคุณค่าวัฒนธรรมทางประวัติศาสตร์ของเวียดนาม”

ตุ๊กตาต่อแฮ

จากการมีคิดสร้างสรรค์อย่างไม่หยุดยั้ง ช่างศิลป์ ดั่งวันเหิ่วได้ทำตุ๊กตาต่อแฮที่เป็นเอกลักษณ์พื้นเมือง โดยใช้เทคนิคการปั้นตุ๊กตาต่อแฮและศิลปะชั้นสูง เช่น สิงโตมงคล   และ ปลาทอง เป็นต้น  ช่างศิลป์ ดั่งวันเหิ่วยังประชาสัมพันธ์ตุ๊กตาต่อแฮในเขตท่องเที่ยวและงานมหกรรมศิลปหัตถกรรม ในท้องถิ่นต่างๆทั่วประเทศ เมื่อเร็วๆนี้ ในงานมหกรรมศิลปหัตถกรรมที่จัดโดยองค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมของสหประชาชาติประจำเวียดนามและสมาชิกของกลุ่มเพื่อการพัฒนาของสหประชาชาติณ กรุงฮานอย บูธตุ๊กตาต่อแฮเวียดของช่างศิลป์ ดั่งวันเหิ่ว ได้รับความนิยมเป็นอย่างมากจากประชาชน

“ผมไม่เคยเห็นตุ๊กตาต่อแฮที่เป็นเอกลักณ์แบบนี้ เช่น ตุ๊กตาสัตว์ทั่วไปและผลไม้ชนิดต่างๆ โดยได้รับการปั้นอย่างพิถีพิถันและมีสีสันที่สดใส ผมซื้อตุ๊กตาต่อแฮเพื่อฝากให้แก่ญาติมิตรและเพื่อน ๆ โดยเฉพาะเพื่อนชาวต่างชาติ ซึ่งก็เป็นวิธีประชาสัมพันธ์วัฒนธรรมของเวียดนาม”  “ในบูธตุ๊กตาต่อแฮ ดิฉันชอบถาดผมไม้และถาดดอกไม้ แม้มีขนาดเล็กแต่ก็ทำออกมาอย่างพิถีพิถัน ปัจจุบัน ตุ๊กตาต่อแฮทำจากแป้งข้าวจ้าวที่มีคุณภาพดีกว่าเมื่อก่อน โดยสามารถเก็บไว้ได้นาน ดิฉันจะซื้อถาดผมไม้และถาดดอกไม้”

นาง เจิ่นถิหงอกเฮิน เจ้าหน้าที่ขององค์การยูเนสโกประจำเวียดนามได้ชื่นชมตุ๊กตาต่อแฮของช่างศิลป์ ดั่งวันเหิ่วในการอนุรักษ์และเพิ่มความหลากหลายของวัฒนธรรมพื้นเมืองเวียดนาม ว่า 

“ ปัจจุบัน ตุ๊กตาต่อแฮไม่ใช่แค่ของเล่นของเด็ก เพราะความคิดสร้างสรรค์และวิธีการเข้าถึงใหม่ของช่างศิลป์ ดั่งวันเหิ่ว ได้ทำให้ตุ๊กตาต่อแฮสามารถเก็บไว้ได้นานและมีสีสันสดใส     นอกจากนี้ ช่างศิลป์ ดั่งวันเหิ่ว ได้ทำชุดปั้นตุ๊กตาต่อแฮ ที่ให้ผู้ที่สนใจสามารถซื้อกลับไปปั่นได้ด้วยตัวเอง ซึ่งช่วยพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ให้แก่ผู้เล่น โดยเฉพาะเด็ก ๆ”

โดยทั่วไปราคาตุ๊กตาต่อแฮอยู่ที่ประมาณ 2 หมื่น -3 หมื่นด่งเท่านั้น แต่สำหรับตุ๊กตาต่อแฮบางตัวของช่างศิลป์ดั่งวันเหิ่วมีราคาเกือบ 5 แสนด่ง ชุดตุ๊กตาต่อแฮสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ 4 ตัวมีราคาขายที่ประมาณ 1 ล้านด่ง  แม้การอนุรักษ์อาชีพพื้นเมืองจะเป็นเรื่องยากแต่การยกระดับคุณค่าให้แก่ผลิตภัณฑ์พื้นเมืองในปัจจุบันเป็นเรื่องที่ยากกว่าหลายเท่า ช่างศิลป์รุ่นใหม่ดั่งวันเหิ่วกำลังทุ่มเทและยืนหยัดทำเรื่องนี้   ซึ่งเรื่องราวเกี่ยวกับการยกระดับคุณค่าให้แก่ตุ๊กตาต่อแฮเวียดยังคงเป็นเรื่องที่ต้องปฏิบัติในระยะยาวและเต็มไปด้วยความท้าทาย ซึ่งผู้ที่รักในอาชีพนี้ต้องทุ่มเทและพยายามอย่างไม่หยุดยั้ง.