สัตว์ศักดิ์สิทธิ์กับวัฒนธรรมและสถาปัตยกรรมเวียดนาม
To Tuan – VOV5 -  
( VOVworld )-ตามความเลื่อมใสศรัทธาของชาวเวียดนาม สัตว์ศักดิ์สิทธิ์ทั้ง ๔ ได้แก่มังกร กิเลน เต่าและหงส์เป็นสัญลักษณ์ของพลัง อำนาจ ความยิ่งใหญ่ บารมี โชคลาภเงินทอง ความเจริญรุ่งเรือง อายุวัฒนะ เกียรติยศ ชื่อเสียงและสติปัญา ลักษณะอันศักดิ์สิทธิ์ของสัตว์แห่งสรวงสวรรค์เหล่านี้ทำให้มันปรากฎอยู่บนอาคารสถาปัตยกรรมต่างๆของประเทศเวียดนาม ส่วนชาวบ้านนั้นถือว่าสัตว์เหล่านี้เป็นสัตว์มงคลนำโชค
( VOVworld )-ตามความเลื่อมใสศรัทธาของชาวเวียดนาม สัตว์ศักดิ์สิทธิ์ทั้ง ๔ ได้แก่มังกร กิเลน เต่าและหงส์เป็นสัญลักษณ์ของพลัง อำนาจ ความยิ่งใหญ่ บารมี โชคลาภเงินทอง ความเจริญรุ่งเรือง อายุวัฒนะ เกียรติยศ ชื่อเสียงและสติปัญา ลักษณะอันศักดิ์สิทธิ์ของสัตว์แห่งสรวงสวรรค์เหล่านี้ทำให้มันปรากฎอยู่บนอาคารสถาปัตยกรรมต่างๆของประเทศเวียดนาม ส่วนชาวบ้านนั้นถือว่าสัตว์เหล่านี้เป็นสัตว์มงคลนำโชค
|
มังกรถูกสลักบนหลังคาศาลเจ้า |
ในบรรดาสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ทั้ง๔ ได้แก่ มังกร กิเลน เต่าและหงส์นั้น มังกรเป็นสัตว์แห่งเทพเจ้า เป็นสัญลักณ์ของพลัง อำนาจ ความเจริญรุ่งเรืองและชีวิตที่เป็นอมตะ มังกรได้กลายเป็นส่วนสำคัญในชีวิตของ
ชาวเวียดนามและถูกใช้สลักบนหลังคาอาคารสถาปัตยกรรมตามพระราชวัง วิหารศาลเจ้า ฮวงซุ้ยและวัดวาอาราม มังกรที่ใช้สลักบนสถาปัตยกรรมเหล่านี้มักจะคาบลูกแก้วอยู่ในปากหรืออ้าปากเล่นกับลูกแก้ว มังกรเมื่อเคลื่อนตัวดูเหมือนอักษรรูปตัวเอสเหมือนกับที่แผนที่ของประเทศเวียดนาม ผ่านกาลเวลาในประวัติศาสตร์ ชาวเวียดนามได้จินตนาการและเติมแต่งมังกรให้มีความสมบูรณ์ตามยุคสมัย ดังนั้นเมื่อชมรูปมังกรตามโบราณสถานหรือเครื่องประดับต่างๆเราสามารถรู้ได้ว่า มาจากสมัยราชวงศ์ไหน เช่นราชวงศ์หลี เลหรือเหงวียน นายดั่งวันบ่าน นักวิจัยวัฒนธรรมเปิดเผยว่า “ มังกรเป็นสัญลักษณ์แห่งความมีอิสระเสรีที่มนุษย์อยากเป็น มังกรสามารถเหาะขึ้นไปยังสรวงสวรรค์หรือ อยู่ในน้ำได้ สามารถเดินเหินและคลานบนดินได้ มังกรยังเป็นสัญลักษณ์ของพลังอันยิ่งใหญ่ที่ช่วยมนุษย์ขยายบุกเบิกที่ดินและสร้างสรรค์ชีวิตที่ร่ำรวยและเจริญรุ่งเรืองยิ่งขึ้น ”
ส่วนกิเลนให้ความหมายของอำนาจ บารมี ความสงบสุขและความโชคดี กิเลนเป็นสัตว์ที่แปลกประหลาด หัวเป็นหัวมังกรที่มีเขาส่วนตัวนั้นเป็นสัตว์ ในบางรูปจะมีเขาเดียว แต่ไม่เคยใช้เขาขวิดคน เขาจึงเป็นสัญลักษณ์แห่งความเมตตาอารี ชาวเวียดนามเชื่อว่า กิเลนเป็นสัตว์ที่แข็งแรงและซื่อสัตย์ ดังนั้นมักจะจัดให้มันอยู่ที่หน้าวัดวาอารามเพื่อการดูแล
|
แผ่นศิลาจารึกชื่อของจอหงวนที่วันเหมียวก๊วกตื่อย้าม |
สัตว์ศักดิ์สิทธิ์ตัวที่ ๓ คือ เต่าให้ความหมายของอายุวัฒนะ ความหนักแน่นและความเป็นอมตะ เต่ามีอยู่ในนิยายปรัมปราเรื่อง เต่าวิเศษกิมกวิวช่วยกษัตริย์อานเยืองเวืองก่อสร้างกำแพงโก่ลวา ที่อำเภอดงแอง กรุงฮานอยซึ่งยังมีร่องรอยเหลือให้เห็นในปัจจุบัน และเรื่องเต่าวิเศษกิมกวิวโผล่จากผิวน้ำทะเลสาบหว่านเกี๊ยมหรือทะเลสาบคืนดาบเรียกคืนดาบวิเศษจากกษัตริย์เลเหล่ย ซึ่งในใจกลางกรุงฮานอยมีทะเลสาบหว่านเกี๊ยมที่มีเจดีย์หรั่วหรือเจดีย์เต่าอยู่ตรงกลาง และยังมีเต่าโบราณอายุนับร้อยปีที่ยังมีชีวิตอาศัยอยู่ในทะเลสาบแห่งนี้ เจดีย์หรั่วหรือเจดีย์เต่าและเต่าวิเศษทำให้บรรยากาศที่ทะเลสาบหว่านเกี๊ยมมีความศักดิ์สิทธิ์ยิ่งขึ้น เต่ายังปรากฎตามวิหาร ศาลเจ้าและวัดวาต่างๆ ในวันเหมียวก๊วกตื่อย้ามหรือมหาวิทยาลัยแห่งแรกของเวียดนามที่ได้รับการก่อสร้างตั้งแต่ปีค.ศ. ๑๐๗๐ มีศิลาจารึกชื่อของผู้ที่สอบจอหงวนได้ ๘๒ ท่านบนหลังเต่า อันเป็นสัญลักษณ์แห่งการให้ความสำคัญต่อการศึกษาและผู้ที่มีความสามารถและมีคุณธรรมของเวียดนามตั้งแต่ยุคศักดินา ดร.ดั่งกิมหงอก นักวิจัยวัฒนธรรมเปิดเผยว่า “ ชาวเวียดนามเชื่อว่า เต่าเป็นสัญลักษณ์ของความหนักแหน่น อายุวัฒนะและความเจริญยั่งยืน ดังนั้น เมื่อต้นศตวรรษที่ ๑๕ เมื่อลัทธิขงจื๊อถูกเผยแพร่เข้าประเทศและมีการพัฒนาการศึกษา ราชวงศ์เลได้สั่งให้ทำศิลาจารึกเพื่อเชิดชูผู้ที่มีความสามารถและสอบได้จอหงวน อีกทั้งเป็นการเก็บรักษาให้แก่ชนรุ่นหลังสืบทอดต่อไป ”
|
มังกรหินด้านหน้าศาลเจ้าเทพย้อง |
หงส์เป็นนกสวย โดยชาวเวียดถือว่า หงส์นำมาซึ่งความเป็นมงคล ความเจริญรุ่งเรือง มังกรและหงส์เป็นสัญลักษณ์ของชีวิตคู่ที่มีความสุข ความโชคดี โชคลาภเงินทองและเกียรติยศ และมีความสำคัญในชีวิตของชาวเวียดนาม
ปัจจุบัน รูปสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ทั้ง ๔ ยังถูกสลักบนบริเวณอาคารสถาปัตยกรรมและใช้ในภาพวาดหรือผลงานประติมากรรมต่างๆ อันเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตและจิตใจของคนเวียดนาม อีกทั้งยังสะท้อนความปรารถนาของชาวเวียดนามทุกคนที่จะได้อยู่ในประเทศที่มีสันติภาพ ความเจริญรุ่งเรืองและชีวิตที่ผาสุก ./.
|
มังกรชมจันทร์สลักบนหลังคาศาลเจ้า |
|
ตุ๊กตามังกรหรือต่อแฮตามภาษาเวียดนาม |
To Tuan – VOV5