ศิลปะการแสดงพื้นเมืองบ่ายจ่อย

การแสดงศิลปะพื้นเมืองบ่ายจ่อยคือกิจกรรมวัฒนธรรมสำคัญที่ตอบสนองความต้องการด้านกิจกรรมบันเทิงของชาวบ้าน โดยมีการเล่าเรื่องราวชีวิตประจำวันที่สะท้อนความรักประเทศ ความสามัคคีและถ่ายทอดประสบการณ์และบทเรียนอันล้ำค่าด้านคุณธรรม บ่ายจ่อยมีลีลาการร้องที่เป็นจังหวะ วิธีการร้องและการแสดงสามารถดึงดูดใจผู้ชมและผู้ชมสามารถมีส่วนร่วมในการแสดง  คุณยายเลถิด่าว หนึ่งในศิลปินบ่ายจ่อยยอดเยี่ยมรุ่นอาวุโสที่เหลืออยู่น้อยคนของจังหวัดบิ่งดิ๋งเผยว่า            “ ดิฉันร้องเพลงทำนองบ่ายจ่อยตั้งแต่สมัยเป็นสาว เมื่อร้องว่า “แม่คะ แม้ชีวิตยากลำบากแค่ไหนแต่ฉันก็พยายามให้สามีไปสอบจอหงวนเพื่อสร้างฐานะให้ดีขึ้น” ก็รู้สึกสนุกมาก เหมือนกำลังเข้าร่วมงานเทศกาล”

สำหรับชาวจังหวัดต่างๆในภาคกลางเวียดนาม โดยเฉพาะจังหวัดบิ่งดิ๋ง บ่ายจ่อยได้กลายเป็นส่วนหนึ่งที่ขาดไม่ได้ในชีวิตทางวัฒนธรรมและจิตใจ ชาวบิ่งดิ๋งทุกคนต่างคุ้นเคยกับคำกลอน “พากันไปฟังบ่ายจ่อย ลืมทิ้งลูกไว้จนร้องให้หมดแรง” หรือ “แม้ชีวิตยังคงลำบากแต่ก็ต้องไปฟังบ่ายจ่อยเพื่อให้มีความสุขมากขึ้น” แม้ในตลอดหลายร้อยปีที่ผ่านมา ศิลปะการร้องเพลงบ่ายจ่อยต้องเจอกับความท้าทายต่างๆ แต่ศิลปะวัฒนธรรมนี้ก็ยังคงเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตของชาวบิ่งดิ๋งอยู่เสมอ นายเหงียนเกี๋ยม อดีตหัวหน้าคณะแสดงศิลปะบ่ายจ่อยบิ่งดิ๋งเผยว่า            “ไม่มีครูสอนร้องเพลงทำนองบ่ายจ่อยเพราะนี่คือการแสดงของชาวบ้านในเขตชนบท การแสดงแต่ละครั้ง จะมี 4 ถึง 5 คนผลัดกันร้องเพลง บางทีถ้าร้องผิดผู้ชมก็บอก ซึ่งหมายความว่า ประชาชนให้การสนับสนุนและมีส่วนร่วมต่อการพัฒนาศิลปะการแสดงพื้นเมืองบ่ายจ่อย หากประชาชนไม่ช่วยรักษาไว้ ศิลปะชนิดนี้จะต้องสูญหายไป”

ในหลายปีมานี้ การแสดงศิลปะพื้นเมืองบ่ายจ่อยได้มีขึ้นในตลอดทั้งปีทั้งในชนบทและตัวเมือง สร้างบรรยากาศที่สนุกสนานเป็นอย่างมาก ส่วนการรับรองศิลปะการแสดงพื้นเมืองบ่ายจ่อยเป็นมรดกวัฒนธรรมนามธรรมที่เป็นตัวแทนของมนุษยชาติได้เปิดโอกาสใหม่ให้ทางการท้องถิ่นและประชาชนได้ส่งเสริมคุณค่าของศิลปะพื้นเมืองนี้มากขึ้น โดยเมื่อเร็วๆนี้ ที่เมืองกวีเญิน จังหวัดบิ่งดิ๋ง ได้มีการจัดการประกวดแสดงศิลปะพื้นเมืองบ่ายจ่อยในระดับโรงเรียนมัธยม นี่เป็นครั้งแรกที่นักเรียนบางคนได้มีโอกาสลองร้องเพลงทำนองบ่ายจ่อยรวมถึงการร้องนำ เด็กหญิงเลเฟืองหว่างเหยียว นักเรียนที่เข้าร่วมการประกวดครั้งนี้กล่าวด้วยความยินดีว่า            “ตอนฝึกก็รู้สึกว่า บ่ายจ่อยไม่เพราะแต่หลังจากนั้นก็เห็นว่า น่าสนใจ วิธีการเล่นง่ายมาก ไม่เหมือนวิธีการเล่นเกมส์อื่นๆ อยากให้ทางการท้องถิ่นจัดการประกวดแบบนี้มากขึ้นเพื่อเปิดโอกาสให้พวกหนูศึกษาค้นคว้าวัฒนธรรมพื้นเมืองมากขึ้น”

การอนุรักษ์และธำรงศิลปะการแสดงพื้นเมืองบ่ายจ่อยได้รับความสนใจจากทางการจังหวัดในหลายปีที่ผ่านมา โดยกำหนด 7 หน้าที่และมาตรการคือ วิจัย สะสม ธำรงและอนุรักษ์คุณค่าที่โดดเด่นของการร้องเพลง “โบ๋ย”และบ่ายจ่อย รวมทั้งส่งเสริมให้มีการสอนในชุมชนและสอดแทรกเข้าในหลักสูตรการเรียนการสอนของโรงเรียนต่างๆ นายเหงียนวันฟา นายกสมาคมวัฒนธรรมศิลปะจังหวัดบิ่งดิ๋งเสนอมาตรการสนับสนุนเขตชนบทธำรงการแสดงศิลปะชนิดนี้ในหมู่บ้านต่างๆว่า            “ต้องให้ความสนใจถึงการอนุรักษ์การแสดงศิลปะบ่ายจ่อยพื้นเมืองและบ่ายจ่อยนั่งเสื่อ สนับสนุนประชาชนจัดขบวนการร้องเพลงทำนองบ่ายจ่อย เล่นบ่ายจ่อยและแสดงศิลปะชนิดนี้ ส่วนรัฐต้องอนุรักษ์การแสดงบ่ายจ่อยอาชีพ”

การที่กระทรวงวัฒนธรรม กีฬาและการท่องเที่ยวได้ประกาศโครงการปฏิบัติแห่งชาติเพื่ออนุรักษ์และส่งเสริมคุณค่าของศิลปะชนิดนี้ในพิธีรับหนังสือรับรองศิลปะการแสดงพื้นเมืองบ่ายจ่อยเป็นมรดกวัฒนธรรมนามธรรมที่เป็นตัวแทนของมนุษยชาติ การที่นายกรัฐมนตรีเหงียนซวนฟุ๊กให้คำมั่นว่าจะร่วมกับศิลปินและชุมชน สำนักงานส่วนกลางและท้องถิ่นในการปฏิบัติโครงการปฏิบัติแห่งชาติดังกล่าวให้มีประสิทธิภาพก็เป็นการค้ำประกันให้ศิลปะบ่ายจ่อยในจังหวัดบิ่งดิ๋งและจังหวัดต่างๆในภาคกลางเวียดนามคงอยู่ตลอดกาล.