บรรดาผู้นำประเทศสมาชิกอาเซียน (Photo: TTXVN)

ความมั่นคงและความปลอดภัยในการเดินเรือในทะเลตะวันออกเป็นเนื้อหาหลักในระเบียบวาระการประชุมของฟอรั่มระดับสูงในภูมิภาค  รวมทั้งอาเซียนและนี่เป็นปัญหาที่ได้รับความสนใจเป็นอันดับต้นๆในนโยบายการต่างประเทศของอาเซียนในรอบ5ทศวรรษแห่งการสร้างสรรค์และพัฒนา  รวมทั้ง การประชุมผู้นำอาเซียนครั้งที่31 กรุงมะนิลา ประเทศฟิลิปปินส์

ในการนี้ บรรดาผู้นำอาเซียนได้ยืนยันอีกครั้งถึงคำมั่นเกี่ยวกับการรักษาและผลักดันสันติภาพ ความมั่นคงและเสถียรภาพในภูมิภาค  การแก้ไขปัญหาการพิพาทอย่างสันติ ให้ความเคารพกระบวนทางการทูตและนิตินัยและกฎหมายสากล รวมทั้ง อนุสัญญาของสหประชาชาติเกี่ยวกับกฎหมายทางทะเลปี1982  ปฏิบัติแถลงการณ์เกี่ยวกับการปฏิบัติของทุกฝ่ายในทะเลตะวันออกหรือดีโอซีอย่างสมบูรณ์และมุ่งสู่การบรรลุซีโอซีโดยเร็ว

เขตทะเลเชิงยุทธศาสตร์

  ในสถานการณ์ที่เป็นจริง ทะเลตะวันออกเป็นหัวข้อที่ได้รับการหยิบยกขึ้นมาหารือในฟอรั่มระดับภูมิภาค  โดยในการประชุมผู้นำอาเซียนครั้งที่31 บรรดาผู้นำอาเซียนและประเทศหุ้นส่วนและคู่สนทนาของอาเซียนต่างกล่าวถึงปัญหาทะเลตะวันออก  โดยเฉพาะ วิธีการรักษาสันติภาพ เสถียรภาพ เสรีภาพในการเดินเรือและการบินในทะเลตะวันออก ซึ่งสิ่งนี้สามารถเข้าใจได้เนื่องจากความตึงเครียด การประกาศเพียงฝ่ายเดียวและไร้มูลความจริง  การสร้างความเสียหายที่รุนแรงต่อสิ่งแวดล้อมในทะเลตะวันออก  ซึ่งเป็นปัจจัยที่สร้างความไร้เสถียรภาพในทะเลตะวันออกที่มีความหมายสำคัญต่อภูมิภาคและโลก

จากภัยคุกคามที่นับวันเพิ่มมากขึ้นที่อาจส่งผลกระทบต่อสันติภาพ ความมั่นคงและเสถียรภาพในภูมิภาค  ประเทศต่างๆได้ย้ำว่า  ประเทศสมาชิกอาเซียนต้องส่งเสริมความสามัคคีและความเห็นพ้องเป็นเอกฉันท์เพื่อส่งเสริมการทาบทามและบทบาทการเป็นศูนย์กลางของอาเซียนในการรับมือกับความท้าทายอย่างมีประสิทธิภาพ การอำนวยความสะดวกให้แก่การพัฒนาเศรษฐกิจและชีวิตความเป็นอยู่ที่สงบสุขของประชาชน

ในสภาวการณ์ดังกล่าว การที่10ประเทศสมาชิกอาเซียนและจีนได้อนุมัติแถลงการณ์เกี่ยวกับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมทางทะเลและชายฝั่งทะเลในทะเลตะวันออกในช่วงปี2017-2027ถือว่า มีความหมายพิเศษเพราะเป็นการสร้างพื้นฐานเพื่ออนุรักษ์ระบบนิเวศและความหลากหลายทางชีวภาพในทะเลตะวันออกแม้จะมีการพิพาทและความตึงเครียดเกิดขึ้นก็ตาม

นอกจากแถลงการณ์ดังกล่าวแล้ว  อาเซียนและจีนยังเห็นพ้องที่จะเริ่มการเจรจาเกี่ยวกับการจัดทำซีโอซี  ซึ่งเป็นเอกสารทางนิตินัยเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการปะทะ  แก้ไขปัญหาความขัดแย้งและการพิพาทและมีความเป็นไปได้ที่การเจรจาเกี่ยวกับซีโอซีจะมีขึ้นในปี2018

นาย เลเลืองมิง เลขาธิการอาเซียน

เชิดชูหลักการอยู่ร่วมกันอย่างสันติ

  อาจยืนยันได้ว่า ความสำเร็จที่สำคัญที่สุดของอาเซียนนับตั้งแต่การจัดตั้งมาจนถึงปัจจุบันคือ การรักษาสันติภาพและเสถียรภาพในภูมิภาคผ่านการผลักดันความสัมพันธ์ระหว่างประเทศสมาชิกและหุ้นส่วนต่างๆ อาเซียนถือเป็นกลไกที่ช่วยควบคุมและป้องกันไม่ให้เกิดความแตกต่างในระดับทวิภาคีและไม่ให้ความแตกต่างกลายเป็นการปะทะ

ในโอกาสฉลองครบรอบ50ปีการจัดตั้งอาเซียน เมื่อเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา นาย เลเลืองมิง เลขาธิการอาเซียนได้เผยว่า เพื่อรักษาสันติภาพ อาเซียนได้เป็นฝ่ายรุกในการส่งเสริมโครงสร้างภูมิภาคบนพื้นฐานของกฎหมาย  โดยประเทศต่างๆจะอยู่ร่วมกันอย่างสันติ  ให้ความเคารพประชาธิปไตย  อธิปไตยและบูรณภาพแห่งดินแดนในกรอบของกฎหมายสากล  อาเซียนได้สร้างเครื่องมือที่สำคัญเพื่อเชิดชูหลักการอยู่ร่วมกันอย่างสันติ  แก้ไขปัญหาการพิพาทระหว่างประเทศสมาชิกกับประเทศนอกกลุ่มอย่างสันติ  ซึ่งประกอบด้วย สนธิสัญญามิตรภาพและความร่วมมืออาเซียนหรือ TACและแถลงการณ์ดีโอซี  ซึ่งถือเป็นพื้นฐานทางนิตินัยที่สำคัญเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการปะทะและสร้างความไว้วางใจ  โดยไม่ได้รับผลกระทบจากการกระทำเพียงฝ่ายเดียวที่ขัดกับหลักการสันติภาพ เสถียรภาพ การสนทนาและความร่วมมือในทะเลตะวันออก  นอกจากนี้ อาเซียนได้จัดการทาบทามและส่งเสริมความสามัคคีผ่านการพบปะสังสรรค์ระหว่างผู้นำและเจ้าหน้าที่ในภูมิภาคที่มีขึ้นเป็นประจำ

การที่อาเซียนและจีนเห็นพ้องที่จะฟื้นฟูกระบวนการเจรจาเกี่ยวกับการจัดทำซีโอซีในการประชุมผู้นำอาเซียนครั้งนี้ได้ยืนยันถึงความสามัคคีภายในอาเซียน ความพยายามของผู้นำอาเซียนหลายรุ่นในการส่งเสริมสันติภาพ การสร้างความไว้วางใจและความร่วมมือ  พัฒนาเขตทะเลตะวันออกลให้ลายเป็นเขตทะเลที่สันติภาพ เสถียรภาพและพัฒนา.