สตรีเผ่าหนุ่ง

ตามคำแนะนำของชาวบ้าน ต้นจ่ามที่ใช้ย้อมผ้านั้นจะถูกแช่น้ำให้นิ่มจนเปื่อยแล้วกรองเอาส่วนที่เข้มข้น นำไปผสมกับน้ำตามสัดส่วนที่ผู้ย้อมต้องการ ปกติผ้า1ผืนขนาด10เมตรจะใช้เวลาแช่น้ำย้อมสีประมาณ1ชั่วโมง หลังจากนั้นก็นำไปตากให้แห้งอีกชั่วโมง ซึ่งขั้นตอนการแช่ผ้าแล้วตากนั้นจะทำซ้ำกันหลายรอบในเวลา1เดือนเพื่อให้ได้ผ้าย้อมที่มีสีตามความต้องการ คุณเลืองถิซวน ชาวหนุ่งที่อ.กว๋างเอียน จ.กาวบั่งเผยว่า"การย้อมผ้าครามต้องใช้น้ำปูนใส เมื่อน้ำเปลี่ยนเป็นสีเหลืองผ้าก็จะออกดำ แต่ถ้าน้ำปูนมีสีเขียวผ้าจะออกขาว ดังนั้น ต้องใส่ใจเรื่องนี้เพราะสำคัญมาก"

ด้วยฝีมือที่ปราณีตของสตรีเผ่าหนุ่ง ผ้าย้อมครามจะถูกนำไปตัดชุดและเย็บปักลวดลายให้ดูสวยงามสดใสและโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์ของเผ่า ชุดผ้าย้อมครามนั้นยังสามารถกันแดดกันลมหนาวได้ดี ใส่แล้วอบอุ่นและสบายเมื่อทำงาน ในการเล่าถึงที่มาเกี่ยวกับสีสันของชุดแต่งกายพื้นเมืองของชนเผ่าตน พี่น้องเผ่าหนุ่งเผยว่า ตั้งแต่ครั้งโบราณกาล เผ่าหนุ่งได้อาศัยการผลิตเกษตร ปลูกข้าวนาดำและทำไร่เป็นหลัก ดังนั้น การย้อมผ้าครามนั้นจะช่วยปกปิดรอยเปื้อน ไม่ต้องซักบ่อยและมีสีที่เข้ากับธรรมชาติดี แถมการย้อมผ้าด้วยน้ำหมักใบครามก็ช่วยให้เนื้อผ้ามีความคงทนมากขึ้น นายนงวันทั้ง เจ้าหน้าที่ฝ่ายวัฒนธรรมของต.ฟุกแซน อ.กว๋างเอียน เผยว่า "จุดเด่นของชุดแต่งกายคือการทำทุกอย่างด้วยมือ ส่วนในด้านชีวิตจิตใจนั้น ชุดผ้าย้อมครามเป็นสิ่งสำคัญที่หมอผีต้องใสในการทำพิธีต่างๆและนี่ถือเป็นการมีส่วนร่วมอนุรักษ์วัฒนธรรมพื้นบ้านของชนเผ่าในท้องถิ่น" 

ขั้นตอนการแช่ผ้าแล้วตากนั้นจะทำซ้ำกันหลายรอบในเวลา1เดือน

ชุดของสตรีเผ่าหนุ่งมีลักษณะเป็นเสื้อแขนหลวม มีการปะผ้าหลายสีสันที่ส่วนคอและปลายแขน ติดกระดุมด้านขวา มีกระเป๋า4ข้าง กางเกงขากว้างมีการเย็บปักตรงปลายขากางเกง ส่วนชุดของผู้ชายมีเสื้อ กางเกง เข็มขัด ผ้าโพกศีรษะ และเครื่องประดับที่ทำจากเครื่องเงิน ปัจจุบันชน เผ่าหนุ่งที่จังหวัดกาวบั่งยังคงใส่ชุดพื้นเมืองในชีวิตประจำวัน ไปทำนา ไปงานเทศกาลและงานชุมชนต่างๆด้วยความภาคภูมิใจในภูมิปัญญาท้องถิ่นที่เป็นเอกลักษณ์ของชนเผ่าตน ส่วนทางการท้องถิ่นกำลังส่งเสริมการจัดกิจกรรมอนุรักษ์วัฒนธรรมพื้นบ้านเพื่อยกระดับจิตสำนึกของพี่น้องประชาชนในการร่วมอนุรักษ์วัฒนธรรมของชนเผ่าตนโดยเฉพาะชุดแต่งกาย คุณนงถิถวี เจ้าหน้าที่ฝ่ายวัฒนธรรมการสื่อสารของอ.กว๋างเอียนเผยว่า "เราจัดงานประกวดชุดพื้นเมืองของชนเผ่าหนุ่งทุกๆ2ปี ซึ่งช่วยส่งเสริมให้ชุมชนเผ่าหนุ่งในตำบลและอำเภอต่างๆ ร่วมแข่งขันแสดงฝีมือในการตัดชุดแต่งกายให้สวยงามและมีเอกลักษณ์ที่สุด นอกจากนี้เราได้เสนอให้โรงเรียนชนเผ่าใน อ.ประกาศให้นักเรียนใส่ชุดพื้นเมืองในวันจันทร์ รวมทั้งในวันงานสำคัญต่างๆ" 

ชุดแต่งกายพื้นเมืองแม้จะเป็นสิ่งที่เรียบง่ายสำหรับชาวบ้านเผ่าหนุ่งแต่ก็ถือเป็นผลงานของภูมิปัญญาท้องถิ่นที่สะท้อนความรักบ้านเกิด การรักษาและสานต่อประเพณีวัฒนธรรมของชุมชน เพื่อที่จะมีส่วนร่วมในการพัฒนาคุณค่าแห่งวัฒนธรรมชนเผ่าต่างๆในจังหวัดกาวบั่ง.