ประเพณีเปิดป่าของชนเผ่าเย้า
Thu Hang-VOV5 -  
(VOVWORLD) -
ชนกลุ่มน้อยเผ่าเย้าที่จังหวัดลาวกายในเขตเขาทางเหนือของเวียดนามมีงานประเพณีและเทศกาลวัฒนธรรมที่โดดเด่นน่าสนใจหลายอย่างซึ่งหนึ่งในนั้นคืองานคอยกิ่มซึ่งเป็นพิธีเปิดป่าที่ยังคงได้รับการอนุรักษ์และสานต่อมาจนถึงทุกวันนี้ ในรายการสีสันวัฒนธรรม54ชนเผ่าสัปดาห์นี้ ขอเชิญท่านทำความเข้าใจงานเทสกาลคอยกิ่ม-เปิดป่าของชุมชนเผ่าเย้าที่หมู่บ้านแจ่ง ต.ซวนยาว อ.บ๋าวทั้ง จ.ลาวกาย
พิธีเซ่นไหว้ที่ศาลเจ้าใต้ต้นไม้โบราณ(dulichsapa365.com) |
งานเปิดป่าประกอบด้วย2ส่วนคือพิธีกรรมและเทศกาลซึ่งมักจะจัดขึ้นในเขตป่าต้องห้ามของหมู่บ้านเมื่อวสันต์ฤดูเวียนมา โดยส่วนพิธีกรรมจะเริ่มด้วยการเซ่นไหว้ต้นไม้ “บิดาและมารดา” ผู้ที่ทำพิธีจะขออนุญาตผีป่าผีประจำต้นไม้พร้อมการถวายเครื่องเซ่นไหว้ที่เป็นเหล้า ดอกไม้ เนื้อหมู โดยผู้ทำพิธีต้องใส่ชุดพื้นเมืองสีเหลือง บนเสื้อมีลวดลวยที่เป็นเอกลักษณ์ของชนเผ่า สวมหมวกที่มีลายเสือเดินนำขบวน ตามด้วยตัวแทนของหมู่บ้านที่ถือถาดเครื่องเซ่นไหว้ต่างๆ นาย เจี๋ยวเตี๊ยนเฮือง ผู้ทำพิธีประจำหมู่บ้านเผยว่า“ผีต้นไม้ถือเป็นบรรพชนของหมู่บ้าน เพราะแต่ละครอบครัวจะเลือกผู้สูงอายุที่เป็นตัวแทน1คน หลังจากที่เขาเสียชีวิตไปก็จะทำพิธีเชิญดวงวิญญาณเขามาสถิตประจำที่ต้นไม้หนึ่งต้นเพื่อบูชาและคอยปกป้องคุ้มครองชาวบ้านให้คาดแคล้วจากภัยร้ายและอยู่ดีมีสุข เมื่อทำพิธีนี้จะต้องห้ามคนเข้าตัดไม้ในป่าเป็นเวลา7วัน”
สำหรับชุดเครื่องเซ่นไหว้นั้นจะถูกนำไปตั้งที่ศาลเจ้าใต้ต้นไม้โบราณ2ต้นกลางเขตป่าต้องห้าม โดยในนามของชาวบ้านผู้ทำพิธีได้เริ่มสวดภาวนาขอพรจากสิ่งศักดิ์สิทธิ์ นายเจี๋ยวเตี๊ยนบ๋าว ชาวบ้านแจ่งเผยว่า“ป่ามีบทบาทสำคัญยิ่งในชุมชน ได้เอื้อประโยชน์ต่อการดำรงชีวิต ช่วยปกป้องแหล่งน้ำ ให้ไม้เพื่อก่อสร้างบ้าน เป็นต้น ตามประเพณีเราจะจัดพิธีเซ่นไหว้เปิดป่า3ปีครั้ง ซึ่งถือเป็นหนึ่งในงานเซ่นไหว้ขอพรจากเทพทั้งหลายเพื่อปกป้องให้ชาวบ้านมีความอิ่มนำผาสุก”
เครื่องเซ่นไหว้ในงาน(dulichsapa365.com) |
หลังส่วนงานที่เป็นพิธีกรรม ชาวบ้านทุกคนร่วมลงนามในสัญญาการปกป้องป่าและปลูกต้นไม้ให้สีเขียวปกคลุมไปทั่วและร่วมรับประทานอาหารอย่างสนุกสนาน ซึ่งนอกจากถาดอาหารที่เป็นของเซ่นไหว้แล้วทุกครอบครัวต่างเตรียมพร้อมข้าวปลาอาหารเพื่อร่วมฉลองกันพร้อมทั้งได้มีการจัดการละเล่นพื้นบ้านต่างๆอันเป็นการสะท้อนความปรารถนาและความเชื่อมั่นของชาวบ้านในอนาคตที่ชีวิตจะเจริญก้าวหน้ายิ่งขึ้นหลังพิธีเปิดป่า“หลังพิธีเซ่นไหว้เปิดป่าแต่ละคนก็ยิ่งตระหนักถึงความรับผิดชอบในการร่วมปกป้องอนุรักษ์ป่าไม้ แหล่งน้ำและธรรมชาติ ไม่มีการทำลายหรือใช้ด้วยวิธีที่ไม่เหมาะสม ช่วยให้สภาพแวดล้อมนับวันสะอาดสวยงามยิ่งขึ้น”
งานเปิดป่าของชาวบ้านแจ่งในต.ซวนยาว อ.บ๋าวทั้ง จ.ลาวกาย เป็นงานพิธีกรรมด้านการเกษตรแบบชุมชนที่โดดเด่น ซึ่งการกำหนดเขตป่าต้องห้ามประจำหมู่บ้านแล้วจัดพิธีเปิดป่านั้นนอกจากเป็นการกระชับความสามัคคีในชุมชนแล้วก็ยังเป็นการส่งเสริมคุณค่าทางนิเวศและการเชิดชูความหมายแห่งการให้การศึกษาแก่คนรุ่นหลังในการอนุรักษ์ประเพณีของบรรพบุรุษเพื่อมุ่งสร้างสรรค์อนาคตที่ดีงาม.
Thu Hang-VOV5