สุสานแห่งหนึ่งของชาวเกอตู (dantri

หมู่บ้านเกอตู เตยยาง ตั้งโดดเด่นบนยอดเขาอาเตียง อ.เตยยาง จังหวัดกว๋างนาม โดยมีบ้าน12หลังที่มีระบบสุสานที่ตั้งไว้ใกล้ประตูเข้าบ้าน ซึ่งสร้างความสนใจให้แก่นักท่องเที่ยวที่เพิ่งมาเห็นเป็นครั้งแรก บ้านไม้สุสานมีความสูง2เมตร หลังคาสูงชันที่มีการประดับลวดลายสี่เหลี่ยมสีแดง เขียวและขาว ตรงหัวมุมหลังคาสองด้านคือรูปหัวไก่ตัวผู้ที่หันหน้าไปสองทิศ โครงบ้านคือเสาใหญ่4ต้น มีคานหลังคาสองคันที่ยาวทะลุออกมาเป็นรูปพญานาคสองตัว มีการแกะสลักรูปสัตว์ต่างๆเช่น งู เต่า หรือกิ้งก่าบนเสาบ้าน ส่วนรอบๆเสามีการตั้งรูปปั้นไม้ต่างๆเช่น รูปคนแก่ เด็ก คนร้องไห้ คนตีกลองร้องเพลง เป็นต้น ผู้ใหญ่บ้าน เบอเลย โบ๊ ที่หมู่บ้านอาเด๊อ ต.อาเตียง อ.เตยยางเผยว่า บรรยากาศการดำรงชีวิตและการผลิตของชาวเกอตูจะสะท้อนให้เห็นอย่างสมบูรณ์ในสุสานผ่านรูปปั้นไม้ต่างๆที่หลากหลาย

“ภายในสุสานมีรูปปั้นของควาย ไก่และสุนัข  รวมทั้งรูปคนที่แสดงออกในท่าทางต่างๆ ทั้งมีหน้าตาอารมณ์เศร้าโศก ร้องไห้ รูปปั้นคนตีกลองตีฆ้อง ร้องเพลงหน้าตารื่นเริง สนุกสนาน ซึ่งนี่คือสถาปัตยกรรมอย่างหนึ่งที่ชาวเกอตูทุ่มเทและชื่นชอบมากที่สุด แม้แต่เราเองก็อยากที่จะมีสุสานสวยๆแบบนี้ เพราะตามความเชื่อนั้น คนที่เสียชีวิตนั้นจะตายแค่ร่างกาย ส่วนจิตวิญญาณยังอยู่และบ้านที่สร้างไว้ก็เพื่อเป็นที่พักของดวงวิญญาณ ดังนั้นมีแต่คนที่มีฐานะดีที่จะสามารถสร้างสุสานนี้ให้แก่ครอบครัวและต้องใช้เวลาสร้างประมาณ5ปีกว่าจะเสร็จ”

สุสานแห่งหนึ่ง(dantri)

ส่วนนาย อาดาญัต นักประติมากรรมของต.อาเวือง อ.เตยยางเผยว่า  สุสานถือเป็นสัญลักษณ์แสดงฐานะครอบครัวดังนั้นแค่สังเกตุขนาดและการตกแต่งในสุสานก็จะรู้ว่าเจ้าของบ้านนั้นเป็นคนมีฐานะอย่างไร เป็นคนดีคนเก่งมากน้อยแค่ไหน เพราะในสุสานจะมีการจำลองสิ่งของต่างๆที่คนเสียชีวิตได้ใช้เมื่อมีชีวิตอยู่  สิ่งที่สังเกตุเห็นได้อย่างเด่นชัดที่สุดในสุสานคือมีการแขวนหน้ากากที่มีลายดุๆทาสีแดงกับสีดำ เรียกว่า เกอเปย์ ซึ่งใช้เพื่อป้องกันสิ่งชั่วร้าย ปกป้องดวงวิญญาณ นอกจากนั้นยังมีภาพสัตว์ชนิดหนึ่งที่พวกเขาเรียกว่ามังกรที่มีลำตัวเป็นงู หัวเป็นไก่ตัวผู้ หางเหมือนหางปลาที่ถูกสลักไว้จากด้านหน้าไปที่ด้านหลังของสุสาน ซึ่งถือเป็นสัญลักษณ์ของเทพแห่งสายน้ำที่ช่วยปกป้องชีวิตของประชาชนและของดวงวิญญาณผู้ตาย “ผู้ใหญ่บ้านของเรามักจะใช้ภาพลักษณ์ของมังกรตัวนี้เพื่อสอนให้คนรุ่นใหม่รู้ว่า ต้องทำตัวเป็นคนดีมีคุณธรรม ห้ามทำร้ายคนอื่นมิฉะนั้นจะถูกมังกรศักดิ์สิทธิ์นี้ลงโทษ”

รูปปั้นไม้ที่มีหน้าตาดุๆเพื่อไล่สิ่งชั่วร้าย(dantri)

ภายในบ้านสุสานมีการวางโลงศพที่ทำจากไม้ทั้งต้น ด้านบนมีการแกะสลักลายสัตว์ ลายดอกไม้สีแดงและเหลือง สองด้านหัวกับท้ายโลงศพถูกแกะสลักเป็นรูปหัวควายที่ดูปราณีตสวยงาม ดร.ลิวหุ่ง อดีตรองผู้อำนวยการพิพิธภัณฑ์ชาติพันธุ์เวียดนามเผยว่า กว่าจะสร้างสุสานแบบบ้านใหญ่อย่างนี้จะต้องใช้ช่างประติมากรรมที่มีฝีมือและในอดีต โลงศพยังถือเป็นของขวัญในงานแต่งงานที่ลูกเขยจะต้องมอบให้แก่พ่อตาแม่ยายเพื่อแสดงความกตัญญู “ตามความเชื่อในอดีตนั้น หากลูกเขยคนไหนสามารถทำสุสานที่สวยงามยิ่งใหญ่ให้แก่พ่อตาแม่ยายเขาก็จะได้รับความรักมากเป็นพิเศษแม้กระทั่งอาจจะยกลูกสาวอีกคนให้เป็นเมียก็ได้”

เนื่องจากว่าสุสานคือส่วนที่สำคัญที่สุดในชีวิตของชาวเกอตูดังนั้นต้องเลือกไม้ที่มีค่าหายากในการสร้าง ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นไม้เนื้อแข็ง ทนนานและป้องกันปลวกมดได้ดี จนถึงปัจจุบันนี้ ชาวเกอตูยังคงอนุรักษ์ประเพณีวัฒนธรรมต่างๆอย่างสมบูรณ์โดยเฉพาะงานประติมากรรม งานจิตรกรรมที่สุสานในชุมชน.

ภายในสุสาน (Dantri)

หัวควายสองด้านของโลงศพ (Dantri)

(Dantri)

รูปปั้นไม้รอบสุสาน (dantri)