Sự bất đồng sâu sắc giữa các thành viên của Hội đồng bảo an (HĐBA) về vấn đề Syria đã bộc lộ rõ trong phiên họp bất thường sáng 9/10 sau khi cả 2 dự thảo nghị quyết của Pháp và Nga đề cập các giải pháp giải quyết tình hình Syria đều không hội đủ số phiếu để được thông qua. Kết quả này một lần nữa dập tắt hy vọng của cộng đồng quốc tế về một nghị quyết của LHQ nhằm can thiệp, góp phần chấm dứt bạo lực tại Syria.   

Đại sứ Nga Vitaly Churkin (phải) và Đại sứ Venezuela Rafael Ramirez (trái) bỏ phiếu phủ quyết Nghị quyết của Pháp về vấn đề Syria. (Nguồn: AFP/TTXVN)

Bất đồng sâu sắc về vấn đề Syria

Tại phiên họp, Pháp và Nga, 2 quốc gia có quyền phủ quyết trong HĐBA, đưa ra 2 dự thảo riêng rẽ để giải quyết tình hình Syria. Dự thảo nghị quyết của Pháp có điểm mấu chốt là yêu cầu tất cả các bên ngay lập tức chấm dứt các cuộc không kích và các chuyến bay quân sự trên vùng trời thành phố Aleppo của Syria. Dự thảo đồng thời kêu gọi lệnh ngừng bắn và tạo điều kiện cho hàng viện trợ nhân đạo đến được với mọi vùng của Syria. Dự thảo này nhận được sự ủng hộ của 11 trong số 15 thành viên của HĐBA. Tuy nhiên, Nga đã phủ quyết dự thảo khi cho rằng các cuộc không kích của Nga vào Aleppo là nhằm vào các nhóm quân khủng bố và không gây nguy hại đến người dân thường. Trước khi diễn ra cuộc bỏ phiếu, Nga cũng đã bày tỏ quan điểm không đồng ý với dự thảo do có một số điểm mà Moscow cho là không thể chấp nhận được vì đã chính trị hóa vấn đề viện trợ nhân đạo. Đây là lần thứ 5 Nga phủ quyết nghị quyết của Liên hợp quốc về Syria trong hơn 5 năm xảy ra cuộc chiến Syria.

Trong khi đó, dự thảo của Nga kêu gọi ngừng bắn tại Syria nhưng trong đó không đả động đến việc chấm dứt chiến dịch oanh tạc. Dự thảo cũng thất bại khi nhận được nhiều phiếu chống, trong đó có 3 phiếu phủ quyết của Anh, Pháp và Mỹ.

Đại sứ Nga tại LHQ Vitaly Churkin cuộc họp của HĐBA về dự thảo nghị quyết của Pháp về Syria tại trụ sở LHQ, ngày 8/10. (Nguồn: AFP)

Hiếm có khi nào một phiên họp của HĐBA lại đưa ra cùng lúc 2 dự thảo nghị quyết và cả 2 đều không được thông qua. Điều đó thể hiện sự bất đồng sâu sắc giữa các thành viên của HĐBA về vấn đề Syria. Ngay cả Đại sứ Nga tại Liên Hiệp Quốc, ông Vitaly Churkin cũng thừa nhận 2 cuộc bỏ phiếu ngày 9/10 là một trong những diễn biến lạ lùng nhất trong lịch sử Hội đồng bảo an LHQ. Vấn đề khủng hoảng ở Syria rất quan trọng và cần sự phối hợp của các nỗ lực chính trị trong cộng đồng quốc tế nhưng sự thiếu đồng thuận giữa các thành viên là sự tốn thời gian không thể chấp nhận được. Trong khi đó, các nhà ngoại giao tại LHQ cho rằng sẽ không có một nghị quyết nào về Syria được thông qua nếu cả Nga và Mỹ không ngồi lại để tìm được tiếng nói chung về vấn đề này như hiện nay.

Tiếp tục hy vọng vào nỗ lực ngoại giao

Đại sứ Nga tại Liên hợp quốc, cũng là đại diện của nước giữ chức Chủ tịch luân phiên của HĐBA tháng 10, Vitaly Churkin, tuyên bố việc không thể thông qua các dự thảo nghị quyết về Syria không có nghĩa là các nỗ lực ngoại giao đã chấm dứt. Theo ông Churkin, các nỗ lực đa phương và song phương vẫn đang được tiếp tục, đồng thời bày tỏ hy vọng tình hình tại Syria sẽ sớm được ổn định. Trong khi đó, Ngoại trưởng Pháp Jean-Marc Ayrault khẳng định sẽ tiếp tục đàm phán với Nga trong việc tìm giải pháp hữu hiệu cho cuộc khủng hoảng Syria, bất chấp việc Nga đã phủ quyết dự thảo nghị quyết về cuộc chiến tại Syria do Pháp soạn thảo. Ngoại trưởng Jean-Marc Ayrault nêu rõ: Pháp sẽ “không bao giờ cắt đứt đối thoại với Nga”, đồng thời cho biết Pháp sẽ cân nhắc các lựa chọn khác nhau và tiếp tục các nỗ lực tìm giải pháp hòa bình cho Syria. Phát biểu trong một chương trình của Kênh truyền hình “Làn sóng Đức” (DW) (sẽ phát sóng vào ngày 12/10), Tổng Thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon cũng thừa nhận Liên hợp quốc cần phải nỗ lực hơn nữa để ngăn chặn các thảm kịch như những gì người dân ở Syria đang phải hứng chịu. Ông cũng kêu gọi Hội đồng Bảo an trong tương lai cần phải hoạt động “dân chủ hơn, minh bạch hơn và mang tính đại diện hơn”.

Việc 2 nghị quyết về Syria được ủng hộ bởi phương Tây và Nga đều đã thất bại tại Hội đồng Bảo an LHQ khiến việc giải quyết tình hình Syria một lần nữa rơi vào bế tắc. Giờ đây việc chấm dứt cuộc chiến tại Syria lại phải tiếp tục chờ đợi 1 giải pháp ngoại giao khác của cộng đồng quốc tế, sâu xa hơn là chờ đợi sự nhượng bộ của các nước lớn trong HĐBA trong việc tìm tiếng nói chung giải quyết vấn đề hòa bình ở Syria.