Cách thành phố Hòa Bình khoảng 10 km, bản Giang Mỗ, xã Bình Thanh, huyện Cao Phong, là điểm đến đầy hấp dẫn, thu hút rất đông đảo du khách trong nước và nước ngoài. Vẻ đẹp của phong cảnh núi non, của những ngôi nhà sàn đơn sơ khiến du khách mỗi khi đặt chân đến Giang Mỗ đều cảm nhận được cuộc sống thanh bình, ấm áp của đồng báo dân tộc Mường nơi đây.

Nghe âm thanh bài viết tại đây: 

Bản Giang Mỗ nằm quanh thung lũng và dưới chân núi Mỗ, xung quanh bản là màu xanh của nương lúa và núi rừng Hòa Bình. Giang Mỗ là bản của 140 hộ dân đồng bào dân tộc Mường sinh sống với những ngôi nhà sàn gỗ vẫn giữ vẻ nguyên sơ phủ màu thời gian, những vườn cây ăn trái trĩu quả.

Bản Giang Mỗ nằm quanh thung lũng và dưới chân núi Mỗ, xung quanh bản là màu xanh của nương lúa và núi rừng

Đi trên con đường uốn lượn dọc triền núi xung quanh bản, du khách có thể cảm nhận được cuộc sống bình yên nơi núi rừng và có dịp tìm hiểu những phong tục, tập quán cùng đời sống thường nhật của người dân bản Mường.

Đến thăm gia nhà ông Nguyễn Văn Hậu, xóm Mỗ 2, trong căn nhà sàn vừa được sửa sang, ông Hậu cùng gia đình đang tất bật chuẩn bị đồ ăn trưa cho đoàn khách du lịch Châu Âu. Ông Nguyễn Văn Hậu cho biết: Du khách trong nước và nước ngoài đến với Giang Mỗ vì bản làng vẫn lưu giữ, bảo tồn nguyên vẹn những nét truyền thống đặc trưng, đậm đà bản sắc dân tộc.

Những căn nhà truyền thống của đồng bào dân tộc Mường là nơi du khách chọn để lưu trú homestay

"Bản Giang Mỗ có 120 hộ nhưng chia ra làm nhiều cụm và cụm tham gia làm du lịch khoảng 46 hộ. Bản Giang Mỗ chúng tôi đã đón khách du lịch đến thăm quan từ rất lâu rồi. Từ những năm 1979-1980, khi xây Thủy điện Hòa Bình thì các chuyên gia Liên Xô cứ cuối tuần là đến bản nghỉ ngơi và tham quan. Nhà tôi đã làm du lịch từ năm 1997 và đến năm 2001 thì thêm dịch vụ ăn uống phục vụ du khách. Vào mùa cao điểm, có những ngày chúng tôi đón 300-400 lượt khách quốc tế.

Không chỉ được khám phá những nét văn hóa đặc sắc, du khách đến Giang Mỗ còn được thưởng thức những món ăn do chính người dân làm ra. Những món ăn là sản vật của núi rừng hoặc bằng nguyên liệu tự trồng trọt, chăn nuôi được như xôi nếp nương, xôi cẩm, thịt lợn, thịt trâu nấu lá lồm, gà, măng đắng, cá suối, rượu cần… Tất cả các món ăn chủ nhà bày biện khéo léo trên những những tàu lá chuối xanh thể hiện nét đẹp trong văn hóa ẩm thực xa xưa của dân tộc Mường. Ông Nguyễn Văn Hậu cho biết thêm:          "Du khách đến Giang Mỗ rất thích ăn nem rán và chả lá lốt. Họ nói là ở những thành phố khác, họ cũng ăn những món ăn này nhưng hai món này ăn ở đây, do chính tay đồng bào Mường làm lại rất thơm và ngon. Cùng với ẩm thực, chúng tôi cũng giới thiệu đến du khách các tiết mục văn nghệ, trong đó có nhiều điệu múa của người Mường cùng giàn hòa tấu cồng chiêng gồm 12 cái chiêng đến du khách.

Du khách thích thú ngắm chiếc cối xay cổ xưa của dân tộc Mường

Điểm nổi bật tạo nên sức hút cho bản Giang Mỗ là những ngôi nhà sàn cổ hình con rùa (nhà rùa) của đồng bào Mường. Nhà sàn gắn liền với phong tục, tập quán, đời sống sinh hoạt hàng ngày của dân bản Mường, được dựng ở vị trí dựa lưng vào thế đất cao như sườn đồi, sườn núi để đón nhận khí trời và thuận tiện cho việc săn bắn, hái lượm. Nhà có 3 tầng, trong đó tầng (gác) trên cùng để lương thực và đồ dùng gia đình; tầng giữa là nơi sinh hoạt, nghỉ ngơi; tầng dưới cùng hay còn gọi là gầm nhà sàn để các dụng cụ sản xuất và nhốt gia súc, gia cầm.

Trên những căn nhà sàn truyền thống, người Mường ở Giang Mỗ vẫn còn lưu giữ được nếp sinh hoạt và nhiều dụng cụ lao động sản xuất từ xa xưa được làm từ gỗ, tre, nứa như: khung dệt vải, cung tên, dụng cụ làm nương rẫy... Hằng ngày, đồng bào dân tộc nơi đây vẫn lên rừng khai khẩn đất hoang, trồng ngô, khoai sắn, hay xuống nương trồng và chăm sóc cây lúa. Phụ nữ Mường ở đây cũng rất giỏi đan lát, dệt vải, thêu và tự tay làm ra những sản phẩm thủ công truyền thống như mây tre đan, vải thổ cẩm để giới thiệu đến du khách. Bà Jaelle, du khách Pháp, chia sẻ: "Lần đầu tiên tối đến Việt Nam nhưng rất vui và thoải mái và tôi cảm nhận được sự thân thiện, hiếu khách của người Việt Nam và có nhiều nét văn hóa khác với Pháp nơi tôi sống. Bản Giang Mỗ rất khác biệt với những ngôi nhà sàn, tuy tôi chưa đi thăm hết bản nhưng ngày từ khi bước vào đây và chỉ mới đi thăm vài ba ngôi nhà nhưng tôi đã rất ấn tượng".

Đồng bào dân tộc Mường ở Giang Mỗ từ lâu nổi tiếng là hiếu khách. Du khách đến với Giang Mỗ có thể ghé quá bất kỳ ngôi nhà nào… Nếu gia chủ ở nhà, họ sẵn lòng mời bạn vào chơi, cùng nhau thưởng thức chèn trà hoặc vò rượu thơm nồng mùi men lá. Ông Patrich Buat Thenard, đến từ Bordeaux, Pháp, cho biết: "Vừa bước xuống xe tôi đã cảm nhận được sự thân thiện, mến khách của người dân trong bản, Giang Mỗ khác biệt với Pháp, từ cảnh quan cho đến những kiến trúc của ngôi nhà. Trước khi sang đây tôi đã tìm hiểu rất nhiều về Việt Nam qua sách báo, truyền hình về Việt Nam. Tôi có nhiều người bạn, người thân trong gia đình đã tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ nên tôi đã tìm hiểu rất kỹ về phong tục, tập quán của người Việt Nam, từ các dân tộc đến các địa danh".

Tách biệt với khói bụi, ồn ào của thành phố, vẻ đẹp lãng mạn của Giang Mỗ là nơi lý tưởng để du khách dừng chân. Đến thăm bản Giang Mỗ, du khách có thể kết hợp ghé thăm những địa điểm du lịch khác của tỉnh Hòa Bình như Bảo tàng không gian Văn hóa Mường, Khu du lịch Hồ Hòa Bình hoặc đến thăm những đồi cam chín vàng ở Thị trấn Cao Phong.