ຊຸດປຶ້ມ “ ປະຫວັດສາດທັງລອງ-ຮ່າໂນ້ຍ” ປະກອບດ້ວຍ 2 ເຫຼັ້ມ ຊຶ່ງມີຄວາມເປັນກຽດຮັບລາງວັນທີ 1 “ປຶ້ມດູດດື່ມ” ແລະ ລາງວັນທີ 2 “ປຶ້ມງາມ” ທີ່ງານປະກວດ “ປຶ້ມຫວຽດນາມ” ປີ 2013. ດ້ວຍຄວາມຮັກ ແລະ ຄວາມຜູກພັນຢ່າງເລິກເຊິ່ງກັບເຂດດິນພັັນປີແຫ່ງອະລິຍະທຳ, ທ່ານສາດສະດາຈານ, ຄູປະຊາຊົນ ຟານຮຸຍເລ ພ້ອມກັບເພື່ອນຮ່ວມງານໄດ້ຮຽບຮຽງຊຸດປຶ້ມ “ ປະຫວັດສາດແຫ່ງທັງລອງ-ຮ່າໂນ້ຍ ” ແນໃສ່ວາດພາບເຖິງພາບພົດຮອບດ້ານ ແລະມີຊີວິດຊີວາກ່ຽວກັບປະຫວັດສາດທີ່ສະຫງ່າອົງອາດຂອງດິນແດນແຫ່ງນີ້.
ຊຸດປຶ້ມ “ ປະຫວັດສາດທັງລອງ-ຮ່າໂນ້ຍ” ປະກອບດ້ວຍ 2 ເຫຼັ້ມ |
ຊຸດປຶ້ມ “ ປະຫວັດສາດທັງລອງ-ຮ່າໂນ້ຍ” ໄດ້ແນະນຳບັນດາໝາກຜົນແຫ່ງການສຶກສາຄົ້ນຄ້ວາທີ່ຫຼ້າສຸດກ່ຽວກັບຮ່າໂນ້ຍ. ຊຸດປຶ້ມໄດ້ສືບທອດບັນດາບັນດາໝາກຜົນ ແລະ ຜົນງານແຫ່ງການສຶກສາຄົ້ນຄ້ວາກ່ຽວກັບຮ່າໂນ້ຍໃນ 2 ທົດສະວັດທີ່ຜ່ານມາ ແລະ ອີງໃສ່ແຫຼ່ງເອກະສານອັນລ້ຳຄ່າທີ່ສຸດຊຶ່ງລວມທັງເອກະສານຢູ່ພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ. ມີແຫຼ່ງເອກະສານໜຶ່ງທີ່ໃໝ່ອຽມ ແລະ ມີລັກສະນະແທ້ຈິງ, ນັ້ນແມ່ນບັນດາເອກະສານກ່ຽວກັບບູຮານຄະດີຊຶ່ງໄດ້ຮັບການແນະນຳຢ່າງຄົບຖ້ວນ. ບົນພື້ນຖານການຂຸດຄົ້ນທີ່ມີຂອບຂະໜາດໃຫຍ່ຢູ່ຮ່າໂນ້ຍນັ້ນ, ສະເພາະເຂດພະລາດຊະວັງທັງລອງດ້ວຍເນື້ອທີ່ຂຸດຄົ້ນ 30.000 m2 , ເປັນຄັ້ງທຳອິດທີ່ວົງການນັກຄົ້ນຄ້ວາບູຮານຄະດີໄດ້ຄົ້ນພົບ ແລະ ນຳເອົາຂຶ້ນໜ້າດິນບັນດາຮອງຮ່ອຍສະຖານ ແລະ ວັດຖຸບູຮານອັນລ້ຳຄ່າ, ອັນໄດ້ຊ່ວຍໃຫ້ມວນຊົນສາມາດວາດພາບຢ່າງຈະແຈ້ງເຖິງແຕ່ລະໄລຍະທີ່ແຕກຕ່າງກັນຂອງທັງລອງ-ຮ່າໂນ້ຍຊຶ່ງໄດ້ຜ່ານໄລຍະປະຫວັດສາດ 1 ພັນປີ. ນັ້ນແມ່ນຍັງບໍ່ທັນເວົ້້າເຖິງໄລຍະກ່ອນສະໄໝທັງລອງ. ທ່ານສາດສະດາຈານ, ຄູປະຊາຊົນ ຟານຮຸຍເລ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ໂຊກດີທີ່ ຊຸດປຶ້ມ “ ປະຫວັດສາດທັງລອງ-ຮ່າໂນ້ຍ”ໄດ້ຮັບການຮຽບຮຽງໃນຈຸດເວລາທີ່ວຽກງານຄົ້ນຄ້ວາກ່ຽວກັບຮ່າໂນ້ຍໄດ້ຮັບການຍູ້ແຮງ ແລະ ຖືກສຸມກຳລັງຫຼາຍກວ່າໝູ່ນັບແຕ່ກ່ອນເປັນຕົ້ນມາ. ດັ່ງນັ້ນມັນສາມາດຮວບຮ່ວມບັນດາເອກະສານທີ່ໃໝ່ອຽມ ຊຶ່ງບັນດາກິດຈະການຄົ້ນຄ້ວາກ່ອນນີ້ຍັງບໍ່ທັນມີ”
ຊຸດປຶ້ມຍັງສ່ອງແສງທັດສະນະໃໝ່ກ່ຽວກັບປະຫວັດສາດທັງລອງ-ຮ່າໂນ້ຍ. ໂດຍມີຄວາມແຕກຕ່າງກັບວິທີຮຽບຮຽງປະຫວັດສາດທີ່ມີມາແຕ່ດົນນານນັ້ນ, ຊຸດປຶ້ມໄດ້ຮັບການຮຽບຮຽງບົນພື້ນຖານການພັດທະນາດ້ານສັງຄົມວິທະຍາຫວຽດນາມ. ຜູ້ອ່ານສາມາດເຫັນແຈ້ງກ່ຽວກັບປະຫວັດສາດທັງລອງ-ຮ່າໂນ້ຍຊຶ່ງບໍ່ພຽງແຕ່ກ່ຽວກັບປະຫວັດສາດການເມືືອງ, ບັນດາຜູ້ນຳກົງຈັກລັດ, ອຳນາດການປົກຄອງເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງສ່ອງແສງໄດ້ເຖິງຊິວີດການເປັນຢູ່ຂອງຊາວທັງລອງ-ຮ່າໂນ້ຍອີກດ້ວຍ. ທ່ານສາດສະດາຈານ, ຄູປະຊາຊົນ ຟານຮຸຍເລ ໃຫ້ຮູ້ອີກວ່າ :
“ ນີ້ບໍ່ແມ່ນປະຫວັດສາດຂອງແຂວງ, ຂອງເຂດປົກຄອງໜຶ່ງເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງແມ່ນປະຫວັດສາດຂອງສູນກາງການເມືອງ ແລະ ວັດທະນະທຳອີກດ້ວຍ. ມັນຕ້ອງສ່ອງແສງໄດ້ເຖິງທັງລອງ-ຮ່າໂນ້ຍຢ່າງຮອບດ້ານ. ມັນບໍ່ພຽງແຕ່ເລັງໃສ່ດ້ານການເມືອງ ແລະ ການຕ້ານສັດຕູຜູ້ຮຸກຮານເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງຕ້ອງເອົາໃຈໃສ່ກ່ຽວກັບການເຄື່ອນໄຫວເສດຖະກິດ, ສັງຄົມ ແລະ ພິເສດ ແມ່ນວັດທະນະທຳອີກດ້ວຍ. ມັນບໍ່ພຽງແຕ່ເນັ້ນໜັກເຖິງບັນດາແບບຢ່າງທີ່ດິີເດັ່ນເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງມຸ່ງໄປສູ່ຊີວິດສັງຄົມ ໝາຍເຖິງຊີວິດມະນຸດອີກດ້ວຍ. ”
ຊຸດປຶ້ມ “ ປະຫວັດສາດທັງລອງ-ຮ່າໂນ້ຍ” ໄດ້ສະແດງໃຫ້ຜູ້ອ່ານເຖິງໄດ້ເຖິງຮູບພາບທີ່ມີສີສັນຫຼາກຫຼາຍກ່ຽວກັບລອງ-ຮ່າໂນ້ຍ. ຊຸດປຶ້ມແມ່ນສາງເອກະສານທີ່ອຸດົມສົມບູນ, ຊ່ວຍຜູ້ອ່ານສາມາດເຂົ້າໃຈແຈ້ງກ່ຽວກັບທັງລອງ-ຮ່າໂນ້ຍ. ຊຸດປຶ້ມໄດ້ແນະນຳທຸກສິ່ງທຸກຢ່າງທີ່ໂດດເດັ່ນຂອງທັງລອງ-ຮ່າໂນ້ຍເຊັ່ນ : ສະຖາປັດຕະຍະກຳ, ບັນດາຜະລິດຕະພັນກໍ່ສ້າງ, ວັດຖຸເຄື່ອງຂອງຂອງເຈົ້າຊີວິດ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນຮ່ອງຮອຍສະຖານຂອງພະລາດຊະວັງເກົ່າ. ທ່ານສາດສະດາຈານ, ຄູປະຊາຊົນ ຟານຮຸຍເລ ເວົ້າວ່າ :
“ ເມື່ອເຫັນຕົວຈິງ, ຜູ້ຄົນທັງຫຼາຍສາມາດເຂົ້າໃຈກ່ຽວກັບພະລາດຊະວັງສະໄໝຫຼີ, ເຈີນ ແມ່ນຄືແນວໃດ, ດິນຈີ, ດິນຂໍປະດັບປະດາຄືແນວໃດ. ຫຼືໄມ້ວັດແທກກໍແມ່ນປັດໄຈທີ່ສຳຄັນທີ່ສຸດໃນສະຖາປັດຕະຍະກຳ, ພິເສດແມ່ນກິດຈະກຳເຮັດດ້ວຍໄມ້. ແລ້ວກໍຮອດແຜນຜັງທັງລອງ, ການສ້າງສະຖາປັດຕະຍະກຳຄືແນວໃດ, ພິເສດແມ່ນຕ້ອງມີຄວາມກົມກ່ຽວກັບທຳມະຊາດ”
ຊຸດປຶ້ມ “ ປະຫວັດສາດທັງລອງ-ຮ່າໂນ້ຍ” ໂດຍສຳນັກພິມຮ່າໂນ້ຍພິມຈຳໜ່າຍເມື່ອປີ 2011 ແມ່ນໝາກຜົນແຫ່ງການຄົ້ນຄ້ວານັບແຕ່ປີ 2005 ຂອງຈຸນັກຄົ້ນຄ້ວາ ໂດຍທ່ານສາດສະດາຈານ, ຄູປະຊາຊົນ ຟານຮຸຍເລ ຮັບຜິດຊອບດ້ວຍຄວາມສຸມຈິດສຸມໃຈກັບອາຊີບ ແລະ ຄວາມຮັກຮ່າໂນ້ຍຢ່າງລົ້ນເຫຼືອ