(vovworld) - ພາຍຫຼັງ 11 ປີແຫ່ງການເຈລະຈາ, ອີຣານ ແລະ ບັນດາປະເທດມະຫາອຳນາດຂອງໂລກບັນລຸໄດ້ຂໍ້ຕົກລົງນິວຄະເລຍຢ່າງຮອບດ້ານ. ເລື່ອງບັນລຸໄດ້ຂໍ້ຕົກລົງແມ່ນຜົນສຳເລັດອັນໃຫຍ່ຫຼວງດ້ານນະໂຍບາຍສຳລັບປະທານາທິບໍດີ ອາເມລິກາ Barack Obama ແລະ ຜູ້ຮ່ວມຕຳແໜ່ງອີຣານ Hassan Rouhani, ອັນໄດ້ຢຸດຕິການປະທະກັນມາເປັນເວລາຫຼາຍທົດສະວັດ. ຂໍ້ຕົກລົງທີ່ມີລັກສະນະປະຫວັດສາດນີ້ອາດຈະເຮັດໃຫ້ສະພາບການຢູ່ເຂດຕາເວັນອອກກາງມີການຫັນປ່ຽນຢ່າງຮອບດ້ານ.
ພາຍຫຼັງ 11 ປີແຫ່ງການເຈລະຈາ, ອີຣານ ແລະ ບັນດາປະເທດມະຫາອຳນາດຂອງໂລກ
ບັນລຸໄດ້ຂໍ້ຕົກລົງນິວຄະເລຍຢ່າງຮອບດ້ານ
(ພາບ: ອິນເຕີແນດ)
ຕາມເນື້ອໃນຂໍ້ຕົກລົງທີ່ໄດ້ຮັບການຮັບຮອງເອົາເມື່ອວັນທີ 14/7, ອີຣານ ຈະຫຼຸດຈຳນວນຈັກພົ້ນສູນທີ່ໃຊ້ເພື່ອເສີມທາດ Uranium ລົງ 2/3, ກໍ່ຄືຫຼຸດປະລິມານ Uranium ທີ່ໄດ້ຮັບການເສີມຢູ່ໃນລະດັບຕຳ່ກວ່າລົງ. ອົງການພະລັງງານປະລະມານູສາກົນ (IAEA) ຈະກວດກາພື້ນຖານນິວຄະເລຍທັງໝົດຂອງອີຣານ ເປັນປະຈຳ. ແທນທີນັ້ນ, ບັນດາຄຳສັ່ງຂວຳ້ບາດຂອງອາເມລິກາ ແລະ ສະຫະພາບເອີລົບ (ອີຢູ) ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງໂຄງການນິວຄະເລຍຂອງອີຣານ ຈະຖືກຍຸບເລີກ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ຄຳສັ່ງລົງໂທດອາດຈະໄດ້ຟື້ນຟູພາຍໃນເວລາ 65 ວັນ, ຖ້າຫາກອີຣານ ລະເມີດຂໍ້ຕົກລົງ. ຄຽງຂ້າງນັ້ນ, ຄຳສັ່ງຂວຳ້ບາດອາວຸດຂອງສະຫະປະຊາຊາດສືບຕໍ່ຮັກສາໄວ້ໃນໄລຍະ 5 ປີ ແລະ ຄຳສັ່ງຫ້າມອີຣານ ຊື້ເຕັກໂນໂລຢີວິຖີລູກປືນຍັງຄົງຮັກສາໄວ້ໃນໄລຍະ 8 ປີ.
ໄຊຊະນະຂອງບັນດາຄວາມມານະພະຍາຍາມດ້ານການທູດ
ເປັນອັນວ່າ, ພາຍຫຼັງ 11 ປີ ແຫ່ງການເຈລະຈາຢ່າງລຳບາກ ແລະ 18 ວັນແຫ່ງການເຈລະຈາຢ່າງຮີບເຮັ່ງ ແລະ ເຄັ່ງຕຶງຢູ່ນະຄອນຫຼວງວຽນ (ອົດຕະລິດ). ສຸດທ້າຍຂໍ້ຕົກລົງນິວຄະເລຍຮອບດ້ານກໍ່ສາມາດບັນລຸໄດ້. ປະຊາຄົມໂລກຖືວ່າ, ນີ້ແມ່ນຂໍ້ຕົກລົງທີ່ມີລັກສະນະ “ປະຫວັດສາດ“, ສຳລັບປະທານາທິບໍດີອາເມລິກາ Barack Obama ແລະ ຜູ້ຮ່ວມຕຳແໜ່ງອີຣານ Hassan Rouhani, ເລື່ອງບັນລຸໄດ້ຂໍ້ຕົກລົງແມ່ນຜົນສຳເລັດໃຫຍ່ດ້ານນະໂຍບາຍ. ສະເພາະອີຣານ, ຂໍ້ຕົກລົງນີ້ໄດ້ຊ່ວຍອີຣານ ຫຼຸດພົ້ນອອກຈາກສະພາບຕົກຢູ່ໂດດດຽວ, ຊ່ວຍເສດຖະກິດຂອງປະເທດນີ້ພັດທະນາ, ຜ່ານການສະໜອງນຳ້ມັນອອກສູ່ໂລກ. ສ່ວນອາເມລິກາ, ຂໍ້ຕົກລົງນີ້ຊ່ວຍລັດຖະບານອາເມລິກາ ຫຼີກເວັ້ນອອກຈາກການນຳໃຊ້ມາດຕະການດ້ານການທະຫານຢູ່ເຂດຕາເວັນອອກກາງ.
ວົງການນັກໄຈ້ແຍກຕີລາຄາວ່າ, ຂໍ້ຕົກລົງນີ້ແມ່ນໄຊຊະນະແຫ່ງຄວາມມານະພະຍາຍມດ້ານການທູດ, ໃນນັ້ນມີບົດບາດອັນໃຫຍ່ຫຼວງຂອງບັນດາສ່ວນບຸກຄົນ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນ ປະທານາທິບໍດີອາເມລິກາ Barack Obama ແລະ ປະທານາທິບໍດີອີຣານ Hassan Rouhani. ເມື່ອກຳອຳນາດຢູ່ວໍຊິງຕັນ, ປະທານາທິບໍດີ Barack Obama ໄດ້ຖະແຫຼງວ່າ, ຍາມໃດກໍ່ຕ້ອງຊອກຫາມາດຕະການ “ເກິ່ງກັນລະຫວ່າງຄວາມໂດດດຽວ ແລະ ການຮ່ວມມື“. ດັ່ງນັ້ນປະທານາທິບໍດີ Barack Obama ເອງໄດ້ຊອກຫາວິທີສຳຜັດ, ກໍ່ຄືໂທລະສັບຫາປະທານາທິບໍດີອີຣານ Hassan Rouhani ໃນເດືອນ 9/2013, ອັນໄດ້ເປີດຊ່ອງທາງໃຫ້ແກ່ການເຈລະຈາທີ່ແກ່ຍາວເປັນເວລາ 21 ເດືອນ ແລະ ບັນລຸໄດ້ຂໍ້ຕົກລົງປະຫວັດສາດໃນວັນທີ 14/7 ຢູ່ວຽນ. ສ່ວນຢູ່ອີຣານ, ການຫັນປ່ຽນສະພາບດ້ານການເມືອງຢູ່ປະເທດນີ້ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ທ່ານ Hassan Rouhani ໄດ້ຮັບເລືອກຕັ້ງເປັນປະທານາທິບໍດີ, ນຳເຕເຮຣານ ກ້າວເຂົ້າສູ່ໄລຍະໃໝ່ໃນການພົວພັນກັບ ວໍຊິງຕັນ.
ກາລະໂອກາດລົງທຶນໄດ້ຮັບການເປີດກວ້າງ
ຂໍ້ຕົກລົງນີ້ໄດ້ນຳມາເຊິ່ງຄວາມພາກພູມໃຈໃຫ້ບັນດານັກລົງທຶນສາກົນ. ຢູ່ຈີນ, ເອີລົບ ແລະ ລັດເຊຍ. ຂໍ້ຕົກລົງນິວຄະເລຍອີຣານ ໄດ້ຮັບຄວາມຊົມເຊີຍຈາກບໍລິສັດຕ່າງໆ. ດ້ວຍພົນລະເມືອງ 77 ລ້ານຄົນ, ອີຣານ ແມ່ນຕະຫຼາດໃໝ່ຢູ່ເຂດຕາເວັນອອກກາງ ແລະ ອາຟະລິກາເໜືອ, ອີຮານ ມີປະລິມານນຳ້ມັນສະສົມໃຫຍ່ອັນດັບ 4 ຢູ່ໃນໂລກ ແລະ ປະລິມານອາຍແກສສະສົມພຽງແຕ່ຖັດຈາກລັດເຊຍ ເທົ່ານັ້ນ. ຍ້ອນເຫດນັ້ນ, ບັນດານັກລົງທຶນພວມຢາກສຳຜັດກັບຕະຫຼາດທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນນີ້. ຕາມການຄາດຄະເນຂອງບັນດານັກຊ່ຽວຊານດ້ານການເງິນແລ້ວ, ເລື່ອງຜ່ອນຄາຍຄຳສັ່ງລົງໂທດຕໍ່ອີຣານ ນັ້ນ, ອາດຈະເປີດຕະຫຼາດຫຼັກຊັບອີຣານ ໃຫ້ບັນດານັກລົງທຶນເຂົ້າຕະຫຼາດນີ້ໃນປີ 2016 ແລະ ຈຳນວນທຶນທີ່ລົງທຶນເຂົ້າຕະຫຼາດນີ້ໃນປີທຳອິດອາດຈະຂຶ້ນເຖິງ 1 ຕື້ USD.
ການກະທົບເຖິງຄວາມສະຫງົບປອດໄພຢູ່ເຂດຕາເວັນອອກກາງ
ບໍ່ພຽງແຕ່ສ້າງໂອກາດຮ່ວມມືໃໝ່ລະຫວ່າງອີຣານ ກັບໂລກເທົ່ານັ້ນ, ຂໍ້ຕົກລົງນິວຄະເລຍຂອງເຕເຮຣານ ຍັງມີການກະທົບເຖິງສະພາບຄວາມສະຫງົບປອດໄພລວມຢູ່ຕາເວັນອອກກາງອີກ. ຂໍ້ຕົກລົງນີ້ ຈະເປັນລູກກະແຈເພື່ອເປີດບັນດາວິທີການແກ້ໄຂດ້ານການເມືອງ, ບໍ່ພຽງແຕ່ຢູ່ຊີຣີ ເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງຢູ່ຫຼາຍປະເທດອື່ນໆອີກເຊັ່ນ: ອີຣັກ, ອີເອແມນ, ອີຣານ ອີກດ້ວຍ. ເມື່ອຈັບມືກັບເຕເຮຣານ, ວໍຊິງຕັນຈະມີຄວາມສະດວກກວ່າໃນການແຊກແຊງເຂົ້າຕາເວັນອອກກາງ ຕາມວິທີການໃໝ່.
ປະຈຸບັນ, ຂໍ້ຕົກລົງນິວຄະເລຍອີຣານຈະຕ້ອງລໍຖ້າລະບຽບການອັນຈຳເປັນຕ່າງໆ ເພື່ອຮັບຮອງເອົາຢ່າງເປັນທາງການ. ເລື່ອງປະຕິບັດຂໍ້ຕົກລົງຢ່າງຄົບຖ້ວນກໍ່ຕ້ອງເສຍເວລາຫຼາຍເດືອນ ແລະ ຕ້ອງອີງໃສ່ເລື່ອງອີຣານ ຕອບສະໜອງບັນດາຄວາມຮຽກຮ້ອງເຊິ່ງບັນດາປະເທດມະຫາອຳນາດຍົກອອກມາໃນຂໍ້ຕົກລົງ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ຂໍ້ຕົກລົງທີ່ບັນລຸໄດ້ນັ້ນ ແມ່ນບາດລ້ຽວທີ່ສຳຄັນ, ເປີດໄລຍະໃໝ່ໃນການພົວພັນລະຫວ່າງປະເທດອິດສະລາມໃນເຂດຕາເວັນອອກກາງນີ້ກັບທົ່ວໂລກ. ສິ່ງສຳຄັນແມ່ນບັນດາຝ່າຍຕ້ອງນຳໃຊ້ກາລະໂອກາດຄືແນວໃດເພື່ອສາມາດຮ່ວມມື ແລະ ພ້ອມກັນພັດທະນາໃຫ້ໄດ້.