ເຫດການທີ 1: ວິກິດການການເມືອງຢູ່ ຢູແກຼນ ພາໄປເຖິງເລື່ອງ ກຣຶມ ໂອນເຂົ້າລັດເຊຍ
ການລັດຖະປະຫານເພື່ອໂຄ່ນລົ້ມປະທານາທິບໍດີ Viktor Yanukovych ໃນເດືອນ 2 ແລະ ນະໂຍບາຍນິຍົມຝ່າຍຕາເວັນຕົກຂອງອຳນາດການປົກຄອງໃໝ່ ໄດ້ກໍ່ຄວາມບໍ່ພໍໃຈໃຫ້ແກ່ບັນດາຜູ້ນິຍົມລັດເຊຍຢູ່ ຢູແກຼນ. ປະຊາຊົນຢູ່ແຫຼມ ກຣຶມ ໄດ້ຈັດຕັ້ງການເອົາປະຊາມະຕິໃນເດືອນ 3/2014, ຕົກລົງແຍກອອກຈາກ ຢູແກຼນ ແລະ ໂອນເຂົ້າສະຫະພັນລັດເຊຍ. ສິ່ງດັ່ງກ່າວໄດ້ກໍ່ໃຫ້ເກີດສະພາບແຍກຕົວອອກຢູ່ ຢູແກຼນຕາເວັນອອກ, ເຮັດໃຫ້ການປະທະກັນແກ່ຍາວ, ພາໃຫ້ 4.300 ຄົນເສຍຊີວິດ ແລະ ເກືອບ 1 ລ້ານຄົນຕ້ອງລາຍົກຍ້າຍທີ່ຢູ່.
ວິກິດການການເມືອງຢູ່ ຢູແກຼນ ເຫດການທີ 2: ການພົວພັນລະຫວ່າງລັດເຊຍກັບອາເມລິກາ ແລະ ຝ່າຍຕາເວັນຕົກຊົ່ວຮ້າຍລົງນັບແຕ່ພາຍຫຼັງສິ້ນສຸດ “ສົງຄາມເຢັນ“
ພາຍຫຼັງເຫດການແຫຼມ ກຣຶມ ຖືກໂອນເຂົ້າສະຫະພັນລັດເຊຍ, ອາເມລິກາ ແລະ ບັນດາປະເທດຝ່າຍຕາເວັນຕົກ ໄດ້ກ່າວຫາລັດເຊຍແຊກແຊງເຂົ້າວຽກງານພາຍໃນຂອງ ຢູແກຼນ, ພ້ອມທັງຈັດວາງຄຳສັ່ງລົງໂທດໃນບັນດາຂົງເຂດ, ບໍ່ນຳ້ມັນ, ອາຍແກສ, ການເງິນ ແລະ ປ້ອງກັນປະເທດຂອງລັດເຊຍ, ຫ້າມວີຊີສຳລັບເຈົ້າໜ້າທີ່ບາງທ່ານຂອງລັດເຊຍ ແລະ ຢູແກຼນ. ປະຈຸບັນ, ພື້ນຖານເສດຖະກິດລັດເຊຍພວມປະເຊີນໜ້າກັບການກະທົບຢ່າງໜັກໜ່ວງຈາກຄຳສັ່ງລົງໂທດ. ເພື່ອໂຕ້ຕອບ, ມົດສະກູກໍ່ອອກຄຳສັ່ງຫ້າມນຳເຂົ້າຜະລິດຕະພັນກະເສດ, ຊີ້ນ, ບັນດາຜະລິດຕະພັນ ນຳ້ນົມຈາກອາເມລິກາ ແລະ ສະຫະພາບເອີລົບ.
ປະທານາທິບໍດີລັດເຊຍ Putin ແລະ ປະທານາທິບໍດີອາເມລິກາ Barack Obama ເຫດການທີ 3: ການຂັດແຍ້ງອະທິປະໄຕທະເລໝູ່ເກາະຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກ ແລະ ທະເລຮວາຕຸງສືບຕໍ່ເຄັ່ງຕຶງ
ສະພາບການຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກຜັນແປໄປຢ່າງສັບສົນ, ດ້ວຍການກະທຳຢ່າງຜິດພາດຂອງຈີນເຊັ່ນ: ຕັ້ງຮ້ານເຈາະນຳ້ມັນຢ່າງຜິດກົດໝາຍຂອງຈີນຢູ່ເຂດເສດຖະກິດຈຳເພາະຂອງຫວຽດນາມ, ເປີດກວ້າງເຂດຢຶດຄອງຢູ່ເຈື່ອງຊາ, ປະກາດໃຊ້ ແລະ ປະຕິບັດບັນດາກົດໝາຍ, ຂໍ້ກຳນົດຢູ່ພາຍໃນປະເທດຕົນເພື່ອຮຽກສິດຢ່າງຜິດກົດໝາຍຢູ່ທີ່ນີ້. ການກະທຳຂອງຈີນໄດ້ພາໃຫ້ຫາງສຽງສາກົນກ່າວປະນາມຢ່າງຮຸນແຮງ. ການຂັດແຍ້ງ
ອະທິປະໄຕຢູ່ເຂດທະເລຮວາຕຸງລະຫວ່າງຈີນ ແລະ ຍີ່ປຸ່ນນັບມື້ນັບຂ້ຽວຂາດກວ່າ, ເມື່ອຈີນໄດ້ຈັດໃຫ້ກຳ່ປັ່ນ ແລະ ເຮືອບິນຂອງຕົນໄປເຄື່ອນໄຫວຢູ່ເຂດນີ້ເປັນປະຈຳ. ກອງປະຊຸມລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດບັນດາປະເທດອາຊຽນທີ່ຈັດຂຶ້ນຢູ່ມຽນມາ ໄດ້ອອກຖະແຫຼງການສະເພາະກ່ຽວກັບສະພາບການຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກ, ເປັນຄັ້ງທຳອິດທີ່ສະພາຕຳ່ອາເມລິກາ ໄດ້ຮັບຮອງເອົາມະຕິສະບັບໜຶ່ງທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງບັນຫາທະເລຕາເວັນອອກ ແລະ ທະເລຮວາຕຸງ. ສານກຳມະການສາກົນຈະພິພາກສາເຫດການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງອະທິປະໄຕຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກລະຫວ່າງຈີນກັບຟີລິບປິນ, ຕາມການຟ້ອງຮ້ອງຂອງຟີລິບປິນ.
ຮ້ານເຈາະນ້ຳມັນ HD981 ຂອງຈີນລະເມີດອະທິປະໄຕໝູ່ເກາະທະເລຂອງຫວຽດນາມ
(ພາບ: Vietnam)ເຫດການທີ 4:ລັດເຊຍ ແລະ ກູບາ ປະກາດເຊື່ອມຕໍ່ການພົວພັນທາງການທູດພາຍຫຼັງຖືກຕັດຕອນເປັນເວລາ 53 ປີ
ວັນທີ 17/12/2014, ປະທານາທິບໍດີອາເມລິກາ Barack Obama ແລະ ປະທານກູບາ Raul Castro ໄດ້ປະກາດເຊື່ອມຕໍ່ການພົວພັນຢ່າງເປັນທາງການ, ພາຍຫຼັງທີ່ສອງປະເທດຍຸບເລີກການພົວພັນທາງການທູດ ແລະ ຄວຳ້ບາດທາງດ້ານເສດຖະກິດກວ່າເຄິ່ງສະຕະວັດ. ປະຈຸບັນ, ອາເມລິກາພວມພິຈາລະນາກ່ຽວກັບການເປີດສະຖານທູດຢູ່ຮາວານ, ຍົກເລີກຂໍ້ກຳນົດ “ປະເທດອຸປະຖຳການກໍ່ການຮ້າຍ“ ເຊິ່ງອາເມລິກາໄດ້ຖີ້ມໂທດໃຫ້ກູບາ, ຜ່ອນຄາຍຄຳສັ່ງຫ້າມໄປມາ, ຂໍ້ຈຳກັດດ້ານການເງິນ, ສ້າງເງື່ອນໄຂໃຫ້ວິສາຫະກິດອາເມລິກາທຳມາຫາກິນຢູ່ກູບາ.
ລັດເຊຍ ແລະ ກູບາ ປະກາດເຊື່ອມຕໍ່ການພົວພັນທາງການທູດ ເຫດການທີ 5: ປະຊາຄົມສາກົນເປັນຫ່ວງກັງວົນຕໍ່ການລຸກຂຶ້ນຂອງກຳລັງລັດອິດສະລາມ (IS) ຫົວຮຸນແຮງຢູ່ຕາເວັນອອກກາງ
ປີ 2014, ໂລກຕ້ອງປະເຊີນໜ້າກັບກຳລັງກໍ່ການຮ້າຍໃໝ່, ທີ່ໂຫດຮ້າຍ, ສາມານກວ່າ An Ke da, ນັ້ນແມ່ນກຳລັງ IS. ບໍ່ພຽງແຕ່ແຂງແຮງທາງດ້ານການເງິນເທົ່ານັ້ນ, IS ຍັງເພີ່ມທະວີກຳລັງ, ທຳລາຍ ແລະ ເປີດກວ້າງຂອບເຂດເຄື່ອນໄຫວຈາກ ອີຮັກ ໄປຍັງ ຊີຣີ, ຂ້າພັນລັ່ນແທງສາມັນຊົນ ແລະ ຕົວປະກັນຫຼາຍຄົນ. ອາເມລິກາພ້ອມກັບພັນທະມິດໄດ້ດຳເນີນການບຸກໂຈມຕີທາງອາກາດນັບພັນຄັ້ງ, ແຕ່ມາຮອດປະຈຸບັນ, ບັນດາຄວາມມານະພະຍາຍາມດັບສູນ IS ບໍ່ທັນບັນລຸປະສິດທິຜົນໄດ້ເທື່ອ.
ການລຸກຂຶ້ນຂອງກຳລັງລັດອິດສະລາມ (IS) ຫົວຮຸນແຮງຢູ່ຕາເວັນອອກກາງ ເຫດການທີ 6:ລາຄານ້ຳມັນໂລກຫຼຸດລົງ 45%
ຈາກລະດັບ 106 USD/ຖັງໃນເດືອນ 6, ປະຈຸບັນລາຄານຳ້ມັນໂລກໄດ້ຫຼຸດລົງ 60 USD/ຖັງ. ຕາມຂໍ້ສັງເກດຂອງກອງທຶນເງິນຕາສາກົນ (IMF) ແລ້ວ, ເລື່ອງລາຄານຳ້ມັນຫຼຸດລົງລະດັບຕຳ່ສຸດໃນເກືອບ 5 ປີຜ່ານມາ, ຈະສ້າງທ່າເຕີບໂຕໃຫ້ແກ່ພື້ນຖານເສດຖະກິດໂລກ. IMF ຄາດຄະເນວ່າ, ລະດັບເຕີບໂຕເສດຖະກິດໂລກແມ່ນ 3,3% ໃນປີນີ້ ແລະ 3,8%ໃນປີໜ້າ. ແຕ່ IMF ກໍ່ໃສ່ໄຈວ່າ, ລາຄານຳ້ມັນຫຼຸດລົງກໍ່ເປັນການກະທົບເຖິງພູມສາດ, ການເມືອງຂອງໂລກ.
ລາຄານ້ຳມັນໂລກຫຼຸດລົງ ເຫດການທີ 7: ບາງຜືນແຜ່ນດິນຢູ່ເອີລົບທວງເອົາເອກະລາດ
ພາຍຫຼັງເຫດການຜູ້ມີສິດເລືອກຕັ້ງ ສະກອັດແລນ 4 ລ້ານກວ່າຄົນປ່ອນບັດໃນການເອົາປະຊາມະຕິທວງເອົາເອກະລາດເປັນເວລາພຽງ 2 ເດືອນ, ເດືອນ 11/2014, ຢູ່ ກາຕາໂລນີອາ, ປະເທດແອສະປາຍ ໄດ້ດຳເນີນການຢັ່ງຫາງສຽງ, ຜົນມີຢູ່ວ່າ, ຜູ້ສະໜັບສະໜູນເອກະລາດກວມເຖິງ 80%. ເຖິງວ່າບໍ່ບັນລຸໄດ້ຜົນງານເທົ່າທີ່ຄວນ, ຍ້ອນບັດສະໜັບສະໜູນ ສະກອັດແລນເອກະລາດບັນລຸພຽງ 45%ເທົ່ານັ້ນ ແລະ ການຢັ່ງຫາງສຽງນີ້ຖືກຖືວ່າລະເມີດລັດຖະທຳມະນູນກໍ່ຕາມ, ແຕ່ທ່່າອ່ຽງແຍກຕົວອອກໄດ້ກະທົບເຖິງດ້ານການເມືອງຂອງແຕ່ລະປະເທດ, ດ້ວຍການຜ່ອນສັ້ນຜ່ອນຍາວຫຼາຍກວ່າຂອງອຳນາດການປົກຄອງສູນກາງ. ທ່າອ່ຽງນີ້ກໍ່ເປັນການຂົ່ມຂູ່ໂດຍກົງເຖິງ ຄວາມໝັ້ນຄົງ ແລະ ວັດທະນາຖາວອນລວມຂອງພາກພື້ນ.
ຫຼາຍປະເທດຢູ່ເອີລົບທວງເອົາເອກະລາດ ເຫດການທີ 8: ຈີນສືບຕໍ່ຍູ້ແຮງບັ້ນຮົບຕ້ານການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ
ບັ້ນຮົບຕ້ານການສໍ້ລາດບັງຫຼວງຂອງຈີນຫາກໍ່ກ້າວເຂົ້າສູ່ປີທີ 3. ຈີນໄດ້ຈັບຕົວເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນສູງ 50 ກວ່າຄົນ ພ້ອມກັບເຈົ້າໜ້າທີ່ນັບພັນຄົນ. ໃນນັ້ນມີການຈັບຕົວ ແລະ ໄລ່ອອກພັກສຳລັບທ່ານ ຈູ່ຢູງຄາງ ອະດີດກຳມະການປະຈຳກົມການເມືອງພັກກອມມູນິດຈີນ; ທ່ານ ຊືຊ໋າຍເຮົາ ອະດີດຮອງປະທານຄະນະພັກການທະຫານສູນກາງຈີນ.
ປະທານປະເທດຈີນພວມຍູ້ແຮງການຕໍ່ສູ້ຕ້ານການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ
ເຫດການທີ 9: ຂະແໜງການບິນ ແລະ ເດີນທະເລໂລກເກີດໄພພິບັດຫຼາຍຄັ້ງ
ການຫາຍສາບສູນຂອງເຮືອບິນ Boeing ດ້ວຍໝາຍເລກ MH 370 ທີ່ຂົນສົ່ງຜູ້ໂດຍສານ 239 ຄົນຂອງບໍລິສັດການບິນມາເລເຊຍ; ເຮືອບິນ ໝາຍເລກ MH 17 ຂອງບໍລິສັດການບິນມາເລເຊຍ ຖືກຍິງຕົກຢູ່ ຢູແກຼນ ຕາເວັນອອກ, ເຮັດໃຫ້ຜູ້ໂດຍສານ 298 ຄົນເສຍຊີວິດ; ເຮືອບິນຂອງບໍລິສັດການບິນອານເຊຣີ ທີ່ຂົນສົ່ງຜູ້ໂດຍສານ 110 ຄົນຖືກຕົກ; ເຫດບັກ Sewol ຖືກຈົມນຳ້ເຮັດໃຫ້ 298 ຄົນເສຍຊີວິດ ແລະ ຫາຍສາບສູນຢູ່ສ.ເກົາຫຼີ… ນີ້ໄດ້ຮັບຖືວ່າແມ່ນໄພພິບັດໃນປະຫວັດສາດດ້ານການບິນ ແລະ ການເດີນທະເລຂອງໂລກ.
ການບິນ ແລະ ເດີນທະເລໂລກເກີດໄພພິບັດຫຼາຍຄັ້ງ ເຫດການທີ 10: ໂລກພະຍາດ ເອໂບລາແຜ່ລາມອອກຢ່າງກວ້າງຂວາງທີ່ບໍ່ເຄີຍມີມາໃນຍຸກປະຈຸບັນ
ໂດຍປະກົດອອກຈາກບາງປະເທດອາຟະລິກາໃຕ້, ໄວຣັດ ເອໂບລາ ອັນຕະລາຍທີ່ສຸດ ໄດ້ແຜ່ລາມອອກຢ່າງກວ້າງຂວາງໃນຫຼາຍປະເທດ. ຕາມຕົວເລກສະຖິຕິຂອງອົງການອະນາໄມໂລກແລ້ວ, ຈຳນວນຜູ້ຕິດ ໄວຣັດເອໂບລາແມ່ນ 18.000 ກວ່າຄົນ, ໃນນັ້ນມີ 7.000ໄດ້ເສຍຊີວິດແລ້ວ. ວັນທີ 8/8, ອົງການອະນາໄມໂລກ ໄດ້ປະກາດສະພາວະສຸກເສີນໃນທົ່ວໂລກສຳລັບພະຍາດທີ່ອັນຕະລາຍນີ້. ຄຽງຂ້າງການທົດລອງວັກຊີນ ແລະ ຢາປິ່ນປົວພະຍາດແລ້ວ, ປະຊາຄົມສາກົນໄດ້ສຸມໃສ່ທຸກແຫຼ່ງກຳລັງເພື່ອສາມາດຍູ້ໂລກພະຍາດນີ້ໃຫ້ຖອຍໄປ.
ໂລກພະຍາດ ເອໂບລາແຜ່ລາມອອກຢ່າງກວ້າງຂວາງ