ງານບຸນ ເກົາຕາວ ຂອງພໍ່ແມ່ພີນ້ອງເຜົ່າມົ້ງ (ພາບ: vanhoadoisong.com)
|
ຢູ່ຫວຽດນາມ, ລະດູບານໃໝ່ແມ່ນຍາມຈັດງານບຸນຕ່າງໆ, ເມື່ອດອກຄາຍ, ດອກໝັ້ນ, ດອກບານພວມພາກັນ ບານສະພັ່ງເອ້ຄວາມງາມຢູ່ທົ່ວເຂດພູຜາ ປ່າໄມ້ . ນີ້ກໍແມ່ນຈຸດເວລາທີ່ພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າສ່ວນໜ້ອຍຈັດງານບຸນຕ່າງໆເພື່ອຕ້ອນຮັບລະດູບານໃໝ່. ໃນຊຸມມື້ຕົ້ນລະດູບານໃໝ່ປີນີ້, ບັນດາເຜົ່າອ້າຍນ້ອງຢູ່ຫວຽດນາມ ໄດ້ພາກັນກັບຄືນສູ່ໝູ່ບ້ານວັດທະນະທຳທ່ອງທ່ຽວບັນດາເຜົ່າຫວຽດນາມທີ່ຮ່າໂນ້ຍເພື່ອເຂົ້າຮ່ວມ “ ວັນບຸນລະດູບານໃໝ່ ບັນດາເຜົ່າອ້າຍ ນ້ອງຫວຽດນາມ. ບໍ່ພຽງແຕ່ໄດ້ພົບປະແລກປ່ຽນເທົ່ານັ້ນ, ພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າຍັງແນະນຳບາງຈຸດຄວາມງາມດ້ານວັດທະນະທຳໃນບັນດາງານບຸນປະເພນີ. ແຕ່ລະງານບຸນລ້ວນແຕ່ມີສີສັນສະເພາະຄືບັນດາດວງມາລາທີ່ມີສີ ຫຼາກຫຼາຍໃນສວນດອກໄມ້ແຫ່ງວົງຄະນະຍາດບັນດາເຜົ່າຫວຽດນາມ.
ງານບຸນ ເກົາຕາວ ຊຶ່ງແມ່ນງານບຸນທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະຂອງພໍ່ແມ່ພີນ້ອງເຜົ່າມົ້ງ ທີ່ມາຈາກຕາແສງ ເດືອງເຖື້ອງ ເມືອງອຽນມິນ ແຂວງ ຮ່າຢາງ. ສຽງຂຸ່ຍ, ສຽງແຄນປະສານກັບສຽງຂັບຮ້ອງທີ່ອ່ອນຊອນເພື່ອຕອບບຸນແທນຄຸນຕໍ່ເທວະດາຟ້າແຖນທີ່ໄດ້ດົນບັນດານໃຫ້ລູກຫຼານ, ລະດູການຜະລິດໄດ້ຮັບຜົນດີຂອງ ເຈົ້າເຫຼົ່າ ຊ່ອງລໍ້ຢ່າງ ຊາວເຜົ່າມົ້ງໃນງານບຸນ ເກົາຕາວ ປຽບເໝືອນ ການສົ່ງສັນຍານກ່ຽວກັບຫຼາຍ ງານບຸນທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະຖືກຈັດຂຶ້ນຢູ່ແຫ່ງນີ້ອີກ. ຕົ້ນໄມ້ໄຜ່ຖືກຊາວເຜົ່າ ມົ້ງຕັ້ງຂຶ້ນຢູ່ສະຖານທີ່ໃຈກາງໝູ່ບ້ານເລກ 1 , ຢູ່ເທິ່ງຮ່າງຕົ້ນໄມ້ໄຜ່ ກໍແຂວນໄຫເຫຼົ້າ, ຜ້າສີແດງຕອນໜຶ່ງເພື່ອລາຍງານຕໍ່ ເທວະດາຟ້າແຖນ ແລະ ທັງເປັນການເຊື້ອເຊີນປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າໃນໝູ່ບ້ານມາຮ່ວມມ່ວນຊື່ນນຳກັນ. ຖ້າຫາກວ່າຢູ່ທ້ອງຖິ່ນ, ງານບຸນ ເກົາຕາວ ຖືກຈັດຂຶ້ນເພື່ອພາວະນາຂໍໃຫ້ມີຄວາມຢູ່ເຢັນເປັນສຸກໃຫ້ແກ່ເຈົ້າຂອງເຮືອນນັ້ນ, ແຕ່ຢູ່ ໝູ່ບ້ານວັດທະນະທຳທ່ອງທ່ຽວບັນດາເຜົ່າ, ງານບຸນ ເກົາຕາວ ຖືກຈັດຂຶ້ນເພື່ອພາວະນາໃຫ້ນຳຄວາມໂຊກດີມາສູ່ທັງວົງຄະນະຍາດຊາວເຜົ່າມົ້ງຢູ່ແຫ່ງນີ້. ງານບຸນບໍ່ພຽງແຕ່ເປັນແຫ່ງເພື່ອໃຫ້ພວກອ້າຍບາວ, ນາງສາວໄດ້ພົບກັນ, ສ້າງຄວາມຮັກ ແລະ ກາຍເປັນບັນດາຄູ່ຜົວເມຍທີ່ຜາສຸກ. ທ້າວຢ່າງມີຟື້ ຊາວເຜົ່າມົ້ງເວົ້າວ່າ :
“ ນັບແຕ່ປາງກ່ອນ, ຊາວເຜົ່າມົ້ງໄດ້ຈັດງານບຸນ ເກົາຕາວ ເພື່ອພາວະນາໃຫ້ການທຳມາຫາກິນ, ລະດູການຜະລິດໄດ້ຮັບຜົນດີ, ລູກຫຼານມີຂຸຂະພາບແຂງແຮງ. ມື້ນີ້ພວກຂ້າພະເຈົ້າຈັດ ງານບຸນ ເກົາຕາວ ຢູ່ທີ່ນີ້ດ້ວຍຄວາມຫວັງວ່າ ງານບຸນຈະໄດ້ນັບມື້ນັບພັດທະນາ ແລະ ນີ້ກໍເພື່ອແນະນຳໃຫ້ປະຊາຊົນໃນທົ່ວປະເທດ ເຂົ້າໃຈກ່ຽວກັບຄວາມງາມດ້ານວັດທະນະທຳຂອງ ຊາວເຜົ່າມົ້ງ ”
ສ່ວນຢູ່ສະໜາມຫຼວງເຂດບັນດາໝູ່ບ້ານບັນດາເຜົ່າເລກ 2 , ຊາວເຜົ່າປ່າແຖນ ໄດ້ຈູດໄຟເປັນກອງໄຟໃຫຍ່ ແລະ ທຳພິທີບູຊາຂໍອະນຸຍາດນຳເຈົ້າໄຟ, ເຈົ້ານ້ຳ ໃຫ້ ຊາວເຜົ່າປ່າແຖນຈັດພິທີຕອບບູນແທນຄຸນ ເທວະດາຟ້າແຖນທີ່ໄດ້ຊ່ວຍໃຫ້ ລະດູການຜະລິດໄດ້ຮັບຜົນດີ. ບັນດາບົດລຳໃນພິທີໄຫວ້ບູຊາດ້ວຍເນື້ອໃນ “ ເປີດທາງຂຶ້ນສູ່ສະຫວັນເພື່ອຫາຜີ ” ໄດ້ຖືກໝໍຜີຂັບຮ້ອງ. ພາຍຫຼັງພິທີໄຫວ້ບູຊາສິ້ນສຸດລົງ, ກໍຮອດຂັ້ນຕອນຈັດການເຕັ້ນລຳຢູ່ອ້ອມກອງໄຟໃຫຍ່. ພໍ່ແມ່ພີນ້ອງຊາວປ່າແຖນຖືວ່າ ເວລາເຕັ້ນລຳຂອງເຂົາເຈົ້າກໍຂຶ້ນກັບກຳລັງແຮງໂດຍ ເທວະດາຟ້າແຖນດົນບັນດານໃຫ້. ປ້າ ຟູ່ທິທຽນ ຢູ່ບ້ານວີບັກ, ຕາແສງເຕິນບັກ, ເມືອງກວາງບີງ, ແຂວງຮ່າຢ່າງ ເປີດເຜີຍວ່າ
“ ບຸນເຕັ້ນລຳອ້ອມກອງໄຟຂອງຊາວ ປ່າແຖນ ຖືກດຳເນີນແຕ່ວັນທີ 16 ເດືອນ 10 ຫາວັນທີ 15 ເດືອນຈຽງປີຕໍ່ມາ, ໄລ່ຕາມຈັນທະປະຕິທິນ ແມ່ນເພື່ອຂັບໄລ່ຜີ. ພາຍຫຼັງດຳເນີນການຖາງປ່າເຮັດໄຮ່ດ້ວຍຄວາມລຳບາກມາເປັນເວລາ 1 ປີ, ຊາວ ປ່າແຖນຈຶ່ງຈັດບຸນເຕັ້ນລຳອ້ອມກອງໄຟເພື່ອຂັບໄລ່ຜີ, ຂໍໃຫ້ລູກຫຼານມີສຸຂະພາບແຂງແຮງດີ, ລະດູດານຜະລິດໄດ້ຮັບຜົນດີ. ຂ້າພະເຈົ້າຂໍຂອບໃຈນຳພັກ ແລະ ລັດທີ່ໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ເຖິງພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນ 54 ຊົນເຜົ່າອ້າຍນ້ອງຢູ່ທຸກແຖບຖິ່ນຂອງປະເທດຊາດ ພ້ອມທັງໄດ້ກໍ່ສ້າງໝູ່ບ້ານວັດທະນະທຳບັນດາເຜົ່າຢູ່ນີ້ ເພື່ອໃຫ້ພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າໄດ້ມີໂອກາດເຕົ້າໂຮມກັນ.
ເມື່ອງານບຸນ ເກົາຕາວ ສິ້ນສຸດລົງນັ້ນ, ກໍແມ່ນຈຸດເວລາທີ່ພິທີ ກີອຽນ ຂອງຊາວຈີນ, ງານດອງຂອງຊາວເຜົ່າຢ້າວ, ພິທີແທນທີ່ເຮືອນຂອງຊາວໄຕ ເລີ່ມຈັດຂຶ້ນ. ແຕ່ລະງານບຸນ, ລ້ວນແຕ່ສາມາດເສີມຂະຫຍາຍແຫຼ່ງກຳລັງ ຂອງທັງວົງຄະ ນະຍາດ. ບາງຄົນກໍກະກຽມເຂົ້າ, ຂອງກິນ, ເຫຼົ້າເພື່ອນຳໄປ ງານບຸນ, ບາງຄົນ ກໍກະກຽມເຄື່ອງດົນຕີ, ບາງຄົນກໍແອບຟ້ອນ..... ໝົດທຸກຄົນ ຕ່າງຫວັງວ່າງານບຸນ ຂອງຕົນຈະມີຄວາມເປັນເອກະລັກສະເພາະ ແລະ ມ່ວນຊື່ນກ່ວາໝູ່. ນັກສິລະປີນ ຫງວຽນເວີນດາຍ ຢູ່ແຂວງ ບັກຢາງ ເວົ້າຄວາມ ໃນໃຈສູ່ຟັງວ່າ :
“ ທີ່ຈິງແລ້ວ, ງານບຸນບໍ່ແມ່ນປະເພດວັດທະນະທຳການສະແດງບົນເວທີ່, ແຕ່ໃນວັນນີ້, ຢາກອະນຸລັກຮັກສານັ້ນ, ກໍຕ້ອງທຳການສະແດງເພື່ອໃຫ້ຫຼາຍ ຄົນຮູ້ຈັກເຖິງ. ພ້ອມກັນນັ້ນ, ບັນດານັກສິລະປີນຕ້ອງສະແດງຄືແນວໃດ ໃຫ້ທັງມີລັກສະນະຕົວຈິງ, ທັງມີລັກສະນະສິລະປະການສະແດງບົນເວທີ່. ພວກຂ້າພະເຈົ້າຫວັງຢ່າງຍິ່ງວ່າ ໃນອະນາຄົດອັນໃກ້ໆນີ້, ປະເພດສິລະປະນີ້ ຈະໄດ້ຮັບການອະນຸລັກ ແລະ ພັດທະນາ ”
ແຕ່ລະງານບຸນ, ລ້ວນແຕ່ຕິດພັນກັບ ຮີດຄອງປະເພນີ, ການເຫຼື້ອມໄສ ແລະ ອອກແຮງງານທຳການຜະລິດຂອງ ແຕ່ລະເຜົ່າ. ບັນດາງານບຸນຍາມລະດູບານ ໃໝ່ຍິ່ງເຮັດໃຫ້ບັນຍາກາດໃນບັນດາໝູ່ບ້ານເພີ່ມຄວາມຟົດຟື້ນມ່ວນຊື່ນ, ພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າຍິ່ງເບີກບານໃຈເຂົ້າຮ່ວມບັນດາການເຄື່ອນໄຫວວັດທະນະທຳ, ຍົກສູງສະຕິຄວາມ ຮັບຜິດຊອບ. ການເສີມຂະຫຍາຍ, ວາດພາບ ແລະອະນຸລັກຮັກສາບັນດາງານບຸນຂອງພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າ ສ່ວນໜ້ອຍ ໃນຊຸມມື້ຕົ້ນລະດູບານໃໝ່ນີ້ ຍິ່ງເຮັດໃຫ້ຊາວຫວຽດນາມເພີ່ີມຄວາມຊົມຊອບ ຄວາມມີຫຼາຍຮູບຫຼາຍສີ, ອຸດົມສົມບູນ, ເຂັ້ມຂົ້ນໄປດ້ວຍສີສັນວັດທະນະທຳຂອງເຜົ່າຕົນ.