ຖານທີ່ໝັ້ນກອງທັບອາກາດມໍ່ກັບນະຄອນຫຼວງ Damacus, Syria ຖືກ Israel ຖີ້ມລະເບີດ (ພາບ: CNN)

   ວັນທີ 25 ທັນວາ, ບັນດາການເຈະລະຈາຄັ້ງຫຼ້າສຸດລະຫວ່າງ ອິດສະຣາແອັນ ແລະ ຂະບວນການ ຮາມາສ ຢູ່ເຂດ ກາຊາ ສືບຕໍ່ຖືກລົ້ມລະລາຍ ຂະນະທີ່ສອງຝ່າຍ ບໍ່ບັນລຸໄດ້ຄວາມປະນີປະນອມອັນຈຳເປັນ. ສະພາບດັ່ງກ່າວໃຫ້ເຫັນວ່າ, ພາຍຫຼັງເກີດການປະທະກັນຢູ່ເຂດ ກາຊາ ເປັນເວລາ 14 ເດືອນ ແລະ ແຜ່ລາມອອກສູ່ພາກພື້ນ, ບັນດາສິ່ງທ້າທາຍໃຫ່ຍຫຼວງທີ່ສຸດສຳລັບສັນຕິພາບ ແລະ ສະຖຽນລະພາບຢູ່ຕາເວັນອອກກາງ ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ຮັບການແກ້ໄຂເທື່ອ.

    ຕາມວົງການນັກສັງເກດການແລ້ວ, ໃນສະພາການທີ່ການປະທະກັນຢູ່ເຂດ ກາຊາ ໄດ້ແກ່ຍາວກວ່າ 14 ເດືອນ ດ້ວຍບັນດາຜົນຕາມມາທີ່ຮ້າຍແຮງດ້ານມະນຸດ (ກວ່າ 45.000 ຄົນເສຍຊີວິດ) ແລະ ພື້ນຖານວັດຖຸເກືອບຄືວ່າຖືກທຳລາຍຢ່າງສິ້ນເຊິງ, ບັນດາບຸລິມະສິດດ້ານການທະຫານ ແລະ ການເມືອງພວມຄ່ອຍໆມີການປ່ຽນແປງ ແລະ ກ້າວໄປເຖິງບາດລ້ຽວ. ຕາມທ່ານ Jake Sullivan, ທີ່ປຶກສາດ້ານຄວາມສະຫງົບປອດໄພ ອາເມລິກາ ແລ້ວ, ນີ້ແມ່ນຈຸດເວລາທີ່ ອິດສະຣາແອັນ ຕ້ອງໃຫ້ບຸລິມະສິດແກ່ດ້ານການເມືອງ, ຫລີກລ່ຽງການເຮັດໃຫ້ຊາວ ປາແລັດສະຕິນ ນັບລ້ານຄົນຢູ່ເຂດ ກາຊາ ຕົກເຂົ້າສູ່ສະພາບການທີ່ບໍ່ດີ:

    ສິ່ງທີ່ດີທີ່ສຸດເພື່ອເຮັດສິ່ງດັ່ງກ່າວ, ແມ່ນຕ້ອງມີມາດຕະການດ້ານການເມືອງ. ສິ່ງນັ້ນຕ້ອງເລີ່ມຈາກຄວາມຮັບຮູ້ອັນເປັນພື້ນຖານວ່າ ສາມັນຊົນຜູ້ບໍ່ມີໂທດກຳຢູ່ເຂດ ກາຊາ ຕ້ອງໄດ້ຮັັບການຮັບປະກັນວ່າ ຈະບໍ່ຖືກຕົກເຂົ້າສູ່ສະພາບການຮ້າຍແຮງກວ່າ ອາດຈະເຮັດໃຫ້ເຂົາເຈົ້ານັບມື້ນັບກາຍເປັນຄວາມໂຫດຮ້າຍ.

     ມາດຕະການການເມືອງກໍ່ແມ່ນຈຸດສຸມ ໂດຍຫຼາຍປະເທດ ແລະ ອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນໄດ້ເນັ້ນໜັກໃນວາລະປະຊຸມພິເສດກ່ຽວກັບ ອິດສະຣາແອັນ ແລະ ປາແລັດສະຕິນ ທີ່ຈັດຂຶ້ນຢູ່ສຳນັກງານ ສປຊ ເມື່ອວັນທີ 19 ທັນວາ. ທ່ານ Khaled Khiari, ຜູ້ຊ່ວຍວຽກທ່ານເລຂາທິການໃຫ່ຍ ສປຊ ກ່ຽວກັບວຽກງານຕາເວັນອອກາງ, ອາຊີ ແລະ ປາຊີຟິກ ໄດ້ຮຽກຮ້ອງວ່າ:

   ພວກເຮົາຕ້ອງສ້າງຂອບເຂດການເມືອງ ແລະ ຄວາມໝັ້ນຄົງທີ່ສາມາດແກ້ໄຂວິນາດຕະກຳມະນຸດສະທຳໃນປະຈຸບັນ, ດຳເນີນການຟື້ນຟູ ແລະ ສ້າງເຂດ ກາຊາ ໂດຍໄວ, ສ້າງພື້ນຖານໃຫ້ແກ່ວິວັດການດ້ານການເມືອງ ຢຸດຕິການຢຶດຄອງ, ສ້າງມາດຕະການສອງລັດທີ່ໝັ້ນຄົງຍິ່ງໄວກໍ່ຍິ່ງດີ.

ການຄິດໄລ່ຂອງ ອິດສະຣາແອັນ ແລະ ຕົວລັບຂອງ ຊີຣີ

      ປະຈຸບັນ, ການປະທະກັນລະຫວ່າງ ອິດສະຣາແອັນ ແລະ ກຳລັງ ເຮັກໂບລາ ຢູ່ ລີບັງ ຍັງພວມຢູ່ໃນສະພາບການອາດຈະເກີດຂຶ້ນຄືນໃໝ່ໃນບໍ່ວ່າເວລາໃດ, ຂະນະທີ່ສອງຝ່າຍ ໄດ້ກ່າວຫາກັນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງວ່າໄດ້ລະເມີດຄຳສັ່ງຢຸດຍິງໃນເວລາ 60 ວັນ ຊື່ງໄດ້ວາງອອກໃນວັນທີ 26 ພະຈິກ. ຕາມທ່ານ Bader Al-Saif, ຜູ້ຊ່ຽວຊານໂຄງການ ຕາເວັນອອກກາງ ແລະ ອາຟຼິກາເໜືອ ຂອງສະຖາບັນຄົ້ນຄ້ວາ Chatham House (ອັງກິດ), ສະພາບຄວາມໝັ້ນຄົງຢູ່ ລີບັງ ປະຈຸບັນແມ່ນບອບບາງທີ່ສຸດ ຍ້ອນບັນດາການປະທະກັນລະຫວ່າງ ອິດສະຣາແອັນ ແລະ ເຮັກໂບລາ ຍັງເກີດຂຶ້ນຢູ່ພາກໃຕ້ ລີບັງ, ພ້ອມທັງບໍ່ທັນມີສັນຍານໃຫ້ເຫັນວ່າ ອິດສະຣາແອັນ ຈະຖອນກຳລັງທະຫານອອກຈາກພາກພື້ນນີ້ໂດຍໄວ. ທ່ານ Bader Al-Saif, ກ່າວວ່າ:

   ໃນໄລຍະຍາວນານ, ເຂົາເຈົ້າຕ້ອງຊອກຫາເສັ້ນທາງໄປສູ່ສັນຕິພາບ, ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ອິດສະຣາແອັນ ຢາກເດີນໄປຕາມບາງມາຕະການເພື່ອບັງຄັບໃຫ້ບັນດາປະເທດອື່ນ, ຄືບັນດາປະເທດເຂດອ່າວ ຕ້ອງເດີນຕາມ. ແຕ່ສິ່ງດັ່ງກ່າວບໍ່ໄດ້ເກີດຂຶ້ນ. ບັນດາປະເທດນີ້ ພວມເຈລະຈາກັບ ອີຣານ ເພື່ອຊອກຫາວິທີທີ່ສົມດຸນກັບ ອິດສະຣາແອັນ. ດັ່ງນັ້ນ, ອິດສະຣາແອັນ ຕ້ອງມີສະຕິຮັບຮູ້ໄດ້ສິ່ງດັ່ງກ່າວ, ນັ້ນແມ່ນເຂົາເຈົ້າບໍ່ໄດ້ຢູ່ໂດດດ່ຽວໃນພາກພື້ນ.

  ອະນາຄົດຂອງ ຊີຣີ ຈະເປັນຄືແນວໃດ ພາຍຫຼັງການຜັນແປດ້ານການເມືອງ ກໍ່ແມ່ນຕົວລັບ ສຳລັບສັນຕິພາບ ແລະ ສະຖຽນລະພາບຢູ່ຕາເວັນອອກກາງ. ຜູ້ຊ່ຽວຊານ Haid Haid ຂອງ Chatham House ໃຫ້ຂໍ້ສັງເກດວ່າ ຖ້າຫາກວ່າ ບັນດາກຳລັງພວມກຳສິດອຳນາດຢູ່ ຊີຣີ ພ້ອມກັບບັນດາປະເທດມະຫາອຳນາດພາຍໃນ ແລະ ນອກພາກພື້ນ, ສ້າງໄດ້ວິວັດການແຫ່ງສັນຕິພາບທີ່ຈະແຈ້ງໃຫ້ແກ່ ຊີຣີ, ລວມທັງການມອບສົ່ງສິດອຳນາດທີ່ສະດວກດີ ແລະ ການຈັດການເລືອກຕັ້ງໂດຍເສລີ, ສິ່ງນີ້ອາດຈະສ້າງຜົນທີ່ຕັ້ງໜ້າສຳລັບພາກພື້ນ ຄືກັນກັບໄລຍະປີ 2011, ຂະນະທີ່ ປຊຊ ປະເທດຈຳນວນໜຶ່ງ ໄດ້ຮັບການຕໍ່ກຳລັງໜູນການຕໍ່ສູ້ ເພື່ອບັນລຸໄດ້ບັນດາຄວາມກ້າວໜ້າທາງສັງຄົມທີ່ກ້ວາງໃຫຍ່ກວ່າອີກ./.