ຫວຽດນາມແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາປະເທດມີເນື້ອທີ່ດິນຖືກມົນລະພິດຢ່າງຫຼວງຫຼາຍທິ່ສຸດຍ້ອນລູກລະເບີດຝັງດິນ ແລະ ຖືກຜົນສະທ້ອນຢ່າງໜັກໜ່ວງກວ່າໝູ່ໃນໂລກ. ທົ່ວປະເທດໄດ້ມີ 4 ໝື່ນຄົນເສຍຊີວິດ ແລະ ກວ່າ 6 ໝື່ນຄົນໄດ້ຮັບບາດເຈັບຍ້ອນລູກລະເບີດກໍ່ຂຶ້ນ ນັບຕັ້ງແຕ່ປີ 1972 ມາຮອດປະຈຸບັນ. ຫວຽດນາມໄດ້ ແລະ ພວມຜັນຂະຫຍາຍການເຄື່ອນໄຫວຫຼາຍຢ່າງເພື່ອແກ້ໄຂຜົນຮ້າຍຢ້ອນຫຼັງຈາກລູກລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກ ແລະ ໜູນຊ່ວຍຜູ້ຮັບເຄາະຮ້າຍຈາກລູກລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກ.
ແຕ່ລະປີ, ຫວຽດນາມຍັງຄົງສະຫງວນເງິນ 1 ພັນຕື້ກວ່າດົງເພື່ອປະຕິບັດວຽກງານເກັບກູ້ລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກ (baomoi.com) |
ຕາມໝາກຜົນຂອງໂຄງການ “ ສຳຫຼວດ, ສ້າງແຜນທີ່ກ່ຽວກັບເນື້ອທີ່ດິນມົນລະພິດຍ້ອນລູກລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກໃນຂອບເຂດທົ່ວປະເທດ ”, ຍອດເນື້ອທີ່ດິນມົນລະພິດ ແລະ ສົງໄສມົນລະພິດຍ້ອນລູກລະເບີດ, ວັດຖຸລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກ ແມ່ນປະມານ 6,8 ລ້ານແຮັກຕາ, ກວມກວ່າ 20% ຍ້ອນເນື້ອທີ່ດິນໃນທົ່ວປະເທດຫວຽດນາມ. ຈຳນວນລູກລະເບີດ, ວັດຖຸລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກແມ່ນຍັງມີຢູ່ບັນດາແຂວງ, ນະຄອນທັງໝົດໃນທົ່ວປະເທດ, ໃນນັ້ນ ຫຼາຍກ່ວາໝູ່ແມ່ນຢູ່ບັນດາແຂວງທາງພາກກາງຫວຽດນາມ. ຄາດຄະເນວ່າ ນັບແຕ່ປີ 1975 ມາຮອດປະຈຸບັນ, ລູກລະເບີດທີ່ຖືກຕົກຄ້າງໃນສົງຄາມໄດ້ເຮັດໃຫ້ ກວ່າ 4 ໝື່ນຄົນເສຍຊີວິດ ແລະ ກວ່າ 6 ໝື່ນຄົນໄດ້ຮັບບາດເຈັບ.
ຍູ້ແຮງວຽກງານເກັບກູ້ລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກ ແລະ ໜູນຊ່ວຍຜູ້ຮັບເຄາະຮ້າຍຈາກລູກລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກ.
ແຕ່ລະປີ, ຫວຽດນາມຍັງຄົງສະຫງວນເງິນ 1 ພັນຕື້ກວ່າດົງເພື່ອປະຕິບັດວຽກງານເກັບກູ້ລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກ ແລະ ສະຫງວນເງິນນັບຮ້ອຍຕື້ດົງໃຫ້ແກ່ການປິ່ນປົວ, ໜູນຊ່ວຍ, ຟື້ນຟູສະມັດທະພາບໃຫ້ຜູ້ຮັບເຄາະຮ້າຍ, ບຳລຸງສ້າງອາຊີບ, ສ້າງເຂດຕັ້ງຖິ່ນຖານຄົງທີ່ຄືນໃໝ່ໃຫ້ແກ່ຜູ້ຮັບເຄາະຮ້າຍຈາກລູກລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກ. ຫວຽດນາມໄດ້ດຳເນີນການສຳຫຼວດ, ເກັບກູ້ ລູກລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກໄດ້ນັບຮ້ອຍລ້ານໂຕນ, ບຸກເບີກເນື້ອທີ່ດິນໄດ້ນັບແສນແຮັກຕາ, ສ້າງສະພາບແວດລ້ອມທີ່ປອດໄພໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນ, ຫຼຸດຜ່ອນອຸບັດຕິເຫດຍ້ອນລູກລະເບີດ, ວັດຖຸລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກກໍ່ຂຶ້ນ. ໃນນັ້ນ, ນັບແຕ່ປີ 2010 ມາຮອດປະຈຸບັນ, ແຕ່ລະປີຫວຽດນາມສາມາດສຳຫຼວດ ແລະ ເກັບກູ້ລູກລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກໃນເນື້ອທີ່ດິນແຕ່ 3 ໝື່ນຫາ 5 ໝື່ນແຮັກຕາ. ແຕ່ວຽກງານນີ້ຍັງຄົງປະສົບກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຫຼາຍຢ່າງ. ທ່ານ ງຽມດິງຖ້ຽນ ຮອງຫົວໜ້າສູນເຕັກໂນໂລຢີແກ້ໄຂບັນຫາລູກລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກ, ເຫຼົ່າຮົບທະຫານຊ່າງແສງໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ ການສຳຫຼວດ ແລະ ເກັບກູ້ລູກລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກໃນເຂດຊຸມຊົນແມ່ນຍັງປະສົບກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຫຼາຍຢ່າງ ເພາະຕ້ອງມີແຜນການ ແລະ ມີກຳລັງບົ່ມຊ້ອນດ້ານເສດຖະກິດຢູ່ບັນດາບໍລິເວນ ຈຶ່ງສາມາດເລີ່ມຕົ້ນວຽກງານສຳຫຼວດ ແລະ ຂຶ້ນແຜນການຊອກຄົ້ນຢູ່ບັນດາບໍລິເວນນັ້ນ. ນອກຈາກນັ້ນ, ຍັງມີ 2 ບັນຫາ : ທີ 1 ແມ່ນຄວາມປະໝາດ, ຍ້ອນການຫາເງິນລ້ຽງຊີບ, ດັ່ງນັ້ນປະຊາຊົນຍັງບໍ່ທັນເຂົ້າໃຈໝົດກ່ຽວກັບຄວາມເປັນອັນຕະລາຍເມື່ອເຈາະ, ເລື່ອຍ, ຕັດລູກລະເບີດ, ວັດຖຸລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກເພື່ອເອົາໝື້ ແລະ ເຫຼັກເສດນຳໄປຂາຍ. ທີ 2 ແມ່ນປະຊາຊົນບໍ່ຮູ້ຈັກວ່າ ວັດຖຸນັ້ນແມ່ນລູກລະເບີດ, ວັດຖຸລະເບີດ, ດັ່ງນັ້ນ ໄດ້ເຈາະ, ເລື່ອຍ, ຕັດພາໃຫ້ເກີດຄວາມບາດເຈັບລົ້ມຕາຍ.”
ເພື່ອຊ່ວຍບັນດາຜູ້ຮັບເຄາະຮ້າຍຈາກລູກລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກຜ່ານຜ່າຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ, ສ້າງການດຳລົງຊີວິດເປັນປົກກະຕິ, ໃນຊຸມປີທີ່ຜ່ານມາ, ພັກ, ລັດຍາມໃດກໍເອົາໃຈໃສ່ນຳນະໂຍບາຍຊ່ວຍເຫຼືອຜູ້ຮັບເຄາະຮ້າຍຈາກລູກລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກເຂົ້າໃນນະໂຍບາຍລວມສຳລັບຄົນພິການເຊັ່ນ: ປະມວນກົດໝາຍວ່າດ້ວຍແຮງງານ, ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍຄົນພິການ, ແຜນຮ່າງໜູນຊ່ວຍຄົນພິການໄລຍະ 2012 – 2020. ພ້ອມກັນນັ້ນ ລັດຖະບານກໍມີບັນດານະໂຍບາຍໜູນຊ່ວຍປົວແປງຄຸນນະພາບການດຳລົງຊີວິດໃຫ້ແກ່ຜູ້ຮັບເຄາະຮ້າຍຈາກລູກລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກ. ທ່ານ ໂຕດຶກ ຮອງຫົວໜ້າກົມຊ່ວຍເຫຼືອສັງຄົມ, ກະຊວງແຮງງານ, ທະຫານເສຍອົງຄະ ແລະ ສັງຄົມຫວຽດນາມໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ກະຊວງແຮງງານ, ທະຫານເສຍອົງຄະ ແລະ ສັງຄົມຫວຽດນາມສົມທົບກັບບັນດາກະຊວງ, ຂະແໜງການ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນຕ່າງໆພັດທະນາລະບົບການບໍລິການສຳລັບຄົນພິການເວົ້າລວມ ແລະ ຜູ້ຮັບເຄາະຮ້າຍຈາກລູກລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກເວົ້າສະເພາະ, ໃນນັ້ນ ພັດທະນາລະບົບຟື້ນຟູສະມັດທະພາບໃຫ້ແກ່ຜູ້ຮັບເຄາະຮ້າຍຈາກລູກລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກໂດຍອີງໃສ່ວົງຄະນະຍາດ. ໃນໄລຍະທີ່ຈະມາເຖິງ, ພວກຂ້າພະເຈົ້າສືບຕໍ່ກວດກາກົນໄກນະໂນບາຍ ໜູນຊ່ວຍຜູ້ຮັບເຄາະຮ້າຍຈາກລູກລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກ. ”
ຫວຽດນາມພ້ອມກັບປະຊາຄົມໂລກຮ່ວມແຮງຮ່ວມໃຈແກ້ໄຂຜົນຮ້າຍຢ້ອນຫຼັງຈາກ ລູກລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກ
ເພື່ອເກັບກູ້ລູກລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກທີ່ຕົກຄ້າງໃນສົງຄາມຢູ່ຫວຽດນາມໃຫ້ໝົດນັ້ນ, ຄາດຄະເນວ່າຫວຽດນາມຕ້ອງການເງິນຈຳນວນກວ່າ 10 ຕື້ USD ແລະ ປະຕິບັດໃນໄລຍະກວ່າຮ້ອຍປີ, ນັ້ນແມ່ນຍັງບໍ່ທັນຄິດໄລ່ເຖິງນັບຕື້ USD ເພື່ອປະຕິບັດການກໍ່ສ້າງເຂດຕັ້ງຖິ່ນຖານຄົງທີ່ຄືນໃໝ່, ຮັບປະກັນຊີວິດສັງຄົມຢູ່ເຂດຖືກມົນລະພິດຍ້ອນລູກລະເບີດຝັງດິນ. ພ້ອມກັບຄວາມມານະພະຍາຍາມດ້ວຍບັນດາແຫຼ່ງທຶນຢູ່ພາຍໃນປະເທດ, ໄລຍະທີ່ຜ່ານມາ, ມີຫຼາຍອົງການສາກົນໄດ້ໜູນຊ່ວຍຫວຽດນາມກ່ຽວກັບວຽກງານໜູນຊ່ວຍຜູ້ຮັບເຄາະຮ້າຍຈາກລູກລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກ. ກ່ຽວກັບບັນຫານີ້, ທ່ານ ໂຕດຶກ ຮອງຫົວໜ້າກົມຊ່ວຍເຫຼືອສັງຄົມ, ກະຊວງແຮງງານ, ທະຫານເສຍອົງຄະ ແລະ ສັງຄົມຫວຽດນາມໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ ບົນພື້ນຖານການສົມທົບກັບບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືສາກົນ, ຫວຽດນາມໄດ້ສ້າງກົນໄກ ນະໂຍບາຍໜູນຊ່ວຍໃຫ້ສົມບູນແບບເທື່ອລະກ້າວ, ແລ້ວກໍພັດທະນາລະບົບການບໍລິການ ແລະ ຍົກສູງກຳລັງຄວາມສາມາດໃຫ້ແກ່ຖັນແຖວພະນັກງານໃນວຽກງານປ້ອງກັນ ແລະ ຫຼີກລ້ຽງຈາກລູກລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກ. ຈາກການຮ່ວມມືກັບສາກົນ, ບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືໄດ້ມີບັນດາຂໍ້ສະເໜີແນະ ກັບຫວຽດນາມໃນການເຂົ້າຮ່ວມໃຫ້ສັດຕະຍາບັນສົນທິສັນຍາຂອງສະຫະປະຊາຊາດກ່ຽວກັບສິດທິຄົນພິການ. ນີ້ແມ່ນຄຳໝັ້ນສັນຍາຢ່ງແຂງແຮງຂອງລັດຖະບານຫວຽດນາມສຳລັບບັນດາຄຳໝັ້ນສັນຍາສາກົນເວົ້າລວມ ກໍຄືສຳລັບຄົນພິການເວົ້າສະເພາະ ”
ປະຈຸບັນ, ກະຊວງແຮງງານ, ທະຫານເສຍອົງຄະ ແລະ ສັງຄົມຫວຽດນາມໄດ້ຍື່ນສະເໜີນາຍົກລັດຖະມົນຕີເຊັນອະນຸມັດແຜນຮ່າງສ້າງຖານຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບການຊ່ວຍໜູນສັງຄົມ, ພ້ອມກັນນັ້ນ, ທາງກະຊວງກໍໄດ້ສົມທົບກັບສະມາຄົມໜູນຊ່ວຍຄົນພິການຫວຽດນາມ, ກອງທຶນທະຫານຜ່ານເສິກອາເມລິກາ ແລະ ບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນຜັນຂະຫຍາຍທົດລອງສ້າງລະບົບຖານຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບຜູ້ຮັບເຄາະຮ້າຍຈາກລູກລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກ, ແນໃສ່ຍົກສູງວຽກງານເບິ່ງແຍງ, ປິ່ນປົວໃຫ້ແກ່ຜູ້ຮັບເຄາະຮ້າຍຈາກລູກລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກ.