ຊາວເຜົ່າ ປາໂກ ຢູ່ ອາເຫຼືອຍ ເຄຍຈັດງານບຸນ ອາຊາໃນທ້າຍແ

    ຊາວເຜົ່າ ປາໂກ ຢູ່ເຂດພູດອຍ ອາເຫຼືອຍ ໄດ້ເຕົ້າໂຮມກັນຢູ່ໝູ່ບ້ານວັດທະນະທຳຊົນເຜົ່າພື້ນເມືອງ ອາເຫຼືອຍທີ່ຕາແສງ ຮົ່ງທ້ວນ, ເພື່ອຈັດຕັ້ງງານບຸນ ອາຊາ. ນີ້ແມ່ນວັນບຸນເຕັດປະເພນີ, ຫວັງໃຫ້ມີຄວາມອີ່ມໜຳສຳລານແລະ ຜາສຸກ ຂອງຊາວເຜົ່າປາໂກ.  ທ່ານ ຫງວຽນວັນຫ໋າຍ ຮອງປະທານຄະນະກຳມະການປະຊາຊົນເມືອງ ອາເຫຼືອຍໃຫ້ຮູ້ວ່າ:

 “ປັດຈຸບັນມີການເຄື່ອນໄຫວສອງຢ່າງ ນັ້ນໃນແມ່ນການເຄື່ອນໄຫວ ອາຊາກັນ ແລະ ທີສອງແມ່ນການເຄື່ອນໄຫວ ອາຊາກົງ. ແຕ່ລະປີ ອາຊາກັນ ກໍ່ລ້ວນແຕ່ຖືກຈັດຂຶ້ນ ແຕ່ບັນດາພິທີກຳໜ້ອຍກວ່າ. ສ່ວນ ອາຊາກົງ ກໍ່ຖືກຈັດຕັ້ງປະຈຳປີ 5 ປີ ຫຼື 10 ປີໃດເທື່ອໜຶ່ງ ຂະນະທີ່ຊາວບ້ານກໍ່ໄດ້ຮັບຜົນດີໃນລະດູການຜະລິດ ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງຊາວບ້ານມີຄວາມອີ່ມໜຳສຳລານ ແລະ ຜາສຸກ ແລະ ປະຊາຊົນມີສຸຂະພາບແຂງແຮງບໍ່ເຈັບບໍ່ເປັນ. ໃນຂະນະນັ້ນພໍ່ແມ່ພີ່ນ້ອງບັນດາເຜົ່າສ່ວນໜ້ອຍຢູ່ບັນດາໝູ່ບ້ານກໍ່ທຳພິສົມມະນາຄຸນເທວະດາເຂົ້າ ກໍ່ຄືເທວດາຟ້າແຖນເຈົ້າຖິ່ນເຈົ້າຖານທີ່ໄດ້ຊ່ວຍໃຫ້ເຂົາເຈົ້າມີຊີວິດທີ່ອີ່ມໝຳສຳລານ”.

ສຳລັບຊາວເຜົ່າ ປາໂກ, ອາຊາແມ່ນການດຳເນີນຊີວິດຊຸມຊົນທີ່ສະແດງໃຫ້ເຫັນສີສັນວັດທະນະທຳເປັນເອກະລັກຂອງເຜົ່າຕົນ. ບໍ່ພຽງແຕ່ເປັນງານບຸນເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງເປັນບຸນເຕັດທີ່ມີຄວາມສຸກ, ເພື່ອສະແດງຄວາມເຄົາລົບນັບຖືຕໍ່ເທວະດາຟ້າແຖນ. ສ່ວນງານບຸນ ອາຊາກັນ ຖືກຈັດຂຶ້ນທຸກປີຕາມລະດັບຄອບຄົວ, ປະມານທ້າຍເດືອນ 11 ຫາເດືອນ 12 ໄລ່ຕາມຈັນທະປະຕິທິນ; ສຳລັບງານບຸນອາຊາກົງຖືກຈັດຂຶ້ນດ້ວຍລະດັບໝູ່ບ້ານໃນເດືອນຈຽງ ໄລ່ຕາມຈັນທະປະຕິທິນ. ແຕ່ລະໝູ່ບ້ານຈະເລືອກມື້ສັນວັນດີເພື່ອຈັດຕັ້ງ. ເຈົ້າເຫຼົ່າ ເລຕ໊ວນມໍ໋ ຢູ່ບ້ານ ກີແຣ໊ ຕາແສງ ຮົ່ງເທື້ອງ ເມືອງ ອາເຫຼືອຍ ເປີດເຜີຍວ່າ:

“ໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວ, ຮອດທ້າຍປີພໍ່ແມ່ພີ່ນ້ອງໄດ້ປຶກສາເປັນເອກະພາບ ກ່ຽວກັບເຄື່ອງຂອງທຸກຢ່າງເພື່ອກະກຽມໃຫ້ພິທີໄຫວ້ບູຊາໃນງານບຸນ ອາຊາກົງ. ຄອບຄົວກະກຽມເຄື່ອງຂອງຖວາຍ, ແລ້ວກໍ່ນຳໄປຍັງສາລາບ້ານເພື່ອຈັດຕັ້ງ ແລະ ເຊື້ອເຊີນທຸກໆຄອບຄົວລູກຫຼານມາເຕົ້າໂຮມກັນ ເພື່ອເຂົ້າຮ່ວມງານບຸນ”.

 ເຄື່ອງຂອງຖວາຍບູຊາໃຫຍ່ທີ່ສຸດຕໍ່ເທວະດາຟ້າແຖນ ໃນພິທີ ອາຊາກັນ ແມ່ນຫມູ, ແລະໃນພິທີ ອາຊາກົງ ແມ່ນຄວາຍ. ໃນຊຸມປີມໍ່ໆມານີ້, ໂດຍປະຕິບັດຕາມວິຖີຊີວິດໃໝ່, ງານບຸນ ອາຊາກົງບໍ່ທຳພິທີແທງຄວາຍເພື່ອບູຊາອີກ ແຕ່ແທນທີ່ດ້ວຍແບ້.ນອກຈາກນັ້ນ,ບັນດາຄອບຄົວໃນບ້ານຍັງໄດ້ຖວາຍ ເຄື່ອງບູຊາ ອີກຫຼາຍຢ່າງເຊັ່ນ: ໄກ່, ປາ, ເຂົ້າໜຽວ, ສາລີ, ມັນຕົ້ນ... ເຊິ່ງເປັນພືດພັນ ແລະ ສັດລ້ຽງທີ່ຊາວບ້ານລ້ຽງ ແລະ ປູກເອງ. ເຈົ້າເຫຼົ່າ ໂຮ່ວັນແຮ້ງ ຢູ່ບ້ານ ເລຈຽງ ຕາແສງ ຮົ່ງຈຸງ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:

 “ໃນປີ,ພໍ່ແມ່ພີ່ນ້ອງກໍ່ໄດ້ອອກແຮງງານທຳການຜະລິດດ້ວຍຄວາມລຳບາກ. ຮອດທ້າຍປີກໍ່ໄດ້ຈັດຕັ້ງງານບຸນ ອາຊາ ຂອງທັງວົງຕະກຸນໃນບ້ານ,ຈາກຄອບຄົວຕະຫຼອດຮອດລວມໝູ່ ເພື່ອສົມມະນາຄຸນເທວະດາຟ້າແຖນໃນປີທີ່ຜ່ານມາ ແລະ ພາວະນາໃຫ້ເທວະດາຟ້າແຖນຊ່ວຍໃຫ້ປີໜ້າ, ດິນຟ້າອາກາດອຳນວຍຄວາມສະດວກລະດູການຜະລິດໄດ້ຮັບຜົນດີ”.

ງານບຸນອາຊາ ບໍ່ພຽງແຕ່ເປັນການ ພາວະນາໃຫ້ລະດູການຜະລິດໄດ້ຮັບຍຜົນດີເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຍັງເປັນການຂໍໃຫ້ເທວະດາຟ້າແຖນຊ່ວຍໃຫ້ຊາວບ້ານມີຊີວິດທີ່ອີ່ມໝຳສຳລານ ແລະ ຜາສຸກ, ບໍ່ເຈັບບໍ່ເປັນ. ນາງ ເລທິເທມ ຫົວໜ້າຂະແໜງວັດທະນະທຳ ຖະແຫຼງຂ່າວເມືອງ ອາເຫຼືອຍ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:

 “ໃນຂະບວນວິວັດແຫ່ງການອະນຸລັກບັນດາການເຄື່ອນໄຫວງານບຸນ, ບັນດາຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມງານບຸນນີ້ໂດຍກົງກໍ່ແມ່ນບັນດາຜູ້ມີຄວາມເຂົ້າໃຈກ່ຽວກັບວັດທະນະທຳພື້ນເມືອງຂອງປະຊາຊົນ ແລະ ກໍ່ໄດ້ເຄີຍເຂົ້າຮ່ວມການເຄື່ອນໄຫວງານບຸນມາແຕ່ດົນນານແລ້ວ ເພື່ອວາດພາບເຖິງການເຄື່ອນໄຫວງານບຸນໃນບໍລິເວນເມືອງ”.

ງານບຸນອາຊາຍັງເປັນໂອກາດເພື່ອໃຫ້ຊາວບ້ານໄດ້ເຕົ້າໂຮມກັນ, ແລກປ່ຽນບົດຮຽນປະສົບການໃນການລ້ຽງສັດ ແລະ ປູກຝັງ, ພ້ອມກັນກໍ່ສ້າງບ້ານເມືອງໃຫ້ຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງ ແລະ ຮັ່ງມີ. ຜ່ານນັ້ນກໍເພີ່ມທະວີຄວາມສາມັກຄີລະຫວ່າງບ້ານ.