Tại phiên họp thứ 31, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ngày 18/3, người đứng đầu ngành ngoại giao, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn, đã trả lời chất vấn của các đại biểu về thực trạng việc triển khai các thỏa thuận song phương, đa phương và giải pháp thúc đẩy thực hiện các thỏa thuận hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư; công tác hỗ trợ mở rộng thị trường hàng hóa xuất khẩu, hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam ra nước ngoài.

Quang cảnh Phiên Chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực ngoại giao. Ảnh: quochoi.vn

Theo Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn, từ Đại hội XIII của Đảng (năm 2021) đến nay, Việt Nam đã đàm phán, ký kết thêm 5 FTA (Hiệp định thương mại tự do) song phương và đa phương, nâng tổng số FTA đang đàm phán, ký kết và thực thi đến nay là 19 FTA (trong đó 16 FTA đã có hiệu lực với hơn 60 đối tác, phủ rộng khắp các châu lục, chiếm phần lớn GDP toàn cầu, đưa Việt Nam trở thành một trong những nước dẫn đầu khu vực về tham gia các khuôn khổ hợp tác kinh tế quốc tế. Năm 2023, Anh công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam và nội dung xem xét công nhận quy chế kinh tế thị trường này cũng được đưa vào Tuyên bố chung thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Hoa Kỳ. Đến nay, tổng số đối tác đã công nhận Việt Nam có quy chế kinh tế thị trường là 72 quốc gia, vùng lãnh thổ.

Đây là cơ sở thuận lợi để Việt Nam thúc đẩy hợp tác thương mại với các đối tác, mở cửa thị trường, giảm hoặc dỡ bỏ rào cản thương mại đối với hàng hóa Việt Nam, bảo đảm và phát triển các chuỗi cung ứng, hợp tác nâng cao năng lực sản xuất, mở rộng các thị trường truyền thống, mở thị trường mới ở các đối tác tiềm năng.

Đẩy mạnh phối hợp thúc đẩy xuất khẩu, kết nối doanh nghiệp

Bám sát chủ trương của Đảng về xây dựng nền ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển đất nước, thời gian qua, Bộ Ngoại giao và các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương và các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp đẩy mạnh các hoạt động mở rộng xuất khẩu. Trong đó, tập trung phát triển kinh tế cửa khẩu giữa Việt Nam với các quốc gia láng giềng. Bộ Ngoại giao đã tích cực phối hợp với các cơ quan liên quan ở Trung ương, phối hợp với các địa phương để khảo sát, đánh giá, triển khai.

Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn trả lời chất vấn. Ảnh: quochoi.vn

Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh: "Với Trung Quốc, chúng ta kết nối về đường bộ rồi đang tiếp tục làm đường sắt để thông với các đối tác. Thứ hai là đàm phán với các đối tác về những quy định, tiêu chuẩn hàng hóa để chúng ta xuất khẩu một cách chính ngạch, bởi vì hàng hóa của Việt Nam bây giờ chất lượng rất cao. Chúng ta hoàn toàn có thể làm được điều đó và như vậy sẽ đóng góp vào phát triển kinh tế xã hội bền vững, lâu dài."

Trong bối cảnh thị trường xuất khẩu sang Châu Âu (chủ yếu là may mặc, da giày) gặp nhiều khó khăn, Việt Nam chủ động linh hoạt trong việc tìm kiếm các thị trường mới, khai thác mặt hàng mới, nhất là mặt hàng nông lâm sản.

Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn khẳng định bên cạnh các thị trường truyền thống, Bộ Ngoại giao cũng giao nhiệm vụ cho các đại sứ tích cực tìm kiếm, mở rộng thị trường, nhất là thị trường Trung Đông-Châu Phi nhiều tiềm năng: "Hiện nay, chúng tôi đang phối hợp với các bộ ngành triển khai một số việc. Thứ nhất, chỉ đạo các cơ quan đại diện ngoại giao tiếp tục hỗ trợ các tỉnh, thành, các doanh nghiệp, tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, đầu tư, du lịch, quảng bá các sản phẩm thế mạnh vào khu vực Trung đông-Châu Phi, đặc biệt là khu vực vùng Vịnh. Thứ hai, tiếp tục hỗ trợ xuất khẩu các sản phẩm có thế mạnh, nhất là các sản phẩm đồ gỗ, sang thị trường Trung Đông-Châu Phi. Cùng với đó, kêu gọi đầu tư của các quỹ đầu tư khu vực Trung Đông vào các lĩnh vực mà họ quan tâm như logistic, hạ tầng, năng lượng tái tạo."

Thời gian tới, Bộ Ngoại giao cho biết sẽ thúc đẩy xây dựng và hoàn thiện thể chế khuôn khổ pháp lý, chính sách nhà nước và pháp luật liên quan đến chứng nhận các sản phẩm Halal (Hồi giáo) tại Việt Nam và hợp tác quốc tế về ngành Halal (ngành cung cấp các sản phẩm và dịch vụ hợp chuẩn cho người Hồi giáo); tăng cường xúc tiến, quảng bá, kết nối doanh nghiệp, các địa phương của Việt Nam với các thị trường Halal…

Đẩy mạnh hơn nữa công tác ngoại giao kinh tế

Trong bối cảnh dự báo tình hình kinh tế thế giới còn nhiều khó khăn, diễn biến khó lường, hàng hóa của Việt Nam đang đứng trước nhiều thách thức khi các thị trường lớn ngày càng đặt ra các tiêu chuẩn mới liên quan đến chuỗi cung ứng, nguyên liệu sạch, lao động, môi trường, quản trị, nguồn gốc xuất xứ... đối với các sản phẩm nhập khẩu. Do đó, Bộ Ngoại giao xác định công tác ngoại giao kinh tế phải được đẩy mạnh hơn nữa.