Thổ Hà – ngôi làng cổ bên sông Cầu
Hà Phương/VOV5 - Tổng hợp -
(VOV5) - Nằm bên dòng sông Cầu thơ mộng, Làng Thổ Hà trải qua bao thăng trầm vẫn giữ được nét cổ kính, đậm đà bản sắc văn hóa Việt.
 |
| Làng Thổ Hà (thuộc xã Vân Hà, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) cách trung tâm thành phố Hà Nội khoảng 45km, nằm dọc theo dòng chảy của bờ Bắc sông Cầu. Đây là một trong những ngôi làng hiếm hoi ở Việt Nam mà nếu muốn đến thăm thì vẫn phải đi bằng đò hoặc phà. Ảnh: Văn Chương/VTCnews. |
 |
| Cổng làng Thổ Hà là một trong những cổng làng đẹp nhất vùng hạ lưu sông Cầu. Cổng làng có kiến trúc đẹp, bề thế và mang nét đặc trưng của văn hóa truyền thống đồng bằng Bắc Bộ. Ảnh: CTV Diệu Uy/VOV.VN |
 |
| Thổ Hà từng là một thương cảng tấp nập thuyền bè ngược xuôi ra vào bến sông Như Nguyệt, mang những đồ gốm thổi hồn từ đất và bàn tay nghệ nhân làng tới khắp mọi nơi. Nghề gốm Thổ Hà có từ thế kỷ XII và là một trong ba trung tâm gốm sứ cổ xưa nhất của người Việt, bên cạnh Phù Lãng và Bát Tràng. Theo dòng chảy của thời gian, nghề làm gốm dần mai một, Thổ Hà trở thành làng nghề truyền thống với nghề làm bánh đa nem, bánh đa nướng từ những năm 1990 của thế kỷ trước tới nay. Ảnh: vietyen.bacgiang.gov.vn |
 |
| Tuy vậy, dấu tích xưa của nghề gốm còn lưu dấu trên các bức tường cổ. Men theo từng con ngõ nhỏ, những bức tường vẫn được đan cài răng lược bằng những mảnh gốm, chum vại, tiểu sành vẫn từ thời xa xưa. Ảnh: Văn Chương/VTCnews. |
 |
| Ngày nay, từng con ngõ hẹp được người dân tận dụng để phơi bánh đa, những phên bánh xếp ngang dọc tạo nên cho Thổ Hà một khung cảnh độc đáo. Ảnh: Hồng Phúc/qdnd.vn |
 |
| Thổ Hà chủ yếu sản xuất hai loại bánh: bánh đa nướng và bánh đa nem. Bánh đa Thổ Hà nổi tiếng thơm ngon bởi nguyên liệu được chọn lọc kĩ càng và cách nêm gia vị khéo léo. Người dân Thổ Hà có công thức đặc biệt chế biến bánh đa nên bánh có vị ngon riêng biệt, khác hẳn với loại bánh đa thông thường. Ảnh: Hồng Phúc/qdnd.vn |
 |
| Bánh đa nướng Thổ Hà có vị bùi, thơm giòn của lạc, vừng, dừa, khoai lang hòa quyện với thứ gạo ngon, cùng với bàn tay khéo léo đã trở thành thương hiệu của người dân Bắc Giang. Ảnh: Hồng Phúc/qdnd.vn |
 |
| Đình Thổ Hà là một ngôi đình nổi tiếng của xứ Kinh Bắc, được xây dựng vào năm 1692, thời vua Lê Hy Tông. Đây là công trình mang đậm dấu ấn kiến trúc cổ đặc trưng của làng ghề gốm một thời hưng thịnh. Không chỉ thế, nhiều nhà sử học ví Đình Làng Thổ Hà như “bông hoa của nghệ thuật chạm khắc Việt Nam”. Ảnh: Văn Chương/VTCnews. |
 |
| Cửa võng đình Thổ Hà là một kiệt tác chạm khắc gỗ độc đáo, làm bằng chất liệu gỗ sơn son thếp vàng và gốm, được coi là “báu vật” của người dân làng Thổ Hà. Cửa võng được tạo tác vào khoảng giai đoạn 1685-1692, với chiều cao 4,9m và chiều rộng 4,3m bởi công đức của các hương lão, quan viên và nhân dân trong xã. Ảnh: Văn Giang/VOV.VN |
 |
| Hình rồng của cửa võng được chạm khắc tinh xảo, là đỉnh cao cho nghệ thuật chạm khắc gỗ. Ảnh: Văn Giang/VOV.VN |
 |
| Lớp chạm trổ ở trung tâm bức cửa võng đều được khắc tinh xảo với các hình tượng đối xứng nhau, thể hiện tay nghề của nghệ nhân điêu khắc xứ Kinh Bắc bấy giờ. Ảnh: Văn Giang/VOV.VN |
 |
| Với những giá trị độc đáo, tiêu biểu, tháng 12/2020, cửa võng đình Thổ Hà được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Bảo vật Quốc gia. Ảnh: Văn Giang/VOV.VN |
 |
| Trải qua hơn 300 năm lịch sử, những mảng chạm khắc vẫn còn nguyên vẹn được nhân dân Thổ Hà từ thế hệ này sang thế hệ khác gìn giữ như sự thiêng liêng nhất, với lòng tôn kính nhất. Hàng năm cứ đến ngày 15 tháng Giêng và 20/8 (âm lịch), các cụ trong làng lại đem lễ vật đến để tế lễ, tỏ lòng thành kính đối với bậc tiền bối. Ảnh: Văn Giang/VOV.VN./. |
Hà Phương/VOV5 - Tổng hợp