(vovworld)- ຮ່າໂນ້ຍ ມີຄຸ້ມຖະຫນົນເກົ່າ 36 ສາຍ, ແຕ່ລະສາຍລ້ວນແຕ່ຕິດພັນກັບອາຊີບຫັດຖະກຳຫນຶ່ງ. ສະນັ້ນ ເຖິງວ່າເປັນຄັ້ງທຳອິດມາຢ້ຽມຢາມຮ່າໂນ້ຍກໍຕາມ ແຕ່ ນັກທ່ອງທ່ຽວຫລາຍຄົນກໍສາມາດຈຳແນກວ່າໄດ້ຖະຫນົນນັ້ນແມ່ນຖະຫນົນເຮັດອາຊີບຫຍັງ, ຊ້ຳບໍ່ໜຳເມື່ອໄດ້ຍິນສຽງຢູ່ຕາມຖະຫນົນທ່ານກໍສາມາດຮູ້ໄດ້ອາຊີບຂອງປະຊາຊົນທີ່ດຳລົງຊີວິດຢູ່ຖະຫນົນດັ່ງກ່າວ. ຖະຫນົນ ຮ່າງບາກ(ໝາຍເຖິງຖະຫນົນຕີເງິນຄຳ)ໃນ ເມື່ອກ່ອນແມ່ນໝູ່ບ້ານຫລໍ່ເງິນ ແລະ ໄດ້ຮັບຖືວ່າແມ່ນໝູ່ບ້ານຮັ່ງມີກວ່າໝູ່ຢູ່ ເມືອງຫລວງທັງລອງ.
ຖະຫນົນຮ່າງບາກ
ພາບ:vtv.vn
|
ຖະຫນົນຮ່າງບາກ ຖືກຕັ້ງຢູ່ໃຈກາງຄຸ້ມຖະຫນົນເກົ່າ ຂຶ້ນກັບເມືອງ ຮ່ວານກຽມ ຮ່າໂນ້ຍ. ຜ່ານຫລາຍສັດຕະວັດ ດ້ວຍການຜັນແປຂອງການເວລາ, ແຕ່ຖະຫນົນ ຮ່າງບາກ ຍັງຄົງຮັກສາດ້ານສະຖາປັດຕະຍະກຳ, ແບບແຜນການດຳລົງຊີວິດຂອງໝູ່ບ້ານອາຊີບໃນເມື່ອກ່ອນ. ຢູ່ລຽບຕາມສອງຟາກທາງ ແມ່ນບັນດາຫລັງເຮືອນທີ່ເປັນມູນເຊື້ອ, ຫລັງຄາເຮືອນມຸ້ງດ້ວຍດິນຂໍ ຄຽງຂ້າງນັ້ນບັນດາອາຄານທີ່ໄດ້ຮັບການກໍ່ສ້າງຕາມສະຖາປັດຕະຍະກຳ ຝ່າຍຕາເວັນຕົກ. ນອກນັ້ນ ຢູ່ຖະຫນົນເກົ່າບາງສາຍ ທ່ານຍັງໄດ້ພົບເຫັນວັດວາອາຮາມ, ສາລາບ້ານ ແລະ ຫໍບູຊາຜູ້ກໍ່ຕັ້ງອາຊີບຫລໍ່ເງິນ. ຢູ່ ຖະຫນົນຮ່າງບາກ ມີສາລາບ້ານກີມເງິນ ຊື່ງແມ່ນກິດຈະກຳສະຖາປັດຕະຍະກຳບູຮານ ໄດ້ຮັບການກໍ່ສ້າງໃນໄລຍະສຸດທ້າຍຂອງສະໄຫມລາຊະວົງ ເລ (1428-1527). ນີ້ແມ່ນບ່ອນຮັກສາຮ່ອງຮອຍກ່ຽວກັບໝູ່ບ້ານອາຊີບຕີເງິນຄຳຢູ່ ເມືອງຫລວງ ທັງລອງ ໃນເມື່ອກ່ອນ. ສິ່ງພິເສດນັ້ນແມ່ນ, ມາຮອດປະຈຸບັນ ບັນດາຄອບຄົວຢູ່ທີ່ນີ້ເກືອບທັງໝົດຍັງຄົງຮັກສາການພົວພັນຕິດຕໍ່ກັບວົງຕະກຸນ, ຍາດຕິພີ່ນ້ອງຢູ່ບັນດາເຂດບ້ານນາ, ໝູ່ບ້ານອາຊີບເດີມ.
ລຸງ ຟ້າມຮູຍຢູງ, ແມ່ນຫນຶ່ງໃນບັນດາຄອບຄົວທີ່ດຳລົງຊີວິດຢູ່ຖະຫນົນ ຮ່າງບາກ ມາແຕ່ດົນນານແລ້ວ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ໃນໄລຍະແຕ່ສັດຕະວັດທີ 15-16 ມີ ເຈົ້ານາຍຂອງໝູ່ບ້ານ ເຈົາເຄ ຂຶ້ນກັບແຂວງ ຫາຍເຢືອງ ໄດ້ຮັບມອບໝາຍຫນ້າທີ່ຈາກລາຊະວັງເພື່ອຫລໍ່ເງິນ. ເຈົ້ານາຍອົງນັ້ນໄດ້ເຊີນຊ່າງຕີເງິນຄຳທັງໝົດໃນໝູ່ບ້ານ ເຈົາເຄ ເຊິ່ງແມ່ນບ້ານເກີດເມືອງນອນຂອງເພີ່ນ ແລະ ນາຍຊ່າງທີ່ມີສີມືດີ ຢູ່ບ່ອນອື່ນ ມາຕັ້ງອາຊີບຢູ່ເມືອງຫລວງທັງລອງ. ໄລຍະທຳອິດ ຢູ່ທີ່ນີ້ ແມ່ນດຳເນີນອາຊີບຫລໍ່ເງິນ ພາຍຫລັງນັ້ນ ອາຊີບຕີຄຳ,ແກະຄວັດສະຫລັກຢູ່ແຫ່ງອື່ນກໍມາເຕົ້າໂຮມຢູ່ຖະຫນົນສາຍນີ້.”
ຖະຫນົນຮ່າງບາກປະຈຸບັນ ມີຄວາມຍາວປະມານ 0,5 ກິໂລແມັດ ແຕ່ມີຮ້ານຄ້າໃຫຍ່ນ້ອຍນັບຮ້ອຍໆຮ້ານ ລ້ວນແຕ່ເຮັດອາຊີບຕີເງິນຄຳ ແລະ ຂາຍເຄື່ອງສິລະປະຫັດຖະກຳເຮັດດ້ວຍເງິນຄຳ. ບັນດາຮ້ານຄ້າປະຈຸບັນໄດ້ນຳໃຊ້ກົນຈັກເຕັກໂນໂລຊີໃຫມ່ຈາກຕ່າງປະເທດເຂົ້າໃນການຜະລິດ ແຕ່ຄຽງຄູ່ກັນນັ້ນ ມີບາງຄອບຄົວຍັງຄົງຮັກສາອາຊີບຜະລິດເຄື່ອງສິລະປະຫັດຖະກຳທີ່ມີມາແຕ່ດົນນານ. ນັກສິລະປະການ ຫງວຽນຈີແທ່ງ ເຈົ້າຂອງຮ້ານຄ້າ ຮົ່ງເຈົາ, ຮ້ານເລກທີ 83 ຮ່າງບາກ ແບ່ງປັນວ່າ:
“ສຳລັບຄອບຄົວຂ້າພະເຈົ້າແລ້ວ ອາຊີບນີ້ແມ່ນອາຊີບທີ່ເປັນມູນເຊື້ອ ຊື່ງໄດ້ຮັບການສືບທອດຈາກລຸ້ນພໍ່ລຸ້ນອ້າຍ ແລະ ອາຊີບນີ້ແມ່ນອາຊີບທີ່ລ້ຳຄ່າຕ້ອງໄດ້ຮັບການຮັກສາໄວ້. ຢູ່ ຖະຫນົນ ຮ່າງບາກ ມີຮ້ານຄ້ານັບຮ້ອຍໆຮ້ານ ແຕ່ສິນຄ້າທີ່ວາງຂາຍສ່ວນຫລາຍແມ່ນຄ້າຍຄືກັນ ຍ້ອນເຂົາເຈົ້າຜະລິດດ້ວຍກົນຈັກ. ສ່ວນຢູ່ຮ້ານຂອງຂ້າພະເຈົ້າ ບັນດາຜະລິດຕະພັນລ້ວນແຕ່ເຮັດດ້ວຍມື ນັ້ນແມ່ນທ່າໄດ້ປຽບຂອງຄອບຄົວຂ້າພະເຈົ້າ.”
ຍາມກາງຄືນຢູ່ຖະຫນົນຮ່າງບາກ
|
ບໍ່ພຽງແຕ່ຮັກສາອາຊີບອັນລ້ຳຄ່າທີ່ປູຍາ່ຕາຍາຍປະໄວ້ໃຫ້ເທົ່ານັ້ນ ຫາກປະຊາຊົນຢູ່ຖະຫນົນ ຮ່າງບາກ ປະຈຸບັນ ຍັງຄົງຮັກສາວິຖີການດຳລົງຊີວິດທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະຂອງເຂດຊຸມຊົນຢູ່ຄຸ້ມຖະຫນົນເກົ່າ. ມີຫລາຍຄອບຄົວເຮັດທຸລະກິດເກັ່ງ ກາຍເປັນຄອບຄົວຮັ່ງມີ ແຕ່ດຳລົງຊີວິດສຸພາບຄ່ຽມຄົມ, ຍາມໃດກໍພ້ອມແລ້ວຊ່ວຍເຫລືອເຊິ່ງກັນແລະກັນ. ແມ່ຕູ້ ຮ່ວາງທິເຄ, ອາຍຸ 80 ປີ ດຳລົງຊີວິດຢູ່ຖະຫນົນຮ່າງບາກໃນຫລາຍປີມາແລ້ວ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ຫລາຍລຸ້ນຄົນໃນຄອບຄົວຂ້າພະເຈົ້າລ້ວນແຕ່ດຳລົງຊີວິດຢູ່ຖະຫນົນຮ່າງບາກ, ລຸ້ນພໍ່ລຸ້ນແມ່ກໍຄືລູກຫລານ ລ້ວນແຕ່ດຳລົງຊີວິດຢ່າງໃກ້ຊິດສະຫນິດສະຫນົມ ແລະ ຮັກແພງກັນ.”
ໃນຍາມກາງຄືນ, ຖະຫນົນ ຮ່າງບາກຍິ່ງສວຍງາມກວ່າ ດ້ວຍແສງສະຫວ່າງຈາກຮ້ານຂາຍເຄື່ອງເອ້ຍ້ອງ. ຄຽງຂ້າງບັນດາຮ້ານຂາຍເຄື່ອງເອ້ຍ້ອງແລ້ວ ຖະຫນົນຮ່າງບາກ ຍັງມີບັນດາຮ້ານຂາຍເຄື່ອງນຸ່ງ, ຂາຍພາບແຕ້ມ, ຮ້ານບໍລິການທ່ອງທ່ຽວ ຍາມໃດກໍມີນັກທ່ອງທ່ຽວຕ່າງປະເທດແວ່ຢາມເປັນຈຳນວນຫລວງຫລາຍ. ເຖິງວ່າປະຈຸບັນ ແບບແຜນການດຳລົງຊີວິດຂອງປະຊາຊົນໃນຖະຫນົນ ຮ່າງບາກ ມີຄວາມແຕກຕ່າງ ກັບກ່ອນນີ້ກໍຕາມ ແຕ່ປະຊາຊົນຍັງຄົງຮັກສາຊື່ສຽງຂອງເຂດຊຸມຊົນທີ່ທຳມາຄ້າຂາຍເກັ່ງ ດ້ວຍວິຖີຊີວິດທີ່ສຸພາບຮຽບຮ້ອຍຂອງຊາວຮ່າໂນ້ຍໄວ້ໄດ້.