ภาพพื้นเมือง ดงโห่

ศิลปินยอดเยี่ยม เหงวียนดังเติม จากหมู่บ้านดงโห่ ตำบลถ่วนแถ่ง จังหวัดบั๊กนิงห์ กำลังเตรียมขั้นตอนสุดท้ายให้แก่กิจกรรมแนะนำภาพพิมพ์ไม้พื้นเมืองดงโห่ ณ สำนักงานของยูเนสโกในกรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศสในวันที่ 7 เมษายน ด้วยความกระตื้อรือร้นเนื่องจากมีโอกาสแนะนำภาพพื้นเมืองพิเศษนี้กับสาธารณะชนชาวต่างชาติ

“เราจัดแสดงภาพพื้นเมืองดงโห่และสาธิตการผลิตภาพนี้ รวมทั้งอธิบายเกี่ยวกับสีสัน วัตถุดิบ ความหมายและองค์ประกอบต่าง ๆ ”

ศิลปิน เหงวียนดังเติม บอกว่า ถึงแม้บริเวณจัดแสดงภาพพื้นเมืองดงโห่มีแค่ 12 ตารางเมตรแต่เต็มไปด้วยเอกลักษณ์วัฒนธรรมเวียดนามที่สืบทอดมาตั้งแต่อดีต โดยภาพที่ถูกนำมาจัดแสดงได้รับการคัดเลือกอย่างรอบคอบเหมือนอัลบั้มที่มีความคิดสร้างสรรค์และชีวิตชีวาเล่าเรื่องชีวิตทางจิตใจที่หลากหลายในหมู่บ้านโบราณเวียดนามให้แก่ชาวต่างชาติ หลังจากที่ได้รับการจัดแสดงในฝรั่งเศส ภาพพิมพ์ไม้พื้นเมืองดงโห่จะได้รับการแสดงที่ประเทศเยอรมนี ศิลปิน เหงวียนดังเติม เผยต่อไปว่า

“ผมคิดว่า การจัดแสดงนี้จะช่วยให้สมาชิกของยูเนสโกรับทราบเกี่ยวกับความงามของภาพพื้นเมืองดงโห่ ในฐานะผู้ที่กำลังอนุรักษ์อาชีพนี้ ผมมีความปรารถนาว่า ยูเนสโกจะให้การรับรองเป็นมรดกโลกโดยเร็ว”

ภาพดงโห่ถูกวาดบนกระดาษ “ย้อ” หรือกระดาษสา ส่วนสีที่ใช้ก็มาจากวัตถุดิบธรรมชาติ เช่น สีขาวจากเปลือกหอย ที่บดละเอียดผสมกับกาว สีเข้มจากใบ “จ่าม” สีแดงจากก้อนหิน เป็นต้น ซึ่งขั้นตอนการทำต้องผ่านหลายขั้นตอนและต้องทำด้วยมือทั้งหมด สีแต่ละสีจะพิมพ์โดยแม่พิมพ์แต่ละอัน ดังนั้น ภาพมี 5 สีก็ต้องใช้แม่พิมพ์ 5 แผ่น

ภาพพิมพ์ไม้ดงโห่เล่าเรื่องราวต่างๆ ในหมู่บ้าน โดยศิลปินไม่เพียงแต่วาดภาพเกี่ยวกับวิถีชีวิตประจำวันเท่านั้น หากยังยกย่องคุณค่าที่ดีงามและความปรารถนาเกี่ยวกับชีวิตที่อิ่มหนำผาสุก ศิลปินยอดเยี่ยม เหงวียนถิแอวง จากหมู่บ้านดงโห่ กล่าวว่า

“ภาพดงโห่มีเอกลักษณ์สองอย่างคือ ต้องทำด้วยมือและใช้วัตถุดิบจากธรรมชาติ แต่ละภาพเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับวิถีชีวิตที่เรียบง่ายในหมู่บ้านต่างๆ  ประวัติศาสตร์ จิตวิญญาณและการวิจารณ์สังคม ในอดีต ชาวบ้านมักจะซื้อภาพดงโห่แขวนในบ้านในช่วงตรุษเต๊ตเพื่อสิริมงคล แต่ปัจจุบัน มีนักท่องเที่ยวมาซื้อภาพทุกวัน”

ศิลปิน เหงวียนดังเติมแนะนำภาพดงโห่ต่อผู้ชม

ปัจจุบัน ที่หมู่บ้านดงโห่ เหลือแค่ 3 ครอบครัวใน 2 ตระกูลที่ยังคงทำอาชีพผลิตภาพพิมพ์ไม้ดงโห่เท่านั้น  และกำลังขาดแคลนคนรุ่นใหม่ที่เข้าใจและสืบทอดภาพดงโห่ นอกจากนี้ ต้นไม้ “ถิ” ซึ่งเป็นไม้ที่ใช้สำหรับทำแม่พิมพ์และเปลือกหอย “เดียบ” ที่ใช้นำมาบดเป็นสีขาวก็นับวันหายากขึ้น ศิลปินยอดเยี่ยม เหงวียนหิวกว๋า จากหมู่บ้านดงโห่ กล่าวว่า

“เนื่องจากปัญหาเหล่านี้ ผมคิดว่า เราต้องเริ่มปกป้องอาชีพนี้ โดยควรได้รับการรับรองจากยูเนสโกโดยเร็ว ผมเองและศิลปินทุกๆ คนก็พร้อมที่จะเตรียมเอกสารให้สมบูรณ์เพื่อยืนเสนอต่อยูเนสโก”

ในขณะที่รอคอยการตัดสินใจจากยูเนสโก ศิลปินทุกคนต่างพยายามอนุรักษ์และเผยแพร่อาชีพพื้นเมืองนี้ต่อไป ศิลปิน เหงวียนหิวฮวา จากหมู่บ้านดงโห่ แสดงความคิดเห็นว่า

“ถ้าหากอาชีพนี้ได้รับการรับรองจากยูเนสโก นี่จะเป็นโอกาสให้เราสืบทอดและอนุรักษ์คุณค่าของอาชีพนี้ต่อไป พร้อมทั้งเป็นโอกาสให้ทุกหน่วยงานดูแลอาชีพนี้มากขึ้น มีนโยบายและมาตรการอนุรักษ์และพัฒนา ในหลายปีที่ผ่านมา ศิลปินหมู่บ้าดงโห่หลายคนได้พยายามร่วมมือกับสำนักงานทุกระดับเพื่ออนุรักษ์และส่งเสริมคุณค่าของอาชีพนี้มากขึ้น”