ชาวปาเลสไตน์อพยพเพื่อหลีกเลี่ยงความขัดแย้งในฉนวนกาซา (THX)

นาย โดนัลด์ ทรัมป์ ประธานาธิบดีสหรัฐ ได้ประกาศแผนการสันติภาพ 20 ข้อ ก่อนการแถลงข่าวร่วมกับนายกรัฐมนตรีอิสราเอล เบนจามิน เนทันยาฮู ณ กรุงวอชิงตัน ประเทศสหรัฐ ซึ่งเป็นการแปรคำมั่นที่ประธานาธิบดีสหรัฐให้ไว้เมื่อต้นปีนี้ในการแก้ไขการปะทะในฉนวนกาซาให้เป็นรูปธรรม

นานาชาติบริหารกาซา

ตามแผนการสันติภาพ 20 ข้อของประธานาธิบดีสหรัฐ โดนัลด์ ทรัมป์ ตัวประกันทั้งหมด รวมถึงผู้เสียชีวิตจะได้รับการปล่อยตัวภายในเวลา 72 ชั่วโมงหลังจากที่อิสราเอลยอมรับข้อตกลง และอิสราเอลจะปล่อยตัวนักโทษจำคุกตลอดชีวิต 250 คน และชาวปาเลสไตน์ 1,700 คนที่ถูกคุมขังหลังวันที่ 7 ตุลาคมปี 2023 ซึ่งรวมถึงผู้หญิงและเด็กทั้งหมด นอกจากนี้ ตัวประกันชาวอิสราเอลที่ได้รับการปล่อยตัว 1 คนจะแลกกับการส่งคืนศพชาวปาเลสไตน์ในฉนวนกาซา 15 คน นาย ทรัมป์ ยังเรียกร้องให้ยุติปฏิบัติการทางทหารทันทีหลังจากทั้งสองฝ่ายได้บรรลุข้อตกลง อิสราเอลจะถอนกำลังไปยังแนวชายแดนที่ตกลงกันไว้ และการถอนกำลังทั้งหมดจะดำเนินการเป็นระยะๆ โดยมีเงื่อนไขเฉพาะ และสมาชิกของกลุ่มฮามาสที่วางอาวุธและมุ่งมั่นที่จะอยู่ร่วมกันอย่างสันติ จะได้รับการอภัยโทษและอำนวยความสะดวกในการเดินทางไปยังประเทศที่ 3ถ้าหากต้องการ

สิ่งที่น่าสนใจในแผนการสันติภาพของประธานาธิบดีสหรัฐ โดนัลด์ ทรัมป์ คือข้อเสนอให้จัดตั้งคณะกรรมการบริหารกาซาชั่วคราว ภายใต้การกำกับดูแลของ “สภาสันติภาพ” ระหว่างประเทศ ซึ่งนาย ทรัมป์ เป็นประธาน สภาฯนี้จะมีผู้นำจากหลายประเทศเข้าร่วม รวมถึงอดีตนายกรัฐมนตรีอังกฤษ โทนี แบลร์ นอกจากนี้ จะมีการจัดตั้งเขตเศรษฐกิจพิเศษพร้อมอัตราภาษีพิเศษในฉนวนกาซา ควบคู่กับคณะกรรมการการลงทุนระหว่างประเทศเพื่อฟื้นฟูโครงสร้างพื้นฐานและส่งเสริมการพัฒนา ตามความเห็นของประธานาธิบดีสหรัฐ คณะกรรมการระหว่างประเทศจะบริหารเป็นการชั่วคราวเพื่อค้ำประกันผลประโยชน์ให้แก่ทุกฝ่าย โดยเฉพาะชาวปาเลสไตน์ ในสภาวการณ์แห่งความยากลำบากในทุกด้านในปัจจุบันของฉนวนกาซา

อีกหนึ่งประเด็นสำคัญของแผนการสันติภาพของนาย โดนัลด์ ทรัมป์ คือคำมั่นที่จะไม่มีใครถูกบังคับให้ออกจากกาซา โดยประธานาธิบดีสหรัฐย้ำว่า ผู้ที่ต้องการออกจากกาซาสามารถเดินทางออกไปได้ ส่วนผู้ที่ต้องการกลับกาซาก็ได้รับอนุญาตให้กลับเข้ามาได้ เรื่องนี้สำคัญอย่างยิ่งสำหรับประเทศอาหรับในภูมิภาค ซึ่งมีความกังวลกันมานานว่า การบังคับให้ชาวปาเลสไตน์หลายล้านคนออกจากกาซาจะก่อให้เกิดวิกฤตการณ์ด้านความมั่นคงและการอพยพครั้งใหญ่ ส่วนทำเนียบขาวประกาศว่า สหรัฐ อิสราเอลและกาตาร์จะจัดตั้ง “กลไกไตรภาคี” เพื่อแก้ไขความขัดแย้งและติดตามการดำเนินการตามข้อตกลง ท่าทีนี้เกิดขึ้นหลังจากที่นาย ทรัมป์ จัดการพูดคุยผ่านทางโทรศัพท์ระหว่างนาย เนทันยาฮู นายกรัฐมนตรีอิสราเอล กับนายกรัฐมนตรีกาตาร์ อัล-ธานี ซึ่งนายกรัฐมนตรีอิสราเอลได้กล่าวขอโทษต่อการโจมตีใส่โดฮาและให้คำมั่นว่า จะไม่ละเมิดอธิปไตยของกาตาร์อีก

สอดคล้องกับผลประโยชน์ของฝ่ายต่างๆ

ทุกฝ่ายได้แสดงท่าทีอย่างระมัดระวังต่อแผนการสันติภาพของประธานาธิบดีสหรัฐ โดยในการแถลงข่าวภายหลังการประกาศแผนการดังกล่าวของนาย โดนัลด์ ทรัมป์ ประธานาธิบดีสหรัฐ นายกรัฐมนตรีอิสราเอล เบนจามิน เนทันยาฮู ได้กล่าวว่า อิสราเอลยอมรับแผนการนี้ และประเมินว่า แผนการของนาย ทรัมป์ บรรลุเป้าหมายที่อิสราเอลต้องการในการปะทะ เป็นเส้นทางที่สมจริงที่สุดในการยุติการปะทะในฉนวนกาซา และเปิดโอกาสใหม่ๆ ในการสร้างสันติภาพให้แก่ภูมิภาคตะวันออกกลาง ในขณะเดียวกัน นาย ริยาด มันซูร์ ผู้สังเกตการณ์ถาวรของปาเลสไตน์ประจำสหประชาชาติเผยว่า ปาเลสไตน์ชื่นชมความพยายามของประธานาธิบดีสหรัฐ โดนัลด์ ทรัมป์ ในการแก้ไขการปะทะและนำสันติภาพมาสู่ฉนวนกาซา โดยเฉพาะ การที่นาย โดนัลด์ ทรัมป์ ได้คัดค้านแผนการผนวกเขตเวสต์แบงก์ของรัฐบาลอิสราเอล นาย ซินา อาโซดี ผู้เชี่ยวชาญด้านการเมืองตะวันออกกลางจากมหาวิทยาลัยจอร์จ วอชิงตัน ประเทศสหรัฐระบุว่า แผนการสันติภาพของนาย โดนัลด์ ทรัมป์ สอดคล้องกับผลประโยชน์ของหลายฝ่ายที่เกี่ยวข้องกับการปะทะในฉนวนกาซา ดังนั้นจึงมีความเป็นไปได้สูงที่จะได้รับการยอมรับจากทุกฝ่าย

“ผมคิดว่า ข้อเสนอใดๆ เพื่อยุติการปะทะในฉนวนกาซาและป้องกันการสูญเสียพลเรือนเพิ่มเติมล้วนแต่เป็นการเคลื่อนไหวในเชิงบวก ประธานาธิบดี ทรัมป์ ได้รับข้อตกลงสันติภาพที่เขาต้องการ ชาวปาเลสไตน์ไม่ต้องเผชิญการปะทะ ในขณะที่อิสราเอลสามารถนำตัวประกันกลับคืนมาได้ รวมถึงศพของผู้เสียชีวิต ซึ่งถ้าหากทุกอย่างเป็นไปด้วยดี ชาวปาเลสไตน์ก็จะสามารถปกครองดินแดนของตนเองได้”

บรรดาผู้สังเกตการณ์ประเมินว่า หนึ่งในประเด็นที่ยุ่งยากที่สุดในแผนการสันติภาพกาซาของประธานาธิบดีสหรัฐ โดนัลด์ ทรัมป์ คือวิธีการแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับกลุ่มฮามาส โดยแผนการของนาย โดนัลด์ ทรัมป์ ไม่เพียงแต่กล่าวถึงการปลดอาวุธของกลุ่มฮามาสทั้งหมดเท่านั้น หากยังรวมถึงการยกเลิกบทบาททางการเมืองทั้งหมดของกลุ่มนี้ในกาซาด้วย ในปฏิกิริยาแรกต่อแผนการสันติภาพของนาย โดนัลด์ ทรัมป์ เจ้าหน้าที่ระดับสูงของกลุ่มฮามาสกล่าวกับสถานีโทรทัศน์ อัล-อาราบี ประเทศกาตาร์ว่า กลุ่มฮามาสพร้อมที่จะเจรจากับทางการปาเลสไตน์เพื่อจัดตั้งรัฐบาลผสมเพื่อบริหารทั้งกาซาและเขตเวสต์แบงก์ คำประกาศนี้ได้แสดงให้เห็นว่า กลุ่มฮามาสยากที่จะยอมรับการถูกตัดออกจากกระบวนการทางการเมืองใหม่ในกาซา

ก่อนหน้านี้ ประเทศอาหรับหลายประเทศและรัฐบาลปาเลสไตน์ได้เสนอให้ปรับปรุงบางส่วนของแผนการสันติภาพกาซาที่ประธานาธิบดี ทรัมป์ เป็นผู้เสนอ โดยเรียกร้องให้ใช้ถ้อยคำที่สุภาพขึ้นในประเด็นการปลดอาวุธของกลุ่มฮามาส และทางการกาซาควรมีความสัมพันธ์ที่ใกล้ชิดกับทางการปาเลสไตน์มากขึ้น และถ้าหากมีการส่งกองกำลังรักษาสันติภาพระหว่างประเทศ ควรส่งไปปฏิบัติภารกิจเลียบตามแนวชายแดนอิสราเอลเท่านั้น ไม่ใช่ส่งไปฉนวนกาซา.