Như tin đã đưa, ngày 1/5, Trung Quốc đã đưa giàn khoan ký hiệu HD981 hoạt động trái phép tại lô dầu khí 143, thuộc vùng đặc quyền kinh tế và vùng thềm lục địa Việt Nam. Hành động này đã xâm phạm nghiêm trọng quyền chủ quyền và quyền tài phán đối với vùng đặc quyền kinh tế và vùng thềm lục địa của Việt Nam, vi phạm Công ước của Liên hợp quốc về Luật biển 1982 và các thỏa thuận song phương Việt Nam-Trung Quốc. Ngày 7/5, Bộ Ngoại giao Việt Nam đã tổ chức buổi họp báo quốc tế nhằm thông tin đến dư luận trong nước và quốc tế về những hành vi sai trái của Trung Quốc.

Tại họp báo, ông Ngô Ngọc Thu, Phó Tư lệnh Tham mưu trưởng, Bộ Tư lệnh cảnh sát biển Việt Nam, cho biết đến thời điểm hiện nay, Trung Quốc đã huy động khoảng 80 tàu các loại đến khu vực giàn khoan HD981, trong đó có 7 tàu quân sự, 33 tài hải cảnh, hải giám, ngư chính và các tàu vận tải, tàu cá. Ngoài ra hàng ngày còn có hàng chục tốp máy bay hoạt động trên khu vực nhằm uy hiếp lực lượng chức năng làm nhiệm vụ của Việt Nam. Đáng chú ý, tàu quân sự Trung Quốc đã xuất hiện cách đảo Lý Sơn của Việt Nam khoảng 50 hải lý: Khi các tàu thực thi pháp luật của Việt Nam ra kiểm tra, ngăn chặn việc xâm phạm trái phép của giàn khoan HD981, các tàu bảo vệ của Trung Quốc, được sự yểm trợ của máy bay, có hành động hung hăng, chủ động đâm thẳng vào các tàu của Việt Nam, dùng vòi rồng có công suất lớn phun nước vào các tàu của Việt Nam, làm hư hỏng tàu thuyền và các trang thiết bị trên tàu, gây thương tích cho thủy thủ trên tàu. Các tàu Trung Quốc được trang bị vũ khí đều mở bạt che súng, pháo để sẵn sàng sử dụng bất cứ lúc nào, gây nên tình trạng hết sức căng thẳng trên thực địa.

Trước tình hình đó, các lực lượng thực thi pháp luật của Việt Nam đã có mặt kịp thời tại hiện trường, tiến hành ngăn chặn hành động xâm phạm trái phép của giàn khoan và lực lượng tàu bảo vệ của Trung Quốc trong vùng biển của Việt Nam. Trong quá trình thực thi pháp luật trên biển, Việt Nam đã kiên trì, kiềm chế trước hành động ngang ngược của các tàu Trung Quốc. Việt Nam cũng đang tiếp tục kiên trì các biện pháp đấu tranh hòa bình. Ông Trần Duy Hải, phó chủ nhiệm ủy ban biên giới quốc gia Việt Nam, khẳng định: Ngay sau khi có tin Trung Quốc đưa giàn khoan nước sâu HD 981 vào khu vực thềm lục địa của Việt Nam, Bộ ngoại giao đã có các biện pháp đấu tranh. Có 8 cuộc tiếp xúc song phương ở các cấp độ. Trong các cuộc làm việc, Việt Nam đều khẳng định Trung Quốc đã vi phạm nghiêm trọng các quy định của luật pháp Quốc tế, vi phạm các thỏa thuận đã được lãnh đạo cấp cao 2 nước thông qua. Việt Nam kiên quyết phản đối các hoạt động của Trung Quốc. Bộ Ngoại giao Việt Nam đã triệu hồi đại biện Trung Quốc để trao công hàm phản đối, yêu cầu Trung Quốc rút ngay giàn khoan ra khỏi vùng biển Việt Nam.

Ông Trần Duy Hải cũng cho biết do tính chất nghiêm trọng của sự việc, Việt Nam cũng đã thông báo với các nước ASEAN và các nước có lợi ích trên Biển Đông. Các nước đều bày tỏ lo ngại hành động của Trung Quốc. Việc Trung Quốc đưa nhiều tàu chiến vào khu vực vùng biển của Việt Nam, ngang nhiên các hoạt động lắp đặt giàn khoan nước sâu để thăm dò dầu khí trên thềm lục địa của Việt Nam đang làm gia tăng căng thẳng trên Biển Đông, đe dọa an toàn, an ninh hàng hải.

Trả lời những câu hỏi của báo chí trong và ngoài nước về những hành động của Việt Nam trong thời gian tới, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình cho biết cho tới thời điểm này, mặc dù Trung Quốc tiếp tục gia tăng các hoạt động căng thẳng tại khu vực Biển Đông, song Việt Nam vẫn kiên trì theo đuổi các biện pháp đấu tranh ngoại giao trên cơ sở đối thoại hòa bình. Tuy nhiên, Việt Nam cũng sẽ thực hiện mọi biện pháp để bảo vệ quyền chủ quyền biển đảo và tự vệ nếu cần thiết.

Cuộc họp báo đã thu hút được sự quan tâm tham gia của hàng trăm báo chí trong nước và nước ngoài. Trong thời gian tới, ông Lê Hải Bình cho biết tùy diễn biến thực tiễn, Việt Nam sẽ tổ chức thông tin rộng rãi tới các cơ quan đại diện ngoại giao ở nước ngoài để cộng đồng quốc tế hiểu rõ về vụ việc này./.