Quang cảnh Toạ đàm “Toán học kết nối”

Tại phiên họp lần thứ 40 của Đại hội đồng UNESCO ngày 26/11/2019, ngày 14/03 được tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hiệp Quốc chính thức tuyên bố là ngày Toán học Quốc tế (International Day of Mathematics-IDM). Chiều ngày 14/3/2022, Trung tâm Quốc tế Đào tạo và Nghiên cứu Toán học UNESCO, Viện Toán học – Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cùng Quỹ Đổi mới sáng tạo Vingroup (VinIF) đồng tổ chức ngày Toán học quốc tế 2022 với chủ đề: “Toán học kết nối”, nhằm nhấn mạnh sự kết nối và vai trò của của Toán học trong không gian và thời gian, toán học liên kết các ngành khoa học và toán học kết nối chúng ta như những nhân tố của xã hội. Toán học sẽ là ngôn ngữ chung, chủ đề chung cho chúng ta tìm đến nhau.

Các diễn giả tại Tọa đàm (từ trái sang: Ông Nguyễn Như Huy, PGS.TS Huỳnh Thị Thanh Bình, GS.TSKH Ngô Việt Trung, PGS.TSKH Phan Thị Hà Dương, PGS.TS Ngô Đức Thành, Ông Nguyễn Tuấn Huy)

Chương trình “Toán học kết nối” có các diễn giả cùng tham gia tọa đàm như: GS.TSKH Ngô Việt Trung (Viện Toán học) - Chủ tịch Hội Toán học Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng ngành Toán Quỹ Nafosted, Viện Toán học; PGS.TS. Ngô Đức Thành - Đồng Trưởng Khoa Vũ trụ và Ứng dụng, Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam; PGS.TS. Huỳnh Thị Thanh Bình - Phó Hiệu trưởng, Trường Công nghệ thông tin và Truyền thông, Đại học Bách Khoa Hà Nội, Ông Nguyễn Tuấn Huy, Trưởng Ban Công nghệ thông tin, Phó Ban chỉ đạo Chuyển đổi số – Tổng Công ty Viễn thông MobiFone; ông Nguyễn Như Huy, Giám đốc nghệ thuật của ZeroStation; PGS.TSKH Phan Thị Hà Dương (Viện Toán học) - Giám đốc Quỹ đổi mới sáng tạo Vingroup.

Ngoài ra, Chương trình còn có sự hiện diện của TS. Nguyễn Thị Thanh Hà - Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học Xã hội, Nhân văn và Tự nhiên, Bộ Khoa học và Công nghệ; TS. Lê Quỳnh Liên - Trưởng ban Hợp tác quốc tế, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam; PGS.TS Đinh Thị Mai Thanh, Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam ThS. Nguyễn Thị Vân Nga - Giám đốc Trung tâm Thông tin - Tư liệu, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam; PGS.TSKH Vũ Hoàng Linh - Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Tự nhiên – Đại học Quốc gia Hà Nội; TS. Võ Sỹ Nam - Giám đốc Trung tâm Tin Y Sinh, Viện Nghiên cứu dữ liệu lớn Vingroup & Giảng viên liên kết, VinUniversity; PGS.TSKH Đoàn Thái Sơn - Phó Viện trưởng Viện Toán học, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam; GS.TS. Hồ Tú Bảo - Giám đốc PTN Khoa học Dữ liệu, Viện nghiên cứu Cao cấp về Toán; cùng nhiều đại biểu đại diện cho các cơ quan, ban ngành; các thầy cô và sinh viên các trường đại học

PGS. TSKH Phan Thị Hà Dương (Viện Toán học) Giám đốc Quỹ đổi mới sáng tạo Vingroup

Theo PGS.TS. Phan Thị Hà Dương, hưởng ứng tinh thần ngày Toán học quốc tế và tiếp nối sự thành công của Ngày Toán học quốc tế các năm trước, chủ đề của Ngày Toán học quốc tế năm nay, do UNESCO công bố, là “Mathematics Unites” (Toán học kết nối). Đây là năm thứ 2 Trung tâm Quốc tế Đào tạo và Nghiên cứu Toán học UNESCO và Quỹ Đổi mới sáng tạo Vingroup (VINIF) đồng tổ chức sự kiện ngày Toán học quốc tế.

PGS.TS Ngô Đức Thành, Đồng Trưởng khoa Vũ trụ và Ứng dụng, Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội

Phần một của chương trình gồm 3 bài giảng đại chúng của các chuyên gia. Bài giảng 1 có nội dung: Toán học trong nghiên cứu khí hậu và biến đổi khí hậu quy mô khu vực, do PGS.TSKH Ngô Đức Thành trình bày. Nội dung bài giảng đã trả lời cho 14 câu hỏi xung quanh các ứng dụng của Toán học trong việc nghiên cứu biến đổi khí hậu trong vòng 100 năm nay.

TS Võ Sỹ Nam, Giám đốc Trung tâm Tin Y Sinh, Viện Nghiên cứu dữ liệu lớn Vingroup và Giảng viên liên kết, VinUniversity

Bài giảng 2 của TS. Võ Sỹ Nam có nội dung: Giải mã DNA của bạn: Lý thuyết đồ thị có thể giúp gì? Kể từ khi dự án giải mã DNA người đầu tiên trên thế giới hoàn tất vào năm 2003, đã có rất nhiều dự án tiếp theo được thực hiện. Với lượng dữ liệu khổng lồ lên đến hàng petabyte tạo ra từ các dự án này, các phương pháp và công cụ tính toán hiệu quả trở nên tối cần thiết. Trong bài giảng này, TS. Võ Sỹ Nam chia sẻ về vai trò và ý nghĩa của lý thuyết đồ thị trong giải mã DNA cũng như tiềm năng ứng dụng của lý thuyết này trong di truyền học nói chung. Bải giảng đã cung cấp cho công chúng một cái nhìn tổng quát về việc ứng dụng lý thuyết đồ thị để nghiên cứu giải mã DNA, đặc biệt là dự án giải mã 1000 bộ gen người Việt do VinBigdata thực hiện

Ông Nguyễn Như Huy, Giám đốc nghệ thuật của ZeroStation

Bài giảng 3 có nội dung: Toán là chúng ta, do diễn giả Nguyễn Như Huy trình bày. Từ góc độ lịch sử triết học, diễn giả Như Huy bàn về sự khác biệt giữa toán (the mathematical), xét như một lối suy tư có tính căn nguyên của con người về vật (things), với toán học (mathematics), là một trong những hình thái phát triển hiện đại của toán. Như Huy sử dụng lối suy tư toán nói trên để tiếp cận với các sự vật và hiện tượng phi toán học, như lịch sử nghệ thuật và mối quan hệ giữa quan niệm về logic kiểu Wittgenstein với Tâm, xét như một thực tại của tư tưởng Thiền.

Phần 2 của Chương trình là tọa đàm xung quanh các vấn đề như: Toán học kết nối, vai trò của việc dạy Toán trong trường đại học, các mô hình Toán học có nhiều ứng dụng…

Theo các diễn giả, năm 2022, UNESCO đã chọn chủ đề cho Ngày Toán học quốc tế là “Toán học kết nối”, bởi vì Toán học là một ngôn ngữ chung để chúng ta tìm đến nhau. Toán học có một hệ thống ký hiệu và công thức để mọi người trên thế giới cùng hiểu. Sâu xa hơn: Toán học là một ngôn ngữ chung, không chỉ vượt qua các đường biên giới địa lý giữa các đất nước, mà là vượt qua cả các đường biên giới vô hình giữa các ngành khoa học khác nhau: từ Vật lý, Hóa học, Sinh học, cho đến cả Kinh tế hay Xã hội học. Chính Toán học đã và sẽ cho chúng ta những mô hình để thể hiện những đặc tính quan trọng của các hệ thống trong các ngành khoa học khác nhau, và từ đó đi thẳng đến giải quyết những câu hỏi căn cơ.

Các đại biểu tham dự Toạ đàm

Với sự góp mặt của các chuyên gia có nhiều kinh nghiệm tại Việt Nam, cùng với chủ đề hấp dẫn, được phát trực tuyến trên các trang fanpages (Quỹ Đổi mới sáng tạo, Viện Toán học, Bản tin KHCN của Trung tâm Thông tin – Tư liệu), chương trình đã lan tỏa được những kiến thức Toán học tới đại chúng và tiếp thêm động lực, đam mê, cùng tình yêu Toán học cho các bạn trẻ tại Việt Nam.