(VOV5)- Như tin đã đưa, trong khuôn khổ chuyến thăm EU, Bộ trưởng ngoại giao Phạm Bình Minh cùng với Đại diện cấp cao của EU về chính sách đối ngoại và an ninh kiêm Phó Chủ tịch Ủy ban Châu Âu, bà Catherine Ashton đã ký chính thức Hiệp định khung Đối tác và Hợp tác toàn diện (PCA) Việt Nam-EU. Hiệp định này được đánh giá là sẽ tạo ra khuôn khổ pháp lý mới, mở rộng quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và EU trong nhiều năm tới.
Việc Việt Nam ký chính thức PCA với EU đánh dấu bước chuyển quan trọng về chất mối quan hệ giữa hai bên. Từ chỗ EU chủ yếu hỗ trợ Việt Nam phát triển, giảm nghèo, chuyển đổi nền kinh tế sang mối quan hệ đối tác bình đẳng và hợp tác toàn diện. PCA là minh chứng sống động cho sự phát triển toàn diện và sâu sắc của quan hệ giữa Việt Nam và EU hơn 20 năm qua, đồng thời là một mốc quan trọng, đưa quan hệ hai bên lên một tầm cao mới, phù hợp với mức độ liên kết sâu rộng và tầm vóc của EU trong thế kỷ 21, cũng như thế và lực ngày càng tăng của Việt Nam sau hơn 25 năm đổi mới và hội nhập thành công.
Chủ tịch Hội đồng châu Âu Van Rompuy tiếp Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh. (Ảnh: TTXVN)
Trả lời phỏng vấn báo chí sau lễ ký kết, Bộ trưởng Phạm Bình Minh khẳng định, so với Hiệp định khung đã ký năm 1995 giữa Việt Nam và Ủy ban châu Âu (EC), PCA lần này phản ánh hài hòa lợi ích và ưu tiên của hai bên: Hiệp định PCA lần này là mở rộng những phạm vi mà Việt Nam rất cần, ví dụ lĩnh vực khoa học-công nghệ, lĩnh vực giáo dục-đào tạo. Đó là những lĩnh vực Việt Nam cần và EU có thế mạnh. Đồng thời với PCA, EU cũng có thể thúc đẩy hợp tác với Việt Nam trong các lĩnh vực quốc tế, toàn cầu, đó là thể hiện vai trò của Việt Nam trên trường quốc tế, ví dụ như lĩnh vực biến đổi khí hậu, đối phó với những thách thức an ninh phi truyền thống như nạn khủng bố, chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt. Đó là những lĩnh vực mà EU rất cần có sự hợp tác của Việt Nam.
Đánh giá về triển vọng quan hệ Việt Nam-EU sau khi ký chính thức PCA, Bộ trưởng Phạm Bình Minh nhấn mạnh hai bên hoàn toàn có cơ sở để lạc quan bởi nhiều lý do. Đó là lãnh đạo cấp cao hai bên luôn coi trọng phát triển quan hệ song phương. Bên cạnh đó, với vị trí địa chính trị-kinh tế quan trọng của Việt Nam tại khu vực, việc phát triển quan hệ với Việt Nam tạo điều kiện thuận lợi để EU thúc đẩy quan hệ và tăng cường vai trò ở khu vực Đông Nam Á trong bối cảnh tại đây đang diễn ra nhiều chuyển biến nhanh chóng, cấu trúc khu vực đang được định hình với vai trò trung tâm của ASEAN. Điều này càng được củng cố khi Việt Nam đảm nhiệm thành công vai trò Chủ tịch ASEAN 2010 và 1/7 tới đây là nước điều phối quan hệ ASEAN-EU và giữ cương vị Tổng thư ký ASEAN vào năm 2013.
Một lý do để lạc quan nữa là tiềm năng hợp tác thương mại đầu tư giữa hai bên còn rất lớn. Mặc dù trong thời gian qua cả Việt Nam và EU đều gặp khó khăn về kinh tế, nhưng thương mại hai chiều Việt Nam – EU vẫn tăng trưởng tích cực. Năm 2011, thương mại hai chiều Việt Nam-EU đạt hơn 24 tỷ USD, tăng hơn 36% so với năm 2010. Tuy EU là một thị trường lớn nhưng thương mại với Việt Nam chỉ chiếm hơn 0,5% giá trị thương mại quốc tế của EU. Việc Việt Nam và EU ký kết PCA và chính thức khởi động đàm phán Hiệp định thương mại tự do (FTA) sẽ giúp hai bên khai thác hiệu quả hơn nữa tiềm năng kinh tế thương mại và đầu tư.
Đại sứ, Trưởng đại diện Ủy ban Châu Âu tại Việt Nam, ông Franz Jessen cho rằng: Bất chấp khủng hoảng, xét về quan hệ thương mại song phương Việt Nam-EU thì không hề bị tổn hại. Thực tế năm nay chúng ta có thể sẽ còn chứng kiến sự tăng trưởng ngoạn mục trong kim ngạch thương mại hai chiều. Vì vậy, tôi cho rằng đàm phán FTA không chỉ đem lại lợi ích cho Việt Nam mà còn cả lợi ích của EU. FTA chỉ nên bắt đầu khi cả hai bên xây dựng được nền tảng chính trị tốt đẹp. Hiện tại, Việt Nam và EU đều là đối tác tốt của nhau nên hai phía cần phải hướng tới một khu vực tự do mậu dịch có tham vọng hơn, đem lại lợi ích tốt nhất cho hai bên.
Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh. (Ảnh: TTXVN)
Hiện tại, sau khi ký kết PCA và khởi động đàm phán FTA Việt Nam – EU, hai bên đang khẩn trương triển khai một số nội dung như tăng cường hợp tác trên các diễn đàn quốc tế và khu vực, thúc đẩy EU sớm công nhận quy chế kinh tế thị trường cho Việt Nam và hợp tác trong các lĩnh vực chuyên ngành khác như giáo dục-đào tạo, môi trường và biến đổi khí hậu, năng lượng, ngăn ngừa và giảm nhẹ thiên tai.. Hai bên cũng nhất trí sẽ tăng cường tiếp xúc và trao đổi đoàn cấp cao, trong đó có chuyến thăm chính thức Việt Nam của Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Herman Van Rompuy dự kiến vào cuối năm nay.
Việc triển khai những nội dung thỏa thuận đạt được trong Hiệp định PCA thời gian tới chắc chắn sẽ gặp phải những thách thức trong bối cảnh tình hình khủng hoảng nợ công tại khu vực đồng tiền chung Châu Âu vẫn diễn biến phức tạp, tác động không thuận tới quan hệ thương mại, đầu tư và nguồn vốn viện trợ phát triển chính thức của EU cho Việt Nam trong thời gian tới. Tuy nhiên, với quyết tâm chính trị mạnh mẽ của lãnh đạo cấp cao hai bên, PCA sẽ là tiền đề quan trọng, tạo xung lực cho việc phát triển quan hệ song phương Việt Nam – EU đi vào chiều sâu, thiết thực trên tất cả các lĩnh vực trong nhiều năm tới./.