Một bức thư tình của cộng đồng cư dân trên Cù Lao Chàm gửi tới thế giới, là mô tả của James Borton, Chuyên gia cao cấp của Trường Nghiên cứu Quốc tế, Đại học John Hopkins  Mỹ, về bộ phim mà ông đang thực hiện. Phim hiện đang trong giai đoạn hậu kỳ, thể hiện những cảm xúc cảm chân thực nhất, những ấn tượng sâu sắc nhất của ông về những người dân hiền hòa ở Cù Lao Chàm, Việt Nam, cùng cách họ chung sống, khai thác và bảo tồn tự nhiên theo hướng bền vững. PV Đài TNVN trò chuyện với ông James Borton về bộ phim tài liệu này.  

Ông James Borton: Lần đầu tiên đến Cù Lao Chàm, tôi đã biết đây thực sự là một nơi đặc biệt, bởi khung cảnh vô cùng đẹp đẽ cùng rặng san hô được bảo vệ kỹ lưỡng. Người dân nơi đây cũng rất thân thiện chào đón các du khách. Bộ phim này tôi cũng đã có ý tưởng thực hiện được một vài năm rồi. Theo tôi, thế giới cần phải bảo vệ các rạn san hô nhiều hơn, chúng ta cần có những thánh địa dưới biển. Chúng ta đều biết Liên hợp quốc đã tuyên bố thập kỷ này là thập  kỷ của đại dương. Chúng ta cũng hiểu rằng bây giờ đây là thời điểm quan trọng để bảo tồn đại dương, giảm thiểu những tác động của biến đổi khí hậu, góp phần đảm bảo an ninh lương thực cho tất cả mọi người. Những người dân ở Cù Lao Chàm lại đang làm được những điều vô cùng ấn tượng trong việc bảo vệ biển. Đó cũng là lý do vì sao tôi tìm hiểu và muốn giới thiệu về mô hình rất thành công ở Cù Lao Chàm. 

Chuyên gia James Borton- hàng trên thứ 3 từ trái sang

PV: Trong quá trình làm phim, chắc hẳn ông đã có cơ hội tìm hiểu về cuộc sống của người dân ở Cù Lao Chàm, vậy ông có ấn tượng như thế nào với người dân nơi đây? Về tính cách cũng như về cuộc sống thường ngày của họ? 

Ông James Borton: Những người dân trên đảo sống cuộc sống mang tính cộng đồng. Nếu ai đó có một ngày đánh bắt thất thu, những người hàng xóm luôn sẵn sàng chia sẻ với anh ấy. Họ rất đoàn kết với nhau. Tôi thấy điều này thực sự rất quan trọng, đặc biệt là khi chúng ta phải trải qua những giai đoạn khó khăn. 

Giờ đây, tôi thấy cuộc sống của những ngư dân tại đây đã bớt khó khăn hơn nhờ có sự phát triển của du lịch sinh thái. Họ có thêm những công việc liên quan đến du lịch, có sinh kế bền vững và cuộc sống cũng dần được cải thiện. Và một điều quan trọng là họ hiểu rõ cách khai thác và đánh bắt theo hướng bền vững.

Khi nhớ lại về khoảng thời gian trên đảo, tôi nhớ mình đã cười rất nhiều, bởi tôi thấy cuộc sống thật thư giãn. Tôi bắt đầu cảm thấy vui vẻ hơn, khoẻ mạnh hơn khi ở đây. 

PV: Ông có thể chia sẻ một chút về quá trình làm phim không thưa ông?

Ông James Borton: Trong quá trình làm phim, chúng tôi không hề gặp nhiều khó khăn, vì người dân nơi đây rất cởi mở và chào đón chúng tôi. Đặc biệt, tôi đã được làm việc nhiều hơn với thầy giáo Trinh, một người rất trân trọng đại dương và đã truyền cảm hứng cho rất nhiều sinh viên của mình để các em biết trân quý và bảo vệ đại dương. Hàng tuần, thầy đều dẫn các em học sinh của mình tới Cù Lao Chàm để nghiên cứu thiên nhiên nơi đây. Thầy Trinh là một người rất tuyệt vời. Anh ấy luôn làm mọi việc với nụ cười trên môi. Anh ấy mang đến cho tôi và cho mọi người niềm hy vọng vào thế giới. Tôi có thể thấy rõ lý tưởng và niềm tin của anh ấy trong từng hành động mà anh làm. Ngoài ra, dự án này thành công một phần cũng nhờ bạn Huyền Cao, một người dân trên đảo. Thật may mắn cho chúng tôi khi được bạn ấy giúp đỡ. Huyền Cao không chỉ giúp chúng tôi làm quen với người dân trên đảo mà còn thực hiện các cuộc phỏng vấn giúp chúng tôi nữa.

PV: Qua phim tài liệu này, ông muốn gửi thông điệp gì đến các khán giả Việt Nam và thế giới?

Ông James Borton: Một điều quan trọng mà tôi mong muốn các bạn hiểu, đó là phim tài liệu này sẽ là một bộ phim Việt Nam, không phải một bộ phim Mỹ. Đây là lời nói của những người dân Việt Nam, không phải tiếng nói của tôi, cũng không phải tiếng nói của những người làm phim Mỹ. Nếu bạn hỏi tôi rằng mục đích của bộ phim này là gì.

Tôi sẽ trả lời rằng, đây là một lá thư tình của người dân trên đảo Cù Lao Chàm, từ cộng đồng ngư dân trên đảo, gửi tới thế giới, là lời chia sẻ của họ về cách sống trân trọng đại dương và gắn kết chặt chẽ với thiên nhiên. Qua bộ phim này các bạn sẽ thấy chúng ta có rất nhiều điều có thể học hỏi từ họ.