Trong những tháng đầu năm, các lễ hội được tổ chức, phục dựng ở nhiều địa phương. Hòa cùng không gian văn hóa đó, thế hệ trẻ ngày nay đang có những hành động tích cực, góp phần giữ gìn, bảo tồn và phát huy nét đẹp văn hóa truyền thống dân tộc.

Lễ hội là loại hình di sản văn hóa phi vật thể phản ánh rõ nét đời sống văn hóa, tinh thần, tâm linh của người Việt. Ở Việt Nam, hiện có hơn 8.000 lễ hội, trong đó lễ hội dân gian chiếm khoảng 90%, còn lại là lễ hội lịch sử, lễ hội tôn giáo, lễ hội du nhập từ nước ngoài... Lễ hội ở Việt Nam phần lớn diễn ra vào dịp đầu xuân, thời điểm ghi dấu sự chuyển mình của trời đất và vạn vật.

 Nghe âm thanh phóng sự tại đây: 

Nhóm bạn trẻ Lê Ngọc Linh, sinh viên đại học báo chí và tuyên truyền ở Hà Nội, cứ ở đâu có lễ hội độc đáo là lại hẹn nhau đi để tìm hiểu thông tin lịch sử, truyền thống về lễ hội. Với họ, mỗi chuyến đi không chỉ là dịp để bạn bè hiểu nhau hơn mà còn thu thập được nhiều điều bổ ích.

Du khách thập phương được thưởng thức dân ca quan họ trên thuyền tại hội Lim 2025. Ảnh: VOV

"Tôi thường xuyên tham gia các lễ hội, bởi chuyên ngành tôi theo học là báo chí cần tìm hiểu văn hóa dân tộc. Lễ hội gần nhất mà tôi mới tham gia là hội Lim ở tỉnh Bắc Ninh. Đây cũng là lễ hội mà tôi thích nhất bởi không khí lễ hội và các tiết mục quan họ của các nghệ sĩ biểu diễn. Khi nhìn thấy các liền anh, liền chị biểu diễn trong trang phục truyền thống rồi biểu diễn trên các con thuyền, tôi rất ấn tượng. Tôi nghĩ là những lễ hội như vậy giúp cho các bạn trẻ tìm hiểu được sâu hơn cũng như biết thêm về những giá trị văn hóa độc đáo của Việt Nam."

 Lễ hội Hải Thượng Lãn Ông là sự kiện văn hóa quan trọng, là dịp tôn vinh công lao to lớn của Đại danh y Lê Hữu Trác, người đầu tiên trong lịch sử y học Việt Nam đặt nền móng xây dựng y thuật. Lễ hội gồm phần lễ và phần hội, trong đó phần hội diễn ra với nhiều hoạt động văn hóa, thể thao, trò chơi dân gian sôi nổi. Tại lễ hội năm nay, anh Nguyễn Minh Tùng, một du khách ở Hà Nội tham gia giải Việt dã leo núi Minh Tự ở huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh.

Lễ rước bài vị Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác. Ảnh: VOV

Anh thi đấu với khí thế hào hứng để chinh phục quãng đường dài hơn 800m, độ cao 800m. Tuy không giành được giải nhất nhưng với Tùng, thắng thua không quan trọng mà anh coi đây là động lực để cố gắng hơn trong cuộc sống. Anh Tùng tin rằng tinh thần của Hải Thượng Lãn Ông về sự kiên trì, nỗ lực và không ngại khó khăn, thử thách luôn là cảm hứng cho bản thân. "Những lễ hội như thế này vào dịp đầu năm sẽ giúp cho những bạn trẻ như tôi hiểu biết thêm về lịch sử, văn hóa đất nước. Từ đó, lan tỏa đi những giá trị mà ông cha chúng ta đã để lại và góp phần củng cố thêm những cảm hứng để những người trẻ sẽ tiếp tục cống hiến, tiếp tục đưa những giá trị đó trường tồn với thời gian."

Việc huy động sự tham gia của cộng đồng vào công tác bảo tồn, phát huy giá trị của lễ hội truyền thống trong đời sống hiện đại mang ý nghĩa quan trọng, bởi đó là cách đúng đắn để bảo vệ mạch nguồn văn hóa truyền thống, góp phần thúc đẩy phát triển du lịch, kinh tế. Với những người trẻ, tham gia lễ hội luôn là hoạt động ý nghĩa.

"Là người họ Trần, tôi cảm thấy có sự kết nối giữa lịch sử và tổ tiên. Không khí trang nghiêm, sôi động của lễ hội làm tôi rất ấn tượng."

"Đối với tôi đi các lễ hội đầu năm thì không chi là chuyến hành hương mà còn là  mà tới đó tôi thấy mình nhẹ nhàng, thanh thản hơn. Tôi có thời gian suy nghĩ về bản thân những điều có ý nghĩa trong cuộc sống."

Theo Tiến sĩ Nguyễn Tuấn Anh, Viện Nghiên cứu thanh niên, các lễ hội truyền thống ngày càng có vị trí quan trọng, bởi nó như cầu nối giúp cho các bạn trẻ tìm về với quá khứ, học hỏi những gía trị văn hóa tinh thần của ông cha. Từ đó, mọi người thêm hiểu, thêm yêu và có ý thức giữ gìn văn hóa truyền thống của dân tộc. "Việc giới trẻ đến các lễ hội hay các điểm văn hóa đầu xuân là một trong những nét văn hóa của người Việt. Đó là du xuân đầu năm mà khi du xuân là mọi người mong muốn cầu mong một năm mới bình an. Người dân, trong đó có giới trẻ thường lựa chọn du xuân ở những điểm tâm linh, tín ngưỡng, như là các đình, đền, chùa để cầu an. Việc giới trẻ đến với các lễ hội là nét văn hóa, cần được khuyến khích và nhân rộng. Hành vi này thể hiện rằng giới trẻ không quay lưng lại với văn hóa dân tộc."

Lễ hội là nét văn hóa đẹp của dân tộc. Tiếp nối truyền thống thì phải bắt đầu từ thế hệ trẻ, bởi một xã hội không có sự kế thừa sẽ không thể phát triển đúng hướng. Ở đây là sự kế thừa văn hóa truyền thống, tiếp nhận văn minh để tạo ra sự dung hòa, phù hợp với hiện tại và hướng tới tương lai.