Một trong những cột mốc và biểu tượng hữu nghị lâu bền giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đó là hợp tác MIA về kiểm kê và tìm kiếm một cách đầy đủ nhất có thể những người Mỹ mất tích trong chiến tranh ở Việt Nam. Cùng với hợp tác nhân đạo đó, vệc giải quyết hiệu quả vấn đề bom mìn, chất độc hóa học ở Việt Nam cũng đang góp phần quan trọng tạo ra sự hiểu biết nhau hơn, tiếp tục mở ra những cánh cửa hợp tác mới giữa Việt Nam và Hoa Kỳ.

 Nghe âm thanh bài viết tại đây: 

Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Chí Vịnh ( bìa trái thứ 2) và Chuẩn đô đốc Jon Kreitz (quân phục trắng) xem ảnh về hoạt động tìm kiếm người Mỹ mất tích trong chiến tranh

Tham gia lễ kỷ niệm 30 năm hợp tác MIA và quan hệ đối tác mạnh mẽ Việt Nam-Hoa Kỳ có đại diện Bộ Ngoại giao Việt Nam, Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội, tướng lĩnh quân đội, cựu binh hai nước, những thành viên Cơ quan MIA Hoa Kỳ tại Hà Nội và đại diện nhân dân các vùng miền Việt Nam cùng tham gia sứ mệnh nhân đạo này. Họ cùng nhau tưởng nhớ những người đã mất, nói về công việc kiểm kê, phân tích, kiếm tìm người mất tích trong chiến tranh và chúc mừng thành quả của những năm qua.

Ông Buddy Newell, nhân viên phân tích của MIA tại Việt Nam chia sẻ: “Tôi nhớ, lần đầu tiên tôi đến khu vực hiện trường ở Khe Sanh sau khi được những người dân địa phương cho biết nơi có dấu tích chiến sĩ. Chứng kiến cảnh khai quật hài cốt khiến tôi vô cùng xúc động và lúc đó có thể hình dung được bối cảnh họ hi sinh. Hôm nay tham gia, tôi có cảm giác vui buồn thật lẫn lộn.”

Ông Buddy Newell chuyên gia phân tích MIA và cựu chiến binh Việt Nam

Kể từ năm 1980, Cơ quan tìm kiếm người mất tích Việt Nam (VNOSMP) và Văn phòng tìm kiếm quân nhân mất tích của Hoa Kỳ (MIA) tham gia 133 đợt hoạt động hỗn hợp, tìm thấy hơn 1000 hài cốt người Mỹ, trong đó 726 được nhận dạng và trao trả cho người thân của họ. Hiện, hai cơ quan đang tiếp tục nỗ lực nhằm tìm kiếm 1.247 người còn lại.

Tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh, đến nay chưa có lĩnh vực hợp tác nào trong quan hệ Việt Nam Hoa Kỳ đạt được tầm mức quy mô, phạm vi và thời gian phối hợp lâu dài và sâu sắc như trong vấn đề hợp tác MIA. “Hoạt động MIA còn giúp nhân dân hai nước hiểu hơn về thiện chí và chính sách nhân đạo, văn hóa của nhau. Đó là quan điểm không để ai nằm lại phía sau của Hoa Kỳ, truyền thống nhân nghĩa bao dung của dân tộc Việt Nam trong suốt chiều dài lịch sử. Vượt lên trên sự mất mát đau thương của hậu quả chiến tranh, người dân Việt Nam đã tham gia vào một hành trình mà sau này đã giúp lich sử quan hệ Việt Nam Hoa Kỳ sang một chương mới của hữu nghị và hợp tác.”

Hiện Việt Nam và Hoa Kỳ tiếp tục tìm kiếm hơn 1.240 người Mỹ còn mất tích

Trong 30 năm qua, hợp tác MIA luôn được xem một trong những cầu nối ban đầu giúp Việt Namvà Hoa Kỳ hiểu nhau hơn và cũng là nhân tố góp phần không nhỏ cho thành công chung của quan hệ hai nước. Hợp tác MIA luôn là chủ đề trong các cuộc đối thoại, tiếp xúc các cấp và gắn với những sự kiện quan trọng trong lịch sử quan hệ hai nước, từ việc Hoa Kỳ dỡ bỏ cấm vận, hai bên bình thường hóa quan hệ ngoại giao tới chuyến thăm đầu tiên của một Tổng thống Hoa Kỳ tới Việt Nam năm 2000. Việc tìm lại hài cốt các quân nhân mất tích trong chiến tranh đã mang lại sự an bình cho những cựu binh và rất nhiều gia đình Mỹ.

Điều này được thể hiện trong phát biểu của Phó giám đốc Cơ quan Kiểm kê POW/MIA thuộc Bộ quốc phòng Hoa Kỳ, Chuẩn đô đốc Jon Kreitz- người vừa có chuyến thăm Việt Nam: “Thành công mà chúng tôi đã có được trong 30 năm qua sẽ không thể thực hiện được nếu không có tầm nhìn xa của lãnh đạo Việt Nam trong việc nhìn nhận tầm quan trọng đối với người Mỹ nhằm kiểm kê một cách đầy đủ nhất có thể những người mất tích của chúng tôi, để đưa ra những câu trả lời cho các gia đình của họ”.

Thứ trưởng Bộ Quốc Phòng Nguyễn Chí Vịnh

Chuẩn đô đốc Jon Kreitz bày tỏ biết ơn bởi sự tham gia của các cựu binh 2 nước và đặc biệt là người dân Việt Nam - những người cung cấp thông tin nhân chứng và lời chứng thực để đưa đến các hoạt động khai quật có kết quả. Hơn thế nữa, thành công trong hợp tác MIA còn là sự phối hợp hiệu quả giữa Bộ Quốc phònghai nước. Như nhận định của Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Chí Vịnh, có thể coi hợp tác MIA là một trong những mẫu mực về hợp tác giải quyết các vấn đề nhân đạo trên thế giới: “Việc hai nước thành lập hai cơ quan này ngay sau khi Hiệp định Paris được ký kết, chứng tỏ khát vọng hòa bình và tầm nhìn xa của hai chính phủ. Trong 30 năm ấy, chúng ta đã làm được những điều kỳ diệu. Không nói đến đau thương, hận thù chúng ta ở đây hôm nay nhận thấy sự bao dung, nhân đạo và sự hợp tác mà tất cả ai tham gia đều thấy tự hào. Hoạt động tìm kiếm người mất tích và giải quyết hậu quả chiến tranh không chỉ khép lại quá khứ mà còn mở rộng các cánh cửa hợp tác mới. Chúng ta cam kết không ai bị lãng quên bởi đó còn là hơn nghìn người lính Mỹ mất tích và hàng triệu người Việt Nam đã hi sinh. Sự hợp tác đó còn lâu dài".

Dựa trên nền tảng sâu rộng đã được tạo dựng và quan hệ đối tác toàn diện hiện có, Phó Đại sứ Hoa Kỳ Caryl Mc Clelland cam kết tiếp tục hỗ trợ Việt Nam khắc phục hậu quả chiến tranh: “Một dấu mốc quan trọng là việc Hoa Kỳ đã hoàn thành dự án xử lý chất độc dioxin tại sân bay Đà nẵng. Hiện nay, hai bên đang cùng nhau làm việc để khởi động dự án tiếp theo xử lý chât độc dioxin tại sân bay Biên Hòa. Đó cũng là dự án kéo dài nhiều năm giá trị hàng triệu đôla hỗ trợ những người khuyết tật. Cùng với đó là một loạt dự án về rà phá bom mìn đang được thực hiện tại Quảng Trị và chia sẻ thông tin về tìm kiếm bộ đội Việt Nam mất tích trong chiến tranh.”

Việt Nam,Hoa Kỳ tái khẳng định chủ trương gác lại quá khứ hướng tới tương lai

Nhìn lại chặng đường đã qua, Việt Nam và Hoa Kỳ tái khẳng định chủ trương gác lại những vấn đề của quá khứ để hướng tới tương lai, tiếp tục hợp tác chặt chẽ, đầy đủ và hiệu quả trong lĩnh vực nhân đạo này. Như lời của chuẩn đô đốc Jon Kreitz, bắt nguồn từ sự đối đầu trong chiến tranh, quan hệ đối tác mạnh mẽ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ được tôi luyện từ hợp tác nhân đạo này sẽ tiếp tục được xem là biểu tượng của tình hữu nghị lâu dài và thực chất.