Năm 2020, nông dân và doanh nghiệp ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) có một năm được mùa, được giá lúa gạo. Việc tái cơ cấu nông nghiệp, các Hiệp định thương mại tự do có hiệu lực là những nhân tố góp phần mang lại thành quả trên.

Năm 2020, giá lúa ở Đồng bằng sông Cửu Long ở mức cao - Ảnh minh họa

Nghe âm thanh bài viết tại đây:

Năm 2020, vùng ĐBSCL gieo trồng hơn 1,5 triệu ha lúa mỗi vụ; năng suất bình quân 6 tấn/ha; sản lượng lúa cả năm ước đạt hơn 24 triệu tấn; trong đó vụ lúa Đông Xuân 2020 - 2021, ước sản lượng đạt 10 triệu tấn. Tuy bị ảnh hưởng của hạn mặn nhưng nhìn chung năng suất lúa của vùng đạt khá. Đặc biệt, so với các năm trước, năm 2020 giá lúa ở mức cao. Tùy theo từng địa bàn, khu vực mà nông dân có lãi từ 30 - 40%, thậm chí cao hơn. 

Ông Võ Minh Luân, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Châu Thành, tỉnh Sóc Trăng, cho biết: "Một điểm thuận lợi cho bà con nông dân là giá rất cao, đặc biệt nhất là đối với các giống lúa là OM18, OM5451 và các dòng lúa ST. Nếu so sánh lợi nhuận thì trong vụ hè thu, lợi nhuận cao hơn so với vụ hè thu năm 2019. Tính trung bình bà con có lợi nhuận từ 16 - 18 triệu/ha, cao hơn từ 1-2 triệu đồng/ha so với vụ hè thu năm 2019. Đây là điều rất phấn khởi cho bà con nông dân huyện Châu Thành".

Thị trường xuất khẩu gạo năm 2020 của các doanh nghiệp đồng bằng sông Cửu Long nói riêng và của Việt Nam nói chung cũng khởi sắc. Dự kiến, xuất khẩu đạt 6 triệu tấn. Tính đến hết tháng 11, Việt Nam đã xuất 5,74 triệu tấn gạo, đạt 2,85 tỉ USD, tăng hơn 10% về giá trị so với cùng kì năm ngoái. Đáng chú ý, giá gạo 5% tấm của Việt Nam tăng đến gần 520 USD/tấn. Đây là lần đầu tiên trong 5 năm qua, giá gạo xuất khẩu Việt Nam vượt ngưỡng 450 USD/tấn.

Nhiều doanh nghiệp vùng đồng bằng sông Cửu Long cho rằng, gạo Việt Nam được các nhà nhập khẩu thu mua với giá cao bởi chất lượng gạo đã thay đổi. Mặt khác, từ đầu tháng 8/2020 khi Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA) có hiệu lực, tạo thêm động lực quan trọng để các doanh nghiệp tăng cường đưa gạo ngon, chất lượng cao, giá tốt... vào thị trường châu Âu đầy triển vọng.

Ông Nguyễn Văn Đôn, Giám đốc Công ty TNHH Việt Hưng tại xã Hậu Thành, huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang, bày tỏ: "Năm nay, doanh nghiệp xuất khẩu đạt kế hoạch, giá tăng khoảng 10%, phần lớn đi Malaysia, Philippines, Trung quốc… Đầu năm cũng làm kế hoạch xuất các thị trường đó, cố gắng xuất sang thị trường EU khi đảm bảo xuất xứ hàng hóa, an toàn vệ sinh thực phẩm. Mình phải liên kết 4 nhà (nhà nước, nhà nông, nhà khoa học, nhà doanh nghiệp) chặt chẽ mới làm được".

Chế biến gạo xuất khẩu - Ảnh: TTXVN

Có ba nguyên nhân khiến gạo Việt Nam có bước phát triển tăng cao như hiện nay. Thứ nhất, đề án tái cơ cấu nông nghiệp của Chính phủ, trong đó tái cơ cấu ngành hàng lúa gạo được triển khai mạnh mẽ đã làm thay đổi quy trình canh tác lúa theo hướng nâng cao chất lượng thay vì tăng sản lượng. Thứ hai, Việt Nam đã tham gia ký kết nhiều hiệp định thương mại với nhiều quốc gia mang tầm chiến lược như CPTPP, EVFTA đã tạo điều kiện cho gạo Việt Nam bứt phá. Thứ ba, năm 2020, tình hình dịch COVID-19 làm suy giảm nhiều ngành nghề, nhưng nhu cầu về lương thực không giảm.

Dự báo xuất khẩu gạo của Việt Nam trong quý I năm 2021 vẫn tốt khi các thị trường xuất khẩu chính như Philippines, châu Phi... tiếp tục ký hợp đồng mua gạo. Đây là cơ sở để có thể tăng sản lượng gạo xuất khẩu.

Ông Võ Quốc Hưng, Phó Giám đốc Công ty TNHH Phước Đạt, tại xã Bình Đức, huyện Châu Thành, Tiền Giang, nêu ý kiến: "Đồng bằng sông Cửu Long tuy hạn mặn nhưng được mùa, được giá. Đó là sự phấn khởi của doanh nghiệp, của nông dân. Giá gạo lên do giá ở thế giới lên, đó là cơ hội để doanh nghiệp và nông dân bán được giá tốt. Năm nay, xuất khẩu cao hơn 2019 mà gạo mình đạt ngôi vị đứng đầu thế giới do đó nên cho xuất khẩu thêm nhưng trong tầm kiểm soát. Ai có gạo mà khách hàng mua giá cao thì được bán".

Năm 2020, sản xuất lúa được mùa, nguồn cung dồi dào cùng với chất lượng gạo tăng, tạo nên sức lan toả mạnh mẽ của “hương vị” gạo Việt Nam. Kết quả của năm 2020 tạo đà cho sản xuất lúa gạo Việt Nam nói chung và vùng đồng bằng sông Cửu Long nói riêng đạt thành quả lớn hơn trong năm 2021.