ຈາກການປູກຕົ້ນລຳໄຍ, ຫລາຍຄອບຄົວຫລຸດພົ້ນອອກຈາກຄວາມທຸກຍາກ. (ພາບ:VOV)

“ຄອບຄົວຂ້າພະເຈົ້າ ນັບແຕ່ເມື່ອປູກຕົ້ນລຳໄຍ ຈຶ່ງມີລາຍຮັບເປັນປົກກະຕິ. ຈາກນັ້ນ ຄອບຄົວກໍ່ພັດທະນາເສດຖະກິດ, ລູກ ໄດ້ກິນອີ່ມນຸ່ງອຸ່ນຄົບຖ້ວນ”.

ນີ້ແມ່ນຄຳແບ່ງປັນຂອງປ້າ ແລ່ງທິແນ, ຊາວເຜົ່າຜູ້ໄທ ຢູ່ ບ້ານ ແມບອນ ຕາແສງ ນ່າຫງິ້ວ ເມືອງ ຊົງໝ໋າ ແຂວງ ເຊີນລາ ກ່ຽວກັບໝາກຜົນຂອງຄອບຄົວເມື່ອພັດທະນາຕົ້ນໄມ້ກິນໝາກ. ຕົ້ນປີຜ່ານມາ, ຄອບຄົວປ້າໄດ້ຮັບການຫນູນຊ່ວຍຈຳນວນເງິນ 1.200 USD ເພື່ອກໍ່ສ້າງເຕົາອົບແຫ້ງໝາກລຳໄຍ. ເຕົານີ້ບໍ່ພຽງແຕ່ຊ່ວຍແກ້ໄຂສົ້ນອອກໃຫ້ແກ່ເນື້ອທີ່ຕົ້ນລຳໄຍກວ່າ 3.000 m2 ຂອງຄອບຄົວເທົ່ານັ້ນ ຫາກຍັງຊ່ວຍພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນສາມາດເກັບຊື້ໝາກລຳໄຍຂອງຄອບຄົວອື່ນຕື່ມອີກ. ປ້າແລ່ງທິແນ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:

“ໝາກລຳໄຍໝາກນ້ອຍ ປົກກະຕິຂາຍບໍ່ໄດ້ລາຄາສູງ. ໂດຍໄດ້ຮັບການຫນູນຊ່ວຍຈາກລັດເພື່ອສ້າງເຕົາອົບແຫ້ງ, ພວກຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ແກະເປືອກແລ້ວອົບໃຫ້ແຫ້ງ ເວລານັ້ນ ລາຄາເກັບມາໄດ້ແມ່ນສູງກວ່າກ່ອນນີ້. ແຕ່ລະປີ ຄອບຄົວຂ້າພະເຈົ້າມີກຳໄລກວ່າ 4.000 USD ຈາກການຂາຍໝາກລຳໄຍ”.

ຕາມທ່ານ ກ່າວັນຮວ່ານ, ນາຍບ້ານ ແມບອນ ແລ້ວ, ປະຈຸບັນ ບ້ານມີ 225 ຄອບຄົວ, ດ້ວຍພົນລະເມືອງກວ່າ 990 ຄົນ, ສ່ວນຫລາຍແມ່ນຊາວເຜົ່າຜູ້ໄທ ດຳລົງຊີວິດຢູ່. ໂດຍປະຕິບັດແຜນນະໂຍບາຍພັດທະນາຕົ້ນໄມ້ກິນໝາກ, ຊຸມປີມໍ່ໆມານີ້ ພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນຄ່ອຍໆຫັນການປູກສາລີ, ມັນຕົ້ນທີ່ບໍ່ບັນລຸປະສິດທິຜົນ ມາຍັງປູກຕົ້ນໄມ້ກິນໝາກໃຫ້ມູນຄ່າສູງກວ່າ. ມາຮອດປະຈຸບັນ ຍອດເນື້ອທີ່ຕົ້ນໄມ້ກິນໝາກຂອງບ້ານແມ່ນກວ່າ 110 ເຮັກຕາ, ສ່ວນຫລາຍແມ່ນໝາກມ່ວງ ແລະ ໝາກລຳໄຍ. ຍ້ອນມີລາຍຮັບຈາກການປູກຕົ້ນໄມ້ກິນໝາກ, ອັດຕາສ່ວນຄອບຄົວທຸກຍາກຢູ່ບ້ານໄດ້ຫລຸດລົງຢ່າງແຮງ, ຮອດປີທ້າຍປີ 2023 ຍັງເຫລືອພຽງ 25 ຄອບຄົວ, ທ້າຍປີ 2024 ມີ 13 ຄອບຄົວຫລຸດພົ້ນອອກຈາກຄວາມທຸກຍາກຕື່ມອີກ; ຫລາຍຄອບຄົວມີລາຍຮັບນັບຮ້ອຍໆລ້ານດົງຕໍ່ປີ.

    “ປະຈຸບັນ ພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນທຳມາຫາກິນດີຫລາຍແລ້ວ, ເຮືອນຊານບ້ານຊ່ອງລ້ວນແຕ່ໄດ້ຮັບການປຸກສ້າງຢ່າງໃຫຍ່ໂຕສວຍງາມ. ສະເພາະ ບ້ານ ແມບອນ ພໍ່ແມ່ຊາວບ້ານມີລາຍຮັບເປັນປົກກະຕິຈາກການປູກຕົ້ນໄມ້ກິນໝາກ, ກໍ່ສ້າງເຮືອນຊານແບບຖາວອນ”.                              

ໃນຂະນະນັ້ນ ຢູ່ ຕາແສງ ຈຽງຄອງ, ມີ 14 ຄອບຄົວ ໄດ້ພ້ອມກັນສ້າງຕັ້ງສະຫະກອນ ການບໍລິການກະສິກຳ ບ໋າວມິງ ດ້ວຍເນື້ອທີ່ປູກຕົ້ນໄມ້ກິນໝາກເກືອບ 60 ເຮັກຕາ. ທ່ານ ເລແຢງຟຸກ, ຮອງຫົວຫນ້າສະຫະກອນ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ດ້ວຍເປົ້າໝາຍຍົກສູງສະມັດຕະພາບ, ຄຸນນະພາບ ແລະ ມູນຄ່າຜະລິດຕະພັນໝາກລຳໄຍໃຫ້ສູງກວ່າ, ຊຸມປີມໍ່ມານີ້ ບັນດາສະມາຊິກສະຫະກອນ ໄດ້ຕັ້ງຫນ້າຊອກຮູ້ຮ່ຳຮຽນ, ຄົ້ນຄ້ວາເພື່ອເພາະສ້າງແນວພັນໃຫມ່ ນຳມາເຊິ່ງມູນຄ່າດ້ານເສດຖະກິດສູງກວ່າ.

ຍ້ອນໄດ້ນຳໃຊ້ດ້ານວິທະຍາສາດເຕັກນິກ ສະນັ້ນລະດູການເກັບກູ້ໝາກລຳໄຍ ຊົງໝ໋າ ແກ່ຍາວຮອດເດືອນ ມິຖຸນາ - ເດືອນກໍລະກົດ.(ພາບ:VOV)

ປະຈຸບັນ ທົ່ວເມືອງ ຊົງໝ໋າ ມີເກືອບ 11.000 ເຮັກຕາ ຕົ້ນໄມ້ກິນໝາກ, ໃນນັ້ນ ສະເພາະໝາກລຳໄຍແມ່ນເກືອບ 7.600 ເຮັກຕາ. ໄລ່ຮອດທ້າຍປີ 2024, ຍອດສະມັດຕະພາບໝາກໄມ້ໂດຍເມືອງຈຳຫນ່າຍແມ່ນເກືອບ 50.000 ໂຕນ, ລາຄາກໍ່ສູງກວ່າ... ສ້າງລາຍຮັບເປັນປົກກະຕິໃຫ້ແກ່ຜູ້ປູກ. ທ່ານນາງ ເກີມທິງອກອຽນ, ຮອງປະທານຄະນະກຳມະການປະຊາຊົນ ເມືອງ ຊົງໝ໋າ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ໄລຍະຜ່ານມາ, ນອກຈາກການຂົນຂວາຍປະຊາຊົນຕັ້ງຫນ້າຜະລິດໝາກລຳໄຍນອກລະດູ, ແບ່ງເປັນແຕ່ລະລະດູ, ປູກໜາກມ່ວງ... ໃສ່ນຳແລ້ວ, ເມືອງ ຍັງເອົາໃຈໃສ່ຜັນຂະຫຍາຍບັນດາລະບົບຄຸ້ມຄອງຄຸນນະພາບເພື່ອຍົກສູງມາດຖານຜະລິດຕະພັນ, ຕອບສະຫນອງຄວາມຮຽກຮ້ອງດ້ານຄຸນນະພາບຢ່າງເຄັ່ງຄັດຂອງຕະຫລາດພາຍໃນ ແລະ ສາກົນ. ຜະລິດຕະພັນຂອງ ເມືອງ ບໍ່ພຽງແຕ່ໄດ້ຈຳຫນ່າຍຢູ່ບັນດາຕະຫລາດຂາຍສົ່ງ ແລະ ຮ້ານຊັບພະສິນຄ້າພາຍໃນປະເທດຈຳນວນໜຶ່ງເທົ່ານັ້ນ ຫາກຍັງສົ່ງອອກໄປບັນດາຕະຫລາດ ເອີລົບ, ອັງກິດ, ອາເມລິກາ, ເຢຍລະມັນ, ຈີນ, ນິວເຊີແລນ ອີກດ້ວຍ.

 “ໃນໄລຍະຈະມາເຖິງ, ເມືອງ ຊົງໝ໋າ ຈະໂຄສະນາຂົນຂວາຍປະຊາຊົນພັດທະນາຕົ້ນໄມ້ກີນໝາກນຳໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີສູງເຂົ້າໃນການຜະລິດ. ພິເສດ ແມ່ນຈະສືບຕໍ່ໝູນໃຊ້ການປະສົມປະສານບັນດາແຫລ່ງທຶນເພື່ອຫນູນຊ່ວຍປະຕິບັດການຜັນຂະຫຍາຍສຳລັບບັນດາຮາກຖານເກັບຊື້, ປຸງແຕ່ງ, ຫຸ້ມຫໍ່ບັນດາຜະລິດຕະພັນກະເສດຢູ່ບໍລິເວນ. ພ້ອມກັນນັ້ນ ແມ່ນຈະສຸມໃສ່ຊີ້ນຳຜັນຂະຫຍາຍແຜນການການຜະລິດ, ປຸງແຕ່ງ, ຈຳຫນ່າຍຕອບສະຫນອງໃຫ້ແກ່ການເຂົ້າຮ່ວມວຽກງານສົ່ງເສີມການຄ້າ ແລະ ໂຄສະນາຜະລິດຕະພັນຂອງເມືອງ”.

ປີ 2023 ຊົງໝ໋າ ຫລຸດຜ່ອນຄອບຄົວທຸກຍາກໄດ້ປະມານ 10%, ປີ 2024 ທ້ອງຖິ່ນສືບຕໍ່ສູ້ຊົນຫລຸດຜ່ອນຢ່າງແຮງ, ນຳອັດຕາຄອບຄົວທຸກຍາກຂອງເມືອງ ລົງເຫລືອພຽງປະມານ 7,6%.  ບັນລຸໄດ້ສິ່ງດັ່ງກ່າວ ແມ່ນຍ້ອນການປູກຕົ້ນໄມ້ກິນໝາກໄປຖືກທິດ ເປັນຕົ້ນແມ່ນພາຍຫລັງແຕ່ລະດູການຂອງໝາກລຳໄຍ, ເມືອງຊາຍແດນ ເຊີນລາ ຍິ່ງມີຫລາຍຄອບຄົວຫລຸດພົ້ນອອກຈາກຄວາມທຸກຍາກຕື່ມອີກ ແລະ  ສ້າງຄວາມຮັ່ງມີແບບຍືນຍົງ.