ทหารรัสเซียในเขตสงคราม (TASS)

ตามข้อมูลที่คณะผู้แทนสหรัฐประกาศเมื่อวันที่ 25 มีนาคม ภายหลังการเจรจาทวิภาคีเป็นเวลา 3 วันกับคณะผู้แทนรัสเซียและยูเครน ณ กรุงริยาดห์ ประเทศซาอุดิอาระเบีย รัสเซียและยูเครนได้เห็นพ้องที่จะค้ำประกันความปลอดภัยในการเดินเรือ การยุติการใช้ความรุนแรงและการป้องกันการใช้เรือพาณิชย์เพื่อเป้าหมายทางทหารในทะเลดำ

ขั้นตอนต่อไป

ข้อตกลงยุติปฏิบัติการทางทหารที่ไม่เป็นมิตรในทะเลดำถือเป็นสัญญาณในเชิงบวกสำหรับความพยายามในการแก้ไขการปะทะระหว่างรัสเซียกับยูเครน ซึ่งทางการของประธานาธิบดีสหรัฐ โดนัลด์ ทรัมป์ พยายามส่งเสริม ภายหลังข้อตกลงเกี่ยวกับการหยุดยิงเป็นเวลา 30 วันที่มีเป้าหมายโจมตีคือโครงสร้างพื้นฐานด้านพลังงานของรัสเซียและยูเครน ข้อตกลงหยุดยิงในทะเลดำช่วยให้บรรลุเป้าหมาย 2 ใน 3 ที่หลายฝ่ายตั้งไว้เป็นเวลาหลายเดือน นั่นคือการบังคับใช้ข้อตกลงหยุดยิงที่ครอบคลุมทั้งทางบก ทางอากาศและทางทะเล ข้อตกลงนี้ยังอาจเปิดทางไปสู่การฟื้นฟูข้อริเริ่มว่าด้วยการขนส่งธัญพืชในพื้นที่ทะเลดำที่ทุกฝ่ายได้เห็นพ้องที่จะบังคับใช้ตั้งแต่เดือนกรกฎาคม 2022 ซึ่งไม่กี่เดือนหลังจากที่การปะทะรัสเซีย-ยูเครนเกิดขึ้น แต่ก็ประสบความล้มเหล็วในอีกหนึ่งปีต่อมาเนื่องจากความขัดแย้งระหว่างทุกฝ่าย การฟื้นฟูแผนการนี้ไม่เพียงแต่ช่วยเปิดเส้นทางเดินเรือหลักสำหรับการส่งออกสินค้าเกษตรและปุ๋ยของรัสเซียและยูเครนเท่านั้น หากยังส่งผลในเชิงบวกต่อโลกอีกด้วย นาย สเตฟาน ดูจาร์ริก โฆษกเลขาธิการใหญ่สหประชาชาติประกาศว่า

“การบรรลุข้อตกลงว่าด้วยเสรีภาพในการเดินเรือในทะเลดำ ซึ่งช่วยปกป้องเรือบรรทุกสินค้าพลเรือนและโครงสร้างพื้นฐานของท่าเรือมีส่วนร่วมสำคัญต่อความมั่นคงด้านอาหารและห่วงโซ่อุปทานทั่วโลก อีกทั้ง สะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญของเส้นทางการค้าจากรัสเซียและยูเครนสู่ตลาดโลก”

แต่ปัญหาที่ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องต้องแก้ไขในปัจจุบันคือ ต้องทำอย่างไรเพื่อให้ข้อตกลงทะเลดำจะมีผลโดยเร็ว ตามความเห็นของนาย เซเกอร์ ราปรอฟ รัฐมนตรีต่างประเทศรัสเซีย สิ่งที่สำคัญคือ ต้องยกเลิกการคว่ำบาตรต่อรัสเซีย โดยเฉพาะในด้านการเกษตร และสหรัฐต้องค้ำประกันว่า ฝ่ายยูเครนจะปฏิบัติตามคำมั่นที่ให้ไว้ ในขณะเดียวกัน ยูเครนและพันธมิตรในยุโรปเรียกร้องให้รัสเซียแสดงเจตนาดีโดยยอมรับข้อตกลงโดยปราศจากเงื่อนไข นาย มาร์โก รูบิโอ รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐยอมรับว่า นี่เป็นปัญหาใหญ่ต่อทุกฝ่าย และฝ่ายสหรัฐต้องมีการหารือทางเทคนิคเพิ่มเติมกับรัสเซียก่อนที่จะเสนอแผนการดังกล่าวเพื่อให้ประธานาธิบดี โดนัลด์ ทรัมป์ ตัดสินใจ แต่อย่างไรก็ตาม รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐยังกล่าวด้วยว่า ในช่วงนี้ สิ่งที่สำคัญคือ ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องในการปะทะต้องเจรจากันอย่างจริงจัง

“ผมคิดว่า สิ่งที่น่ายินดีคือ เราได้ทำให้ทั้งฝ่ายรัสเซียและยูเครนเข้าร่วมการเจรจาเกี่ยวกับคำสั่งหยุดยิง ไม่ว่าจะเป็นการหยุดโจมตีใส่โครงสร้างพื้นฐานด้านพลังงาน หรือการหยุดยิงในทะเลดำ แน่นอนว่า นี่เป็นส่วนงานที่ซับซ้อนและยากลำบาก”

ท่าทีแข็งกร้าวของยุโรป

ตามความเห็นของบรรดาผู้สังเกตการณ์ หนึ่งในความท้าทายที่ใหญ่ที่สุดในการบังคับใช้คำสั่งหยุดยิงเป็นเวลา 30 วันต่อโครงสร้างพื้นฐานด้านพลังงานและในทะเลดำคือ ทัศนะที่แตกต่างกันมากขึ้นระหว่างสหรัฐกับยุโรป ถึงแม้ว่าทุกฝ่ายจะเห็นพ้องเกี่ยวกับหลักการแล้วก็ตาม  ซึ่งเป็นพันธมิตรที่สำคัญที่สุดของยูเครน ในขณะที่ทางการสหรัฐได้แสดงให้เห็นถึงวิธีการเข้าถึงที่มีลักษณะเจรจากับรัสเซีย แต่ในเวลาที่ผ่านมา ยุโรปก็ได้เพิ่มจุดยืนที่แข็งกร้าวมากขึ้น โดยในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา  ประเทศในสหภาพยุโรปหรือ EU พร้อมอังกฤษและหุ้นส่วนอื่นๆนอกภูมิภาค เช่น ออสเตรเลียและแคนาดาได้จัดการประชุมระดับสูง 3 นัดโดยมีเนื้อหาหลักคือการเดินหน้าช่วยเหลือทางทหารให้แก่ยูเครนต่อไป และปรับปรุงกลไกเพื่อสร้าง “พันธมิตรโดยสมัครใจ” ให้มีความสมบูรณ์เพื่อส่งกองกำลังรักษาสันติภาพไปยังยูเครนเมื่อทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องบรรลุข้อตกลงหยุดยิงในระยะยาวและครอบคลุม ในการปิดการประชุมสุดยอดเกี่ยวกับการช่วยเหลือยูเครนเมื่อวันที่ 27 มีนาคม ณ กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส ประเทศในยุโรปก็ได้ประกาศว่ายังไม่พิจารณาถึงการยกเลิกการคว่ำบาตรต่อรัสเซียโดยเร็ว โดยเฉพาะยังเพิ่มการคว่ำบาตรเพื่อสร้างแรงกดดันต่อรัสเซีย นายกรัฐมนตรีเยอรมนี โอลาฟ ชอลซ์ ประกาศว่า

“สำหรับเรา สิ่งที่สำคัญในช่วงนี้คือ การยุติการคว่ำบาตรต่อรัสเซียจะเป็นความผิดพลาดครั้งใหญ่ ต้องเดินหน้าการคว่ำบาตรหรือเพิ่มขึ้นต่อไป โดยเฉพาะ ยุโรปและสหรัฐต้องมีจุดยืนร่วมกันที่ชัดเจนเกี่ยวกับการช่วยเหลือยูเครนเพิ่มเติม การยุติการคว่ำบาตรในเมื่อทุกฝ่ายยังไม่สามารถเข้าถึงสันติภาพเป็นสิ่งที่ไม่สมเหตุสมผล และน่าเสียดายที่สันติภาพยังอยู่ไกลเอื้อม”

ทัศนะดังกล่าวของยุโรปถือเป็นอุปสรรคสำคัญต่อการเจรจาทางเทคนิคที่สหรัฐและรัสเซียกำลังดำเนินการเพื่อปฏิบัติตามข้อตกลงทะเลดำ ตามความเห็นของรัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐ มาร์โก รูบิโอ ทางการสหรัฐยากที่จะมีปฏิบัติการใดๆ ต่อการคว่ำบาตรที่ไม่ได้ออกโดยสหรัฐ ในขณะเดียวกัน ฝ่ายรัสเซียยึดมั่นในการเสนอให้สหรัฐช่วยฟื้นฟูสิทธิในการการเข้าถึงตลาดโลกสำหรับการส่งออกสินค้าเกษตรและปุ๋ยของรัสเซีย  ฟื้นฟูการเชื่อมต่อเครือข่ายธนาคารเกษตรแห่งรัสเซียหรือ Rosselkhozbank กับระบบการชำระเงินระหว่างประเทศของ SWIFT อีกครั้ง แต่จนถึงขณะนี้ ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องยังไม่มีสัญญาณแห่งการประนีประนอม ทำให้ความเป็นไปได้ที่ข้อตกลงหยุดยิงที่เพิ่งบรรลุจะมีผลบังคับใช้ได้โดยเร็วหรือไม่ยังคงเป็นคำถามใหญ่.