เพื่อที่จะได้ฆ้อง Gong Prăk หนึ่งชุดชาวบ้านต้องแลกควายและวัวหลายตัว

ฆ้อง Gong Prăk ทำจากโลหะผสมทองแดงและเงินซึ่งแตกต่างจากฆ้องทั่วไป โดยชุดฆ้องประกอบด้วยฆ้อง 3 ใบที่ตรงกลางทำเป็นปุ่มนูน เส้นผ่านศูนย์กลาง 15-20 เซนติเมตร ออกสีทองแดงผสมกับสีดำเข้มตามกาลเวลาเสียงของฆ้อง Gong Prăk ใสและก้องกังวานเหมือนเสียงระนาดหิน รวมทั้งมีความเคร่งขรึมและสง่างามอย่างเป็นเอกลักษณ์  ทำให้ผู้ฟังรู้สึกถึงความศักดิ์สิทธิ์และความใกล้ชิด จึงถือเป็นเครื่องดนตรีที่ใช้เล่นเปิดการแสดงของวงดนตรีพื้นเมืองในงานเทศกาลต่างๆ

เพื่อที่จะได้ฆ้อง Gong Prăk หนึ่งชุดชาวบ้านต้องแลกควายและวัวหลายตัว ชุดฆ้องใหญ่บางชุดมีมูลค่าเทียบเท่าควายตัวใหญ่หลายสิบตัว ดังนั้น ฆ้อง Gong Prăk จึงถือเป็นทรัพย์สินอันล้ำค่า มีเพียงครอบครัวที่ร่ำรวยและมั่งคั่งเท่านั้นที่จะสามารถซื้อและสืบทอดต่อกันมาหลายชั่วอายุคน ช่างศิลป์ ทีมาย หมู่บ้าน Bu Njranglu ตำบลดึ๊กอาน จังหวัดเลิมด่ง ซึ่งเป็นหนึ่งในไม่กี่ครอบครัวที่ยังคงรักษาฆ้อง Gong Prăk ที่หายากนี้ได้เผยว่า “ปัจจุบันมีคนเล่นฆ้องน้อยมาก ในหมู่บ้านของเราทีมฆ้องมีสมาชิกเพียงไม่กี่คนเท่านั้นที่รู้วิธีเล่น ฆ้องเป็นสมบัติล้ำค่าที่สืบทอดกันมาหลายชั่วอายุคนในครอบครัวของผม พ่อสอนผม และตอนนี้ผมสอนลูกหลาน เพื่อให้พวกเขารู้คุณค่าและความหมายของฆ้องในชีวิต"

ศิลปิน ทีมาย เผยอีกว่า สำหรับชาวเมอนง ฆ้องที่มีปุ่มเรียกว่า "cồng" (gong) และฆ้องที่ไม่มีปุ่มเรียกว่า ฆ้องแบน สำหรับฆ้อง Gong Prăk ก่อนนำไปเล่นจะต้องทำพิธีบูชาเทพเจ้าแห่งฆ้องด้วยเหล้าอุและไก่ตัวผู้เพื่อแสดงความเคารพนับถือ วิธีการเล่นก็มีความพิเศษเช่นกัน โดยศิลปินจะถือสายเพื่อให้ฆ้องลอยอยู่ ส่วนมืออีกข้างจะถือค้อนไม้ตีที่ปุ่ม ทำให้เกิดเสียงกังวานที่ดังก้องไปทั่ว 

ศิลปิน ทีมาย สอนวิธีการเล่นฆ้องให้เด็ก (Thị Đoắt/VOV-Tây Nguyên)

ในอดีต ชาวบ้านจะได้ฟังเสียงก้องกังวานของฆ้อง Gong Prăk เฉพาะในเทศกาลสำคัญๆเท่านั้น เช่น งานชุมชนใหญ่ งานฉลองชัยชนะ พิธีบูชาเทพแห่งหมู่บ้าน พิธีเข้าบ้านใหม่ เป็นต้น  แต่ปัจจุบัน จากแนวโน้มการผสมผสานวัฒนธรรมเวียดนามให้ใกล้ชิดกับโลกมากขึ้น ชาวเมอนงจึงได้นำศิลปะการเล่นฆ้อง Gong Prăk มาบรรเลงและโชว์ให้นักท่องเที่ยวได้สัมผัสศิลปะที่เป็นเอกลักษณ์ของฆ้องชุดพิเศษหายากนี้ เสียงก้องกังวานของฆ้อง Gong Prăk ไม่เพียงแต่เป็นเสียงเครื่องดนตรีเท่านั้น แต่ยังถือเป็นเสียงสะท้อนจากบรรพบุรุษที่เปรียบเป็นมรดกทางจิตวิญญาณอันล้ำค่าอีกด้วย ศิลปิน ทียอน สมาชิกทีมฆ้องประจำหมู่บ้าน Bu Njranglu ตำบลดึ๊กอาน จังหวัดเลิมด่ง ได้แสดงความเห็นว่า “ฆ้อง Gong Prăk มีค่ามาก จะนำออกมาเล่นเฉพาะในโอกาสสำคัญๆ เท่านั้น เวลาที่บรรเลงฆ้อง เรารู้สึกเหมือนได้ฟังเสียงบรรพบุรุษ จากเทพเจ้าและธรรมชาติเราจะพยายามอนุรักษ์และสืบทอดให้คนรุ่นต่อไปให้รู้จักศิลปะนี้”

ทำนองเพลงบรรเลงโดยฆ้อง Gong Prăk จะมีความพิเศษเฉพาะตัวเพื่อให้เหมาะกับแต่ละโอกาส สะท้อนถึงความกลมกลืนระหว่างมนุษย์ เทพเจ้า และธรรมชาติ สำหรับชาว เมอนง ฆ้องโดยทั่วไปถือเป็นเครื่องชี้วัดฐานะทางสังคมและอำนาจของวงศ์ตระกูล ส่วนฆ้อง Gong Prăk ถือเป็นสมบัติที่ล้ำค่าของครอบครัวที่มั่งคั่งเท่านั้นและยังถือเป็นมรดกที่ทุกครอบครัวต้องสืบทอดกันมารุ่นต่อรุ่น./.