 ในเวลาว่าง ชาวบ้านหม่าโฟ้จะทอผ้าและเย็บผ้าร่วมกัน (laocaitv.vn) |
ในยามว่าง นาง ลี้ถิเฮือง (Lý Thị Hương) และเหล่าผู้หญิงในหมู่บ้านหม่าโฟ้ (Mà Phố) ตำบลบ๋านเหลี่ยน จังหวัดลาวกาย จะมานั่งทอผ้าและตัดเย็บด้วยกัน ซึ่งเธอหวังว่าจะได้เรียนรู้ทุกขั้นตอน ตั้งแต่การปลูกฝ้าย การทอผ้า การปัก ไปจนถึงการทำชุดพื้นเมืองของชาวเผ่าลาจี
“เพื่ออนุรักษ์อาชีพการทอผ้านี้ จำเป็นต้องมีการบันทึกเป็นชุดเอกสาร และถ้าเป็นไปได้ ก็ควรทำการบันทึกเป็นรูปภาพไว้ด้วย เพื่อให้คนรุ่นหลังได้ศึกษาเรียนรู้”
การทำชุดประจำชนเผ่าลาจี๊มีหลายขั้นตอน เริ่มจากการปลูกต้นฝ้าย แล้วหลังการเก็บเกี่ยว จะแยกเมล็ดฝ้ายออกจากปุยฝ้ายและนำไปตากแห้ง ซึ่งในขั้นตอนถัดไป ต้องอาศัยความชำนาญของผู้หญิงในการปั่นเส้นด้ายให้ได้ขนาดเท่ากัน แล้วม้วนเป็นแท่งเล็ก ๆ จากเส้นด้ายบาง ๆ นั้น ผู้หญิงจะนำไปทอเป็นผ้าหยาบที่มีคุณภาพมาตรฐาน จากนั้น ผ้าจะถูกนำไปย้อมคราม แล้วนำไปตัดเย็บเป็นชุดพื้นเมือง ซึ่งกระบวนการทั้งหมดนี้ล้วนทำด้วยมือ พร้อมการใช้เครื่องมือพื้นบ้านที่เรียบง่าย นาง ลี้ถิเหน่ (Lý Thị Nề) เป็นผู้มากประสบการณ์ในอาชีพการปลูกฝ้ายและทอผ้าของชาวลาจี๊ ที่ตำบลบ๋านเหลี่ยน ถึงแม้มีอายุมากแล้ว แต่ตัวเขายังมีความชำนาญและคล่องแคล่วในทุกฝีเข็ม พร้อมความปรารถนาที่อยากจะถ่ายทอดจิตใจแห่งความหลงใหลนั้นสู่คนรุ่นใหม่ เพื่อรักษาอัตลักษณ์ของชนเผ่า
“คุณปู่ย่าตายายได้ถ่ายทอดวิธีผลิตให้แก่ฉัน และตอนนี้ ฉันก็ต้องสานต่อให้ลูกหลาน ต้องสืบทอดจากรุ่นสู่รุ่น เพื่ออนุรักษ์เอกลักษณ์ของชนเผ่าเอาไว้”
 ชุดพื้นเมืองของชาวชนเผ่าลาจี๊ มีลักษณะที่เรียบง่าย ซึ่งทั้งชายและหญิงล้วนสวมชุดสีดำ (laocaitv.vn) |
ถึงแม้จะไม่ได้มีการปักลวดลายมากนัก แต่ลวดลายผ้าทอมือ (thổ cẩm) ต่างมีความพิถีพิถันและกลมกลืน ซึ่งลวดลายที่พวกเขานิยมใช้มากที่สุดคือ งานปักผ้าและงานต่อผ้า โดยรูปสามเหลี่ยม รูปทรงกลม และรูปทรงเพชร ผสมกับเส้นขอบที่ปักตามปกเสื้อและผ้าคลุมอก ทำให้ชุดผู้หญิงดูอ่อนช้อยและมีเสน่ห์ ซึ่งผลิตภัณฑ์ทุกชิ้นไม่เพียงแค่สะท้อนถึงความประณีตของผู้หญิงเท่านั้น แต่ยังแฝงไว้ด้วยความรักและความผูกพันที่มีต่อสมาชิกทุกคนในครอบครัว นาย ลี้วันเตี้ยน (Lý Văn Tiến) ผู้ใหญ่บ้านหมู่บ้านหม่าโฟ้ เผยว่า
“พวกเราได้ทำการประชาสัมพันธ์อย่างต่อเนื่องให้บรรดาผู้หญิงและกลุ่มผู้สูงวัยในหมู่บ้านร่วมกันอนุรักษ์และส่งเสริมเอกลักษณ์ดั้งเดิมของชุดพื้นเมืองชนเผ่าลาจี๊”
สำหรับสำนักงานวัฒนธรรม กีฬา และการท่องเที่ยวจังหวัดลาวกาย ได้ทำการสำรวจและฟื้นฟูอาชีพปลูกฝ้ายและทอผ้าให้กลายเป็นผลิตภัณฑ์ด้านการท่องเที่ยว เพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยวและสร้างรายได้ที่สูงขึ้นให้กับประชาชนในท้องถิ่น นาย เยืองต้วนเหงียะ (Dương Tuấn Nghĩa) รองผู้อำนวยการสำนักงานวัฒนธรรม กีฬา และการท่องเที่ยวจังหวัดลาวกาย เผยว่า
“พวกเราได้ทำการวิจัยและจัดทำกระบวนการบรรยายอย่างละเอียดและครบถ้วน ทั้งในรูปแบบภาพถ่าย สารคดี และชุดเอกสาร เพื่อเก็บรักษาและจะนำไปใช้ประโยชน์ในการสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ด้านการท่องเที่ยวที่เป็นเอกลักษณ์ของท้องถิ่นได้อีกมาก”
ทั้งนี้ ผ่านกาลเวลาหลายชั่วอายุคน อาชีพการปลูกฝ้าย ทอผ้า และตัดเย็บเสื้อผ้าได้อยู่คู่กับชีวิตประจำวันของชาวชนเผ่าลาจี๊ จนถึงทุกวันนี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการสร้างสรรค์เอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมของชนเผ่าฯ ที่กำลังได้รับการประชาสัมพันธ์และเผยแพร่สู่นักท่องเที่ยวจากทั่วทุกหนแห่ง./.