งานขอฝน - มรดกทางวัฒนธรรมอันเป็นเอกลักษณ์ของชาวเผ่า จาราย
(VOVWORLD) -งานขอฝนเป็นกิจกรรมทางวัฒนธรรมความเลื่อมใสที่เป็นเอกลักษณ์ของชาวเผ่า จาราย (Jrai) ในยาลาย โดยได้รับการอนุรักษ์และส่งเสริมอย่างต่อเนื่องและสมบูรณ์ด้วยคุณค่าดั้งเดิม มีส่วนร่วมเสริมสร้างมรดกทางวัฒนธรรมงานเทศกาลต่างๆของชนกลุ่มน้อยต่างๆ ในพื้นที่สูงเตยเงวียน
ผู้ดำเนินพิธีร่วมกับชาวบ้านไปทำพิธีที่แหล่งต้นน้ำเพื่ออธิษฐานขอให้อากาศเป็นใจ
Hoàng Qui/VOV-Tây Nguyên
|
งานขอฝน ยางเปอตาวอาปุย (Yang Pơtao Apui) ซึ่งจัดขึ้นทุกเดือนเมษายน-พฤษภาคม ณ ตำบล จืออาทาย จังหวัดยาลาย เป็นพิธีกรรมด้านความเลื่อมใสสำคัญที่ชาวบ้านร่วมกันสืบทอดรักษามาหลายชั่วอายุคน ซึ่งตำบล จืออาทาย ตั้งอยู่ในพื้นที่ที่เป็นอู่ข้าวที่ใหญ่ที่สุดในจังหวัดยาลายและมีความข้องกับตำนานของราชาแห่งน้ำและไฟ ดังนั้นงานขอฝนจึงเป็นหนึ่งในพิธีกรรมสำคัญในชีวิตทางจิตวิญญาณและวัฒนธรรมของชาวเผ่า จาราย
ตั้งแต่เช้าตรู่ บรรยากาศเริ่มคึกคักทั่วชุมชน โดยชาวบ้านทั้งเด็กและผู้ใหญ่ ทั้งชายและหญิงที่สวมชุดพื้นเมืองสีสันสดใสได้มารวมตัวกันที่เชิงเขา จือตาวยาง อันศักดิ์สิทธิ์ เพื่อร่วมอธิษฐานขอฝน คณะผู้ใหญ่ในหมู่บ้านได้ประดับตกแต่งต้นเสาตุงและจัดเตรียมเครื่องเซ่นไหว้เพื่อถวายแด่เทพเจ้า คุณ Rmah Phiết ตัวแทนของหมู่บ้าน Plei Tel A บอกว่า "ตัวเองรู้สึกเป็นเกียรติอย่างยิ่งที่ได้มีส่วนร่วมในเทศกาลและพิธีขอฝน ความปรารถนาของเราคือการฟื้นฟูประเพณีและอัตลักษณ์วัฒนธรรมของชนเผ่าจารายไว้ให้คนรุ่นหลังสืบไป"
ชาวบ้านไปเอาน้ำจากแหล่งน้ำเพื่อใช้ในการประกอบพิธี |
ก่อนพิธีกรรมหลัก ชาวบ้านจะประกอบพิธีเล็กๆ สามอย่าง คือการเซ่นไหว้ขับไล่ภูติผีปีศาจและโรคร้ายรอบหมู่บ้าน การเซ่นไหว้ที่ท่าน้ำแม่น้ำ อายุน และเซ่นไหว้เทพแห่งหมู่บ้าน โดยผู้หญิงจะแบ่งกลุ่มเพื่อเตรียมทำอาหาร เยาวชนมีหน้าที่ตัดไม้ไผ่ หาหอยจับปลาที่ลำธารและช่วยงานหนักสำหรับพิธีเซ่นไหว้ของหมู่บ้าน หลังจากจัดเตรียมสิ่งของต่างๆเสร็จแล้ว คณะผู้ใหญ่ประจำหมู่บ้านจะเป็นผู้ประกอบพิธีอย่างเป็นทางการ ซึ่งล้วนเป็นผู้ที่ได้รับความเคารพนับถือในชุมชน ส่วนในวันที่จัดงานสวดมนต์ขอฝน ชาวบ้านก็งดการทำงาน งดถือจอบหรือมีด สำหรับเครื่องเซ่นไหว้ในพิธีหลักคือหมูตัวผู้สีดำไม่มีจุดขาว น้ำหนักประมาณ 20 กิโลกรัม เหล้าJơbô 3 ไห
พิธีขอฝนเริ่มต้นขึ้นในเวลาประมาณ 9 โมงเช้า ผู้นำพิธีเริ่มเดินช้าๆ ไปนั่งด้านหน้าไหเหล้าแล้ววางมือบนไหเหล้าแรกพร้อมอ่านบทสวดเป็นภาษาจาราย อธิษฐานขอให้ฝนฟ้าเป็นใจ ชาวบ้านมีความสุข สุขภาพแข็งแรง และชีวิตเจริญรุ่งเรือง พิธีกรรมนี้ใช้เวลาประมาณ 10 นาที จากนั้นจะทำการตักน้ำจากอ่างทองแดงเติมลงในไหเหล้า แล้วจิบเหล้าเป็นคนแรกต่อจากนั้นคือชาวบ้านจะผลัดกันมาดื่มเหล้าอุด้วยกัน นาย Siu Kur ชาวบ้านในตำบล Chư A Thai กล่าวว่า "หลังจากพิธีสวดมนต์ขอฝนเสร็จสิ้นลง ฝนก็จะตก เป็นอย่างนี้ทุกปีหลังจากเสร็จพิธี เมื่อมีฝนตกชีวิตของผู้คนจะพัฒนาได้ดี "
เมื่อพิธีเสร็จสิ้นลงชาวบ้านจะผลัดกันมาดื่มเหล้าอุด้วยกัน |
ในตำนานของชาวจาราย มีกษัตริย์ 14 พระองค์ เรียกว่า “เปอตาว อาปุย” (ราชาแห่งไฟ) เป็นผู้มีความสามารถในการเรียกฝนเพื่อช่วยให้ชาวบ้านผ่านพ้นภัยแล้ง และดินแดนแห่ง เปอตาว อาปุย ก็ได้รับการก่อตั้งขึ้นได้ด้วยความช่วยเหลือจากกษัตริย์14 พระองค์ และเรื่องราวเกี่ยวกับ เปอตาว อาปุย ที่ยาวนานกว่า 5 ศตวรรษ พร้อมดาบศักดิ์สิทธิ์ที่มีพลังในการเรียกฝนในดินแดนอันศักดิ์สิทธิ์นี้ก็ยังคงได้รับการสืบทอดด้วยความเคารพนับถือเสมอมา รองศาสตราจารย์ ดร.เหงวียน คัก สือ อดีตเจ้าหน้าที่สถาบันโบราณคดี กล่าวว่า "สำหรับชาวนาในเขตที่ราบสูงตอนกลาง เตยเงวียน ปัจจัยสำคัญสองประการคือน้ำและเครื่องมือการทำงาน ดังนั้น เปอตาว อาปุย จึงมีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในการถ่ายทอดความฝันและคำอธิษฐานของผู้คนถึงเทพเจ้าเบื้องบน เพราะวัฒนธรรมที่นี่มีความเชื่อมโยงกับธรรมชาติ"
พิธีขอฝน ยางเปอตาว อาปุย ได้รับการรับรองเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของชาติ โดยไม่เพียงแต่เป็นการพิสูจน์ถึงความพยายามในการอนุรักษ์เอกลักษณ์ดั้งเดิมเท่านั้น แต่ยังเป็นสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรมอันเป็นเอกลักษณ์ของที่ราบสูงเตยเงวียนอีกด้วย และยังเป็นความภาคภูมิใจของชุมชนเผ่าจาราย ที่จะเปิดโอกาสอันยิ่งใหญ่ในการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ดึงดูดนักท่องเที่ยวให้มาสำรวจความงดงามที่อุดมสมบูรณ์ของดินแดน ยาลาย./.