ช่างศิลป์ เหงวียน วัน ติ๋ง

ช่างศิลป์ เหงวียน วัน ติ๋ง เกิดและเติบโตในครอบครัวที่สืบทอดงานจักสานไม้ไผ่มายาวนานถึง 6 รุ่น ที่หมู่บ้านฟู้วิง ตำบลฟู้เหงียะ กรุงฮานอย ตั้งแต่วัยเยาว์ เด็กชาย เหงวียน วัน ติ๋ง ก็มีความคุ้นเคยกับการจักสาน โดยเฉพาะจากบิดาของเขา คือ ช่างศิลป์ เหงวียนวันเคี้ยว ซึ่งเป็นคนแรกของเวียดนามที่สามารถสานภาพเหมือนประธานโฮจิมินห์ด้วยไม้ไผ่และหวาย ความภาคภูมิใจในตัวบิดาและประเพณีของหมู่บ้านถือเป็นแรงบันดาลใจช่วยให้เด็กชาย เหงวียนวันติ๋ง รักอาชีพจักสานมากขึ้น โดยตระหนักได้ว่า แม้ตนจะไม่ได้เป็นคนที่มีฝีมือโดดเด่น แต่ความมุ่งมั่นตั้งใจและความรักในอาชีพคือ “ที่พึ่ง” ช่วยให้ตนสามารถธำรงและพัฒนาอาชีพหัตถกรรมดั้งเดิมที่บรรพบุรุษสืบทอดได้อย่างต่อเนื่อง

“เรามีทั้งเทคนิคการสานและการเตรียมวัสดุที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว ที่นี่มีรูปแบบการสานหลากหลาย และกว่าร้อยละ 80 ของงานสานล้วนทำจากหวาย เทคนิค “สานสอดไขว้” ต้องอาศัยการประสานกันอย่างลงตัวระหว่างมือ สายตาและอารมณ์ความรู้สึก จึงไม่น่าแปลกใจที่แม้จะเป็นเทคนิคเดียวกัน แต่การสานสอดไขว้ของที่นี่ถือว่าโดดเด่นเป็นพิเศษ”

เมื่อปี 2006 ผลงาน “โคมแขวน” ของช่างศิลป์ เหงวียนวันติ๋ง ได้รับรางวัลที่ 1 สาขาการออกแบบผลิตภัณฑ์ “Golden-V” จากหอการค้าและอุตสาหกรรมเวียดนาม 2 ปีต่อมา คือปี 2008 “แจกันสานหวาย” ที่เขาสานก็ได้รับรางวัลที่ 1 ในการประกวดผลิตภัณฑ์หัตถกรรมเวียดนาม ที่จัดโดยกระทรวงการเกษตรและพัฒนาชนบท ซึ่งปัจจุบันคือกระทรวงการเกษตรและสิ่งแวดล้อม ซึ่งรางวัลเหล่านี้ถือเป็นแรงบันดาลใจช่วยเสริมพลังให้ช่างศิลป์ เหงวียนวันติ๋ง เดินหน้าสร้างสรรค์ผลงานใหม่ ๆ และผลักดันงานจักสานไม้ไผ่ของเวียดนามให้เป็นที่รู้จักบนเวทีหัตถกรรมระดับโลกมากขึ้น ช่างศิลป์ เหงวียนวันติ๋ง

“เมื่อเวียดนามเปิดประเทศ การผสมผสานเข้ากับกระแสโลกได้นำมาซึ่งคุณค่ามากมายในด้านการค้า ดังนั้น พวกเราจึงต้องเรียนรู้ เปิดรับสิ่งใหม่ ๆ และปรับตัวอยู่เสมอ ต้องสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ใหม่ ๆ อย่างต่อเนื่องเพื่อตอบสนองความต้องการของลูกค้า”

ผลิตภัณฑ์ของช่างศิลป์ เหงวียนวันติ๋ง ได้รับรางวัลต่างๆ

ช่างศิลป์ เหงวียนวันติ๋ง เห็นว่า หากต้องการพัฒนาอย่างยั่งยืน ช่างฝีมือในหมู่บ้านหัตถกรรมจำเป็นต้องสร้างสรรค์สิ่งใหม่ๆ อยู่เสมอ ตามทันความชอบของลูกค้าในยุคปัจจุบัน แต่ในขณะเดียวกันก็ต้องอนุรักษ์ “เอกลักษ์ดั้งเดิม” ซึ่งมุมมองนี้ได้ช่วยให้ผลิตภัณฑ์ของหมู่บ้านจักสานฟู้เหงียะสร้างชื่อเสียงในกิจกรรมวัฒนธรรมและนิทรรศการต่าง ๆ ในหลายประเทศทั่วโลก เช่น ออสเตรเลีย จีนและไทย

“เรามีทักษะการจักสานที่ชำนาญ จึงสามารถตอบสนองความต้องการของลูกค้าได้ทั้งในด้านมาตรฐานและการออกแบบ ปัจจุบันสินค้ากว่าร้อยละ 80 ของเราเป็นสินค้าส่งออก ส่วนที่เหลือร้อยละ 20 จำหน่ายภายในประเทศ ครอบครัวของผมผลิตสินค้าเพื่อการส่งออกไปต่างประเทศ”

ไม่เพียงประสบความสำเร็จในการอนุรักษ์ พัฒนา และนำผลิตภัณฑ์ของหมู่บ้านก้าวไปสู่ตลาดต่างประเทศเท่านั้น แต่ช่างศิลป์ เหงวียนวันติ๋ง ยังทุ่มเทแรงกายแรงใจในการสอนวิธีการจักสานให้แก่คนรุ่นใหม่ในหมู่บ้าน รวมถึงผู้ที่หลงไหลการจักสานไม้ไผ่อีกด้วย นายโห่ ฮวีย เซิน และนาง เจิ่น ถิ ลิงห์ ชาวบ้านฟู้วิง กล่าวว่า

“ช่างศิลป์ เหงวียนวันติ๋ง เป็นผู้ที่ทุ่มเททั้งแรงกายและแรงใจเพื่อถ่ายทอดอาชีพนี้ให้กับชาวบ้าน โดยพยายามหาวิธีการต่างๆ เพื่อทำให้งานจักสานของหมู่บ้านสามารถได้รับการอนุรักษ์และพัฒนาอย่างต่อเนื่อง เรารู้สึกภูมิใจในตัวเขาเป็นอย่างมาก

“ ดิฉันทำงานที่นี่ได้กว่า 10 ปีแล้ว โดยช่างศิลป์ เหงวียนวันติ๋ง ได้สอนให้จึงสามารถผลิตสินค้าที่มีความสวยงามได้”

ช่างศิลป์ เหงวียนวันติ๋งเป็น 1 ใน 10 “พลเมืองนครหลวงดีเด่น” ประจำปี 2025

ความมุ่งมั่นและการอุทิศตนอย่างต่อเนื่องของช่างศิลป์ เหงวียนวันติ๋ง ได้มีส่วนร่วมช่วยให้หมู่บ้านจักสานฟู้วิงพัฒนาอย่างยั่งยืน สร้างงานทำให้แก่แรงงานนับพันคน และผลักดันการขยายตัวของเศรษฐกิจท้องถิ่น ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา หมู่บ้านฟู้วิงได้รับใบสั่งซื้ออย่างต่อเนื่องจากตลาดต่างประเทศ เช่น สหภาพยุโรป สหรัฐและจีนด้วยจำนวนสินค้าและราคาสูง นาย เหงวียนวันเคือง เจ้าหน้าที่ตำบลฟู้เหงียะ ยืนยันว่า

“ทุกปี หมู่บ้านมีส่วนร่วมสำคัญต่อการขยายตัวของเศรษฐกิจท้องถิ่น โดยเฉพาะในบางปี การส่งออกผลิตภัณฑ์จักสานของหมู่บ้านได้บรรลุ 24–28 ล้านดอลลาร์สหรัฐต่อปี กำไรในช่วงนั้นค่อนข้างสูง อยู่ที่ร้อยละ 10–15 และมีการส่งออกไปทั่วโลก”

ความเร่งรีบของยุคใหม่และการแข่งขันที่มากขึ้น ทำให้หมู่บ้านศิลปาชีพหลายแห่งต้องเผชิญความยากลำบากหรือบางแห่งต้องยุติอาชีพที่ทำสืบต่อกันมา แต่หมู่บ้านจักสานไม้ไผ่ฟู้วิงยังคงสามารถเติบโตและปรับตัวได้เป็นอย่างดี ซึ่งส่วนหนึ่งมาจากส่วนร่วมของช่างศิลป์ต่างๆ ในหมู่บ้านดั่งเช่นช่างศิลป์ เหงวียนวันติ๋ง ซึ่งไม่เพียงแต่เป็นจิตวิญญาณของหมู่บ้านหัตถกรรมเวียดนามเท่านั้น แต่ยังเป็นสัญลักษณ์ของการปรับตัว การผสมผสานเข้ากับกระแสโลกและการพัฒนาอย่างยั่งยืนอีกด้วย.