สถานที่ต่างๆในแหล่งโบราณสถานทางประวัติศาสตร์ล้วนเป็นโบราณสถานพิเศษแห่งชาติ (Trường Giang/VOV-Đông Bắc)

แหล่งโบราณสถานและทัศนียภาพ เอียนตื๋อ-หวิงห์ เงียม-โกนเซิน เกี๊ยบบาก เป็นกลุ่มมรดกทางวัฒนธรรมที่ประกอบด้วยโบราณสถาน 12 แห่ง ซึ่งอยู่ในกลุ่มโบราณสถานพิเศษแห่งชาติ 6 แห่ง ตั้งอยู่ใน 3 จังหวัด ได้แก่ จังหวัดกว๋างนินห์ จังหวัดบั๊กยาง (ปัจจุบันคือจังหวัดบั๊กนินห์) และจังหวัดหายเยือง (ปัจจุบันคือนครไฮฟอง) แหล่งโบราณสถานนี้มีพื้นที่รวมกว่า 525 เฮกตาร์ ตั้งอยู่บนเทือกเขาเอียนตื๋อในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของเวียดนาม เป็นศูนย์รวมผลงานด้านสถาปัตยกรรมโบราณที่ถือเป็นหลักฐานสะท้อนให้เห็นถึงการกำเนิดและการพัฒนาของพุทธศาสนา จุ๊กเลิม ซึ่งก่อตั้งโดยกษัตริย์เจิ่นเญินตง (ค.ศ. 1258-1308) ในศตวรรษที่ 13

ภูเอียนตื๋อมีความงดงามด้วยป่าเขาอุดมสมบูรณ์ผสานกับความเก่าแก่สุขุมของวัดวาอาราม ความงามดั่งภาพวาดของสายน้ำ ท้องฟ้า ของดอกไม้ ใบไม้ และนกนานาพันธุ์  รวมถึงเจดีย์ใหญ่น้อยหลายร้อยแห่ง  รูปปั้นหินธรรมชาติ และศิลาจารึกของพระพุทธเจ้า ซึ่งทำให้โบราณสถานทางประวัติศาสตร์และทัศนียภาพ เอียนตื๋อ ได้รับการจัดอันดับให้เป็นโบราณสถานแห่งชาติเมื่อปี 2012 และดึงดูดนักท่องเที่ยว ประชาชน และชาวพุทธหลายล้านคนมาเที่ยวทุกปี

“นี่เป็นครั้งแรกที่ฉันมาเอียนตื๋อ เราเดินขึ้นเขาโดยไม่ใช้กระเช้าไฟฟ้า ที่นี่เป็นหนึ่งในสถานที่ที่สวยงามที่สุดที่ฉันเคยไป ทิวทัศน์สวยงามน่าทึ่งและมีความศักดิ์สิทธิ์มาก.”

“ผมรู้สึกว่าที่นี่ยิ่งใหญ่และงดงามมาก เป็นสถานที่ที่สามารถทำให้จิตใจของผู้คนที่มาเยือนนั้นมีความสงบสุข .”

มกดกที่จับต้องไม่ได้คืองานเทศกาลต่างๆได้รับการอนุรักษ์และเผยแพร่ในชุมชนอย่างต่อเนื่องในหลายศตวรรษ

แหล่งโบราณสถานและทัศนียภาพ เอียน ตื๋อ-หวิงห์ เงียม-โกน เซิน เกี๊ยบ บาก มีองค์ประกอบ 3ประการที่สร้างความเชื่อมโยงกันอย่างใกล้ชิด สะท้อนถึงกระบวนการพัฒนาของพุทธศาสนานิกาย จุ๊กเลิม ตั้งแต่ช่วงก่อกำเนิดที่เอียนตื๋อ ช่วงของการเผยแผ่ หวิงห์ เงียม  และระยะแห่งการฟื้นฟู โกน เซิน เกี๊ยบ บาก  โดย ณ วัดวินห์เงียม วัดโบราณที่มีศิลปะการแกะสลักหลักธรรมคำสอนของพุทธศาสนาจุ๊กเลิม ซึ่งได้รับการรับรองจากองค์การยูเนสโกให้เป็นมรดกทางข้อมูลเมื่อปี 2012 ยังคงเก็บรักษาแม่พิมพ์ไม้โบราณกว่า 3,000 แผ่น ที่ถือเป็น "รหัสต้นฉบับ" ของพุทธศาสนานิกายจุ๊กเลิม ซึ่งเป็นอุดมการณ์ที่เป็นอัตลักษณ์แบบเวียดนามโดยแท้ในประวัติศาสตร์พุทธศาสนาเวียดนาม วัดหวิงห์เงียมยังเป็นผลงานชิ้นเอกทางสถาปัตยกรรมโบราณที่ยังคงรักษาจิตวิญญาณแห่งพุทธศาสนายุคราชวงศ์ลี้-เจิ่นได้อย่างสมบูรณ์ ตั้งแต่ประตู ตามกวาน อันสง่างาม ไปจนถึงพระวิหาร กระถางธูป  หอระฆัง 8 ชั้นหลังคา เป็นต้น นี่ก็เป็นสำนักงานใหญ่ของพุทธศาสนา จุ๊กเลิม ซึ่งเป็นโรงเรียนพุทธแห่งแรกในเวียดนาม  พระครู ทิก แทง วิงห์ รองเจ้าอาวาสวัดหวิงห์เงียม กล่าวว่า

“วัดหวิงห์เงียมมีบทบาทสำคัญสองประการ ในอดีตเคยเป็นศูนย์กลางการสอนธรรมะของพุทธศาสนาจุ๊กเลิม และเป็นสถานที่แกะสลัก พิมพ์ และเผยแพร่พระไตรปิฎก เราตั้งใจที่จะอนุรักษ์พระไตรปิฎกเหล่านี้ด้วยการแปลความหมาย โดยแบ่งชุดพระไตรปิฎกตามความหมายที่มีคุณค่าต่อสังคม ชุดไหนสอดคล้องกับสมัยใหม่จะได้รับการแปลก่อน ตั้งแต่ปี 2015 จนถึงปัจจุบัน เราแปลได้ 3 ชุดแล้ว”

ด้วยการถือกำเนิดและพัฒนาคงอยู่พร้อมกับประวัติศาสตร์อันยาวนาน และหลอมรวมวัฒนธรรมของภูมิภาคต่างๆ เข้าด้วยกัน สถานที่แห่งนี้ได้กลายเป็นขุมทรัพย์แห่งวัฒนธรรมด้วยรูปแบบที่หลากหลายและเนื้อหาอันล้ำค่าทั้งที่จับต้องได้และจับต้องไม่ได้  ซึ่งเป็นการตกผลึกของความพยายาม ความคิด สติปัญญา ความใส่ใจของบรรพบุรุษหลายชั่วอายุคนที่ทุ่มเทแรงกายแรงใจเพื่อบ่มเพาะ อนุรักษ์ และปกป้องมาจนถึงปัจจุบัน  เพื่อให้ในปัจจุบัน แหล่งโบราณสถานและทัศนียภาพ เอียน ตื๋อ-หวิงห์ เงียม-โกน เซิน เกี๊ยบ บาก เป็นที่เคารพนับถือของผู้คนทุกชนชั้น เป็นสัญลักษณ์ของความกลมกลืนระหว่างความเชื่อ ศาสนา และจิตใจของผู้คน ด้วยคุณค่าอันล้ำค่านี้ มรดกเหล่านี้จึงเป็นที่รู้จักไปทั่วโลกด้วยการรับการยกย่องจากองค์การยูเนสโกให้เป็นมรดกโลก และจะสร้างคุณค่าใหม่ในยุคแห่งการผสมผสานของประชาชาติเวียดนาม./.