Tôn trọng và thúc đẩy việc bảo đảm quyền con người đã trở thành xu thế tất yếu mang tính toàn cầu, theo đó, giáo dục quyền con người trở thành yêu cầu bức thiết, mang tính thời đại. Việt Nam đã và đang thúc đẩy giáo dục về quyền con người trong toàn hệ thống.

Việt Nam tổ chức hoạt động giáo dục quyền con người nhằm hình thành trong mọi tầng lớp, giai cấp trong xã hội tri thức về quyền con người, sao cho mọi công dân đều biết tự bảo vệ quyền của mình và tôn trọng quyền của người khác, phù hợp với yêu cầu, đòi hỏi của các chuẩn mực trong pháp luật quốc tế và pháp luật quốc gia về quyền con người.

Ảnh minh họa: TTXVN

Nền móng cho hoạt động giáo dục quyền con người ở Việt Nam chính là Tuyên ngôn thế giới về nhân quyền năm 1948, trong đó nêu rõ: “Đại hội đồng Liên hợp quốc tuyên bố bản Tuyên ngôn thế giới về nhân quyền là mục tiêu chung cho tất cả các dân tộc và các quốc gia phải phấn đấu đạt tới để nhằm mục đích cuối cùng là mỗi cá nhân, mỗi tổ chức xã hội, luôn luôn ghi nhớ bản Tuyên ngôn bằng giáo dục và giảng dạy sẽ nỗ lực thúc đẩy tôn trọng đối với các quyền và những tự do cơ bản

Việc giáo dục quyền con người ở Việt Nam được thực hiện ở các cấp độ khác nhau, với nhiều hình thức, phương pháp đa dạng, phong phú trên quan điểm của Đảng và Nhà nước Việt Nam là: “kết hợp tính phổ biến và tính đặc thù của quyền con người trong nhận thức và giải quyết các vấn đề về quyền con người”; “quyền con người có tính giai cấp, đồng thời là một giá trị nhân loại, quyền con người và quyền dân tộc cơ bản là thống nhất; “quyền con người phụ thuộc vào trình độ phát triển kinh tế, xã hội, văn hoá và truyền thống của dân tộc”, “Quyền con người, quyền công dân phải được chế độ pháp luật bảo vệ”. Việc giáo dục quyền con người ở Việt Nam trực tiếp góp phần rút ngắn quá trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, tạo ra các nội dung, giá trị của Nhà nước pháp quyền, đảm bảo cho Nhà nước pháp quyền Việt Nam hình thành trong thực tiễn, góp phần quan trọng thúc đẩy việc tôn trọng và bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của mọi công dân.

Hiện Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể trong lĩnh vực giáo dục quyền con người, quyền công dân; đặc biệt là việc giáo dục quyền trẻ em theo nội dung Công ước Liên hợp quốc về quyền trẻ em (CRC), giáo dục quyền phụ nữ theo nội dung công ước của Liên hợp quốc về xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử phụ nữ. Đảng, Nhà nước đã đề ra chủ trương, chính sách và có sự quan tâm chỉ đạo thực hiện hoạt động giáo dục quyền con người, quyền công dân ở Việt Nam, đặc biệt trong các hoạt động giáo dục quyền trẻ em, quyền phụ nữ. Sự quan tâm chỉ đạo này của Đảng, Nhà nước thể hiện cụ thể trong việc thành lập các cơ quan chuyên trách nhà nước về nghiên cứu quyền con người, các cơ quan chuyên trách về quyền phụ nữ, quyền trẻ em; đào tạo đội ngũ cốt cán về vấn đề này; chỉ đạo xây dựng các chương trình hành động quốc gia về quyền phụ nữ, quyền trẻ em. Những kết quả đạt được trong việc giáo dục quyền phụ nữ, quyền trẻ em ở Việt Nam đã mang đến cách nhìn mới của thế giới và khu vực đối với Việt Nam, từ đó tạo ra khả năng thuận lợi hơn cho Việt Nam trong hội nhập khu vực và quốc tế.

Hoạt động giáo dục quyền con người, quyền công dân ở Việt Nam trong thời gian qua đã góp phần nâng cao nhận thức, ý thức về giá trị của hoạt động này trong việc hình thành nhân cách người Việt Nam trong chủ nghĩa xã hội, và sự cần thiết phải tăng cường các hoạt động này trong thời gian tới. Đồng thời, việc giáo dục quyền con người, quyền công dân cũng làm tăng nhu cầu xây dựng hệ thống pháp luật Việt Nam phù hợp với các quy định của công ước quốc tế về quyền con người.

Để thúc đẩy giáo dục quyền con người ở Việt Nam, các cơ quan chức năng đang  xây dựng các tài liệu giáo dục quyền con người, quyền công dân cho từng nhóm chủ thể, từng nhóm đối tượng giáo dục cụ thể, trên cơ sở tính hệ thống, tính liên thông của tài liệu và đảm bảo gắn kết cả nội dung giáo dục quyền con người và nội dung giáo dục quyền công dân.Việt Nam cũng đưa chương trình giáo dục quyền con người, quyền công dân vào hệ thống giáo dục nhà nước nhằm đảm bảo trách nhiệm của cả chủ thể và đối tượng tham gia hoạt động giáo dục này. Các hình thức, phương pháp giáo dục riêng, thích hợp với điều kiện, khả năng của từng đối tượng giúp việc truyền tải nội dung giáo dục về quyền con người một cách sinh động, phù hợp, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ áp dụng ngay vào thực tiễn cuộc sống cũng được thúc đẩy. Việt Nam cũng tăng cường đào tạo đội ngũ cốt cán, giáo viên chuyên trách nhằm đưa nội dung giáo dục về quyền con người vào giảng dạy chính thức trong hệ thống giáo dục. Hoạt động thông tin, tuyên truyền về giáo dục quyền con người trên các phương tiện thông tin đại chúng cũng được tăng cường.

Để tạo ra được nguồn lực cần thiết đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ của hoạt động giáo dục quyền con người, quyền công dân trong thời gian tới, hằng năm, Nhà nước đều phân bổ khoản kinh phí thích ứng cho hoạt động tuyên truyền giáo dục, hội thảo khoa học về quyền con người ở Việt Nam./.