Sáng 09/10, tại Tokyo, Nhật Bản, Hội nghị Cấp cao Hợp tác Mekong-Nhật Bản lần thứ 10 diễn ra dưới sự chủ trì của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dẫn đầu đoàn cấp cao Việt Nam tham dự hội nghị. Tham dự hội nghị còn có Thủ tướng Campuchia Hun Sen, Thủ tướng Lào Thongluon Sisoulith, Thủ tướng Thái Lan Prayuth Chan-ocha, Cố vấn Nhà nước Myanmar Aung San Suu Kyi.

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đón Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự Hội nghị Cấp cao hợp tác Mekong-Nhật Bản.- Ảnh: VGP

Tại Hội nghị, lãnh đạo các nước rà soát tình hình hợp tác thời gian qua giữa Mekong và Nhật Bản, quyết định nâng cấp hợp tác giữa các nước Mekong và Nhật Bản lên thành Quan hệ đối tác chiến lược, đồng thời thống nhất phương hướng hợp tác trong thời gian tới tập trung vào ba trụ cột chính: Kết nối sống động và hiệu quả; Xã hội lấy người dân làm trung tâm; Hiện thực hóa một Mekong xanh.

Thảo luận về các vấn đề quốc tế và khu vực, trong đó có vấn đề Biển Đông và Bán đảo Triều Tiên, lãnh đạo các nước tái khẳng định cam kết chung duy trì và thúc đẩy hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, bao gồm việc tôn trọng đầy đủ các tiến trình pháp lý và ngoại giao, không đe dọa sử dụng hoặc sử dụng vũ lực, phù hợp với các nguyên tắc được công nhận rộng rãi của luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật biển 1982.

Kết thúc Hội nghị, các nhà Lãnh đạo thông qua Chiến lược Tokyo 2018 cho hợp tác giai đoạn 2019-2021 cùng ba phụ lục danh sách các dự án phối hợp giữa hợp tác Mekong-Nhật Bản với các chương trình/khuôn khổ hợp tác phát triển toàn cầu và khu vực.

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định cam kết của Việt Nam tiếp tục phối hợp chặt chẽ cùng Nhật Bản và các nước Mekong thúc đẩy hợp tác thành công hơn nữa.

Về phương hướng hợp tác giai đoạn tiếp theo, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu bật một số ưu tiên về kết nối giao thông, kết nối năng lượng nội khối; cải thiện kết nối hạ tầng mềm; thúc đẩy kết nối công nghiệp; tăng cường kết nối con người thông qua giáo dục, đào tạo nghề; hiện thực hóa tầm nhìn chung về một Mekong xanh. Thủ tướng cũng đề xuất nghiên cứu và xây dựng Mạng lưới sáng tạo Mekong-Nhật Bản nhằm tăng cường liên kết giữa các trung tâm nghiên cứu, phát minh sáng chế, trung tâm khởi nghiệp của Nhật Bản và các nước Mekong. Các đề xuất của Thủ tướng được Hội nghị đánh giá cao và phản ánh trong các văn kiện Hội nghị.

Về các vấn đề quốc tế và khu vực, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định Việt Nam sẽ tiếp tục phối hợp cùng Nhật Bản và cộng đồng quốc tế để giải quyết vấn đề nhân đạo. Đối với vấn đề Biển Đông, Thủ tướng nhấn mạnh tính cấp thiết của việc bảo đảm hoà bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông, kêu gọi tuân thủ Công ước luật biển năm 1982 của Liên hợp quốc, thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử trên Biển Đông (DOC) và sớm hoàn tất Bộ quy tắc ứng xử COC có hiệu lực và hiệu quả.

Ngay sau khi hội nghị, lãnh đạo các nước tiến hành họp báo. Tại đây, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe nhấn mạnh thành công của hội nghị. Theo Thủ tướng Shinzo Abe, Chiến lược Tokyo 2018 sẽ là một kim chỉ nam mới để các bên đạt được một tương lai thịnh vượng. Tham gia phát biểu tại họp báo, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ: "Hội nghị cũng nhận định, trong môi trường phát triển có nhiều biến động, việc tăng cường kết nối giữa Nhật Bản và các nước Mekong mở rộng và làm sâu sắc hơn nữa hợp tác nhiều mặt là thực sự cần thiết vì lợi ích chung của tất cả các bên. Chính vì vậy, quyết định nâng cấp hợp tác Mekong-Nhật Bản là hoàn toàn phù hợp, vừa phản ánh nội dung, mục tiêu của mối quan hệ, đồng thời đặt cơ sở cho sự phát triển của hợp tác trong tương lai. Tôi tin tưởng những định hướng hợp tác quan trọng của Chiến lược Tokyo 2018 vừa được hội nghị thông qua sẽ tạo xung lực và khí thế mới cho hợp tác Mekong-Nhật Bản. Lãnh đạo 6 nước đều khẳng định quyết tâm chung cùng nhau triển khai hiệu quả các chương trình, dự án trong cả ba trụ cột hợp tác."

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định Việt Nam sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ cùng Nhật Bản và các nước Mekong xây dựng hợp tác ngày càng thành công, đáp ứng mong mỏi của các nước thành viên, góp phần vào hòa bình, thịnh vượng chung của khu vực. 

Tại họp báo, lãnh đạo các nước tán thành với Nhật Bản về việc tổ chức các sự kiện của năm giao lưu Mekong-Nhật Bản 2019. Các nước cũng mong muốn Nhật Bản tiếp tục thúc đẩy đầu tư vào các nước Mekong trong nhiều lĩnh vực mà các nước có nhu cầu.