Mới đây, tại Triển lãm Vân Hồ, ở Thủ đô Hà Nội đã diễn ra workshop “Xanh gai, Sánh Gồng” - một không gian mang đậm tính truyền thống và văn hoá bản địa. Sự kiện do Empower Women Asia – dự án thuộc tổ chức phi chính phủ Keep It Beautiful Vietnam thực hiện, với mục đích mang đến những giá trị sâu sắc về thời trang bền vững, sử dụng những chất liệu thổ cẩm dân gian và sẻ chia kiến thức về văn hóa bản địa. Điều đặc biệt, người khởi xuất những ý tưởng này là chị Rachel Nguyễn Thu Trang, kiều bào tại Thụy Sỹ, người đã gây dựng “Keep It Beautiful Vietnam” với rất nhiều hoạt động có ý nghĩa trên quê hương Việt Nam.

Chị Rachel Nguyễn (Thu Trang) - thứ ba từ trái sang và các đại biểu tham dự sự kiện Xanh gai, sánh gồng

Nghe âm thanh bài viết tại đây:

"Em tên là Vàng Thị Dế, đang ở huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang. Em đang cùng dự án này xúc tiến để thành lập một hợp tác xã. Thường thường khổ vải của người Mông chúng em dệt chỉ có khổ 30cm, nhưng khi có dự án này, chúng em được hỗ trợ, hướng dẫn thay đổi khổ dệt lên 60cm để có thể đưa tới người tiêu dùng dễ hơn, ứng dụng rộng rãi hơn. Dự án cũng hỗ trợ làm khung dệt cho các bà, các mẹ. Em nghĩ đây là cơ hội tốt để em có thể bảo tồn được nghề dệt lanh truyền thống, đồng thời lan tỏa bản sắc văn hóa thông qua các câu chuyện về thổ cẩm, hoa văn dệt, nghề dệt truyền thống được lưu giữ và được nhiều người biết tới".

Chị Vàng Thị Dế (bên trái) và chị Sầm Thị Tình

"Tôi là Sầm Thị Tình, ở bản Hoa Tiến, Châu Tiến, Quỳ Châu, Nghệ An. Tôi theo dự án này được 4 năm rồi. Tôi nhận được sự quan tâm của các nhà thiết kế, các nhà nghiên cứu thông qua những chương trình mà dự án đưa ra. Chúng tôi đã kết hợp được với nhà thiết kế La Phạm, rồi kết nối với các trường đưa sinh viên về trải nghiệm tại địa phương. Từ đó chúng tôi tạo ra được những sản phẩm có giá trị cao hơn, mang lại thu nhập ổn định cho bà con".

Đó là lời chia sẻ của các bên hưởng lợi từ dự án Empower Women Asia, một dự án do chị Rachel Nguyễn khởi xướng. Ra đời từ năm 2019, Empower Women Asia là một trong nhiều dự án của tổ chức Keep It Beautiful Vietnam, với mục đích hỗ trợ phụ nữ và trẻ em gái dân tộc thiểu số ở các làng dệt Việt Nam, giúp họ có thể nâng cao trình độ, hiểu biết, năng lực và lợi thế cạnh tranh bằng việc tạo ra các sản phẩm dệt may chất lượng và bền vững và có nhiều cơ hội hơn nhằm nâng cao mức sống cũng như có được nguồn thu nhập ổn định.

Các sản phẩm thời trang lấy cảm hứng từ hoa văn thổ cẩm

Chị Rachel Nguyễn chia sẻ: "Trong 5 năm qua, Empower Women Asia đã có rất nhiều hoạt động, điển hình là dự án ở Bản Lác, Mai Châu, Hòa Bình. Chúng tôi có rất nhiều hoạt động, chương trình để hỗ trợ các chị em phụ nữ dân tộc thiểu số ở Mai Châu, cùng với các workshop, các cuộc thi, hay các sự kiện gây quỹ để nâng cao nhận thức, cũng như đưa ra sáng kiến để giúp các chị em có thêm cơ hội nâng cao thu nhập".

Tính đến thời điểm hiện tại, dự án Empower Women Asia đã quy tụ hàng trăm tình nguyện viên khắp nơi trong nước và quốc tế, thu về được những thành công nhất định. Năm 2019, chỉ sau một thời gian ngắn thành lập, Empower Women Asia đã vinh dự được Chương trình Phát triển của Liên Hợp Quốc vinh danh. Năm 2021, với sức ảnh hưởng của mình, Empower Women Asia chính thức tổ chức 2 sự kiện gây quỹ lớn “Giấc mơ bên khung cửi” và “Dệt mùa hy vọng”, trao những suất quà bao gồm tiền mặt và dụng cụ sản xuất cho các chị em tại Bản Lác, Mai Châu, Hòa Bình. Quỹ “Dệt cửi thêu mây” của dự án cũng hỗ trợ kinh tế cho phụ nữ và trẻ em gái dân tộc thiểu số có hoàn cảnh khó khăn tại làng dệt.

Các mẫu thời trang La Phạm được trình diễn bởi các bạn trẻ là tình nguyện viên của dự án

Đồng thời, dự án cũng tổ chức hàng loạt các sự kiện, hội thảo giúp công chúng tiếp cận, trải nghiệm quá trình hình thành sản phẩm từ sợi dệt, góp phần lan tỏa nét đẹp văn hóa Việt và giá trị của thời trang bền vững. Đơn cử như trong tháng 11 vừa qua, Empower Women Asia lại có hội thảo và sự kiện “Xanh gai, sánh gồng”, không chỉ mang đến kiến thức mà còn truyền tải thông điệp về thời trang bền vững và bảo tồn nghề dệt truyền thống. 

Chị Rachel Nguyễn cho biết: “Xanh gai, sánh gồng” là sự kiện được tiếp nối sau sự kiện “Xe gai, sẻ gánh” mà chúng tôi tổ chức vào tháng 11/2023 tại TPHCM. Mục đích của chúng tôi là từ mô hình của Mai Châu, chúng tôi cũng muốn lan rộng ý tưởng dự án đến các địa phương khác. Địa phương tiếp theo mà chúng tôi muốn hướng tới là tôn Sán Séo Tỷ ở Hà Giang. Để bắt đầu cho hoạt động này, chúng tôi cũng muốn thu hút sự chú ý của công chúng để mọi người biết được rằng ở một thôn rất xa ở Hà Giang, nơi địa đầu Tổ quốc vẫn có những người phụ nữ ngồi sau khung cửi làm việc rất vất vả. Họ xứng đáng có được cơ hội tốt hơn cho cuộc sống và tương lai sau này. Với mục tiêu đó, chúng tôi đưa công chúng đến gần hơn với câu chuyện của các chị em, từ đó có sự cảm nhận, chạm đến trái tim của mọi người. Và sau này khi chúng tôi thực hiện dự án ở Hà Giang thì công chúng và người tiêu dùng sẽ hiểu hơn về giá trị của các sản phẩm đó.

Chị Ngọc Anh - chủ thương hiệu thời trang La Phạm đã đồng hành cùng dự án 4 năm

Trong các hoạt động và sự kiện được tổ chức, Empower Women Asia luôn trân trọng và tôn vinh sản phẩm và công sức của các phụ nữ vùng cao, đặc biệt là trong xu thế người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng những sản phẩm thời trang bền vững. Empower Women Asia đã nhận được sự chung tay của chị Ngọc Anh - nhà sáng lập thương hiệu thời trang La Phạm - một người rất tâm huyết và có những sáng tạo với các sản phẩm thời trang thổ cẩm. Sự kết hợp tuyệt vời ấy đã đưa thổ cẩm Việt Nam đến các sàn diễn thời trang quốc tế như lời chị Ngọc Anh: "Tôi là đại sứ của Empower Women Asia từ 4 năm nay rồi. Sứ mệnh quan trọng hơn hết của chúng tôi là việc giáo dục, đào tạo những bạn trẻ hoặc những người dân tộc. Chúng tôi nỗ lực với mục tiêu sản xuất ra những mảnh vải đảm bảo chất lượng, công thức, quy trình làm, đồng thời lan tỏa những điều đẹp đẽ, những nét đẹp văn hóa đến với nhiều người. Ngoài ra chúng tôi còn sứ mệnh đưa thời trang VN đến với thế giới. Ví dụ như đầu năm nay chúng tôi đã tham gia London và Paris Fashion show với thời trang thổ cẩm và những chất liệu của VN. Những năm trước thì chúng tôi đã đưa đến Thụy Sĩ. Năm tới, chúng tôi sẽ đưa đến những kinh đô thời trang khác. Chúng tôi có động lực rất lớn để tìm hiểu, khai thác những dân tộc khác, những loại vải khác của các dân tộc Việt Nam để làm sao nhiều loại vải được để ý đến và ra thị trường, được người tiêu dùng đón nhận".

Xanh gai, sánh gồng thu hút sự quan tâm của nhiều người, dặc biệt là các bạn trẻ

Dự án Empower Women Asia dang đi từng bước chắc chắn với định hướng rõ ràng. Các hoạt động bổ trợ như chương trình dạy nghề, dạy tiếng Anh, dạy kỹ năng mềm miễn phí cho chị em phụ nữ vẫn được duy trì, giúp họ nắm bắt những kỹ thuật sản xuất mới mà còn mở rộng khả năng giao tiếp và xây dựng nền tảng kỹ năng mềm quan trọng.

Vào mùa xuân sắp tới đây, Empower Women Asia sẽ chính thức khởi động dự án mới tại Hà Giang. Cứ như thế, Rachel Nguyễn cùng với Ngọc Anh – La Phạm và rất nhiều tình nguyện viên của Empower Women Asia sẽ cùng “Xanh gai, sánh gồng”, “xe gai, sẻ gánh” biến giấc mơ bên khung cửi trở thành hiện thực, dệt nên những hy vọng cho phụ nữ vùng cao.