Theo thông tin của người thân gia đình nhạc sĩ Phong Nhã, sau thời gian bệnh già đã vĩnh viễn ra đi, để lại nhiều thương tiếc cho các thế hệ khán thính giả yêu thích những ca khúc của ông. Ông đã trút hơi thở cuối cùng lúc 4 giờ 08 ngày 28-3 tại quê nhà, hưởng thọ 96 tuổi.

Nghe âm thanh bài viết tại đây:

Nhạc sĩ Phong Nhã

Nhạc sĩ Phong Nhã, tên thật Nguyễn Văn Tường, sinh ngày 4-4-1924. Ông sinh ra tại miền quê Duy Tiên, Hà Nam. Say mê âm nhạc từ nhỏ, thầy giáo của ông đã phát hiện và cho ông làm quản ca của lớp. Lớp ông nổi tiếng vì đội ca có đầy nhạc cụ, mặc dù chỉ là nhạc cụ dân tộc như sáo, nhị, nguyệt. Có những cây sáo do ông tự làm… Là người dành trọn cuộc đời gắn bó với hoạt động thiếu niên nhi đồng, ông được xem là một nhạc sĩ của tuổi thơ vì đã sáng tác những bài hát cho phong trào ca hát của trẻ em ngay từ ngày đầu cách mạng tháng 8.

Sinh thời, nhạc sĩ Phong Nhã kể, ông viết ca khúc vào cuối năm 1945 khi đang là anh phụ trách Đội Thiếu niên tiền phong. Cảm xúc đến với ông sau một buổi sinh hoạt Đội. “Phong Nhã đố các cháu thiếu nhi: Ai yêu Bác Hồ nhất?, các cháu đáp lại: Nhi đồng yêu Bác Hồ nhất. Trong lòng của Phong Nhã cũng đồng ý như thế”, nhạc sĩ chia sẻ lúc sinh thời. Khi ca khúc ra đời, thậm chí nhiều thập niên sau đó, nhiều thiếu niên, nhi đồng ở khắp mọi miền đất nước đã gửi thư tỏ lòng biết ơn nhạc sĩ đã nói hộ tình cảm dành cho vị Cha già dân tộc. Những bức thư này cùng với tài liệu cá nhân của nhạc sĩ Phong Nhã được giữ tại Trung tâm lưu trữ quốc gia.

Nhạc sĩ Phong Nhã chỉ mất một ngày để hoàn thiện bài hát “Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên nhi đồng”. Tình cảm kính yêu của thiếu nhi Việt Nam với Chủ tịch Hồ Chí Minh được ông khắc sâu vào trong giai điệu và lời ca chân thành, giản dị, tha thiết, với hình ảnh Hồ Chủ tịch bình dị và gần gũi. Giai điệu bài hát như theo mãi tuổi thơ mỗi người dân Việt Nam từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Trong sự nghiệp sáng tác, ông có viết trên 250 bài hát chủ yếu dành cho thiếu nhi. Ngoài ra, còn có nhiều ca khúc được các khán thính giả yêu thích như: "Anh còn sống mãi", "Đội ta lớn lên cùng đất nước", "Làng em xanh tươi", "Em yêu đội nhi đồng", "Bác sống đời đời", "Tiếng hát trên sông Cửa Việt", "Ngàn hoa việc tốt dâng Đảng quanh vinh"…

Nhạc sĩ Phong Nhã được gọi là “vua âm nhạc thiếu nhi”. “Danh hiệu” này được nhạc sĩ Phạm Trọng Cầu đặt cho Phong Nhã khi gặp ông vào năm 1976. Nhạc sĩ, nhà phê bình âm nhạc Nguyễn Thụy Kha cho rằng “Bản chất con người Phong Nhã là người hồn nhiên, ngây thơ nên ông hợp với giọng điệu của âm nhạc thiếu nhi. Suốt cuộc đời sáng tác, ông đều cống hiến cho mảng âm nhạc này. Sự cống hiến của ông hết sức độc đáo, bao trùm lên toàn bộ chặng đường phát triển của âm nhạc cách mạng cho đến ngày hôm nay”.

Các ca khúc thiếu nhi của nhạc sĩ Phong Nhã hết sức gần gũi mà vẫn giàu hình tượng. Giai điệu không phức tạp, cầu kỳ; ca từ trong sáng, vui tươi, lại dễ hiểu, dễ nhớ và dễ hát. Có lẽ bằng tất cả những tình cảm chân thành mà theo như lời Phong Nhã thì đó là "sống với trẻ em, suy nghĩ với trẻ em, vui buồn với trẻ em, nhiều khi thật sự như trẻ em". Các bài hát của ông đã có một đời sống riêng, bền vững trong tâm hồn nhạy cảm và trong sáng của lứa tuổi măng non, truyền đến tâm hồn trẻ thơ những cảm xúc, tình cảm tươi tắn...

Nhà nghiên cứu âm nhạc Phạm Quang Long cho rằng, nhạc sĩ Phong Nhã đã “hóa giải” được những cái “khó” trong sáng tác mảng đề tài thiếu nhi, Đoàn, Đội và lãnh tụ. “Mảng đề tài này không dễ sáng tạo, bởi nếu không khéo sẽ thành đậm chất tuyên truyền, nhưng nếu chỉ đơn thuần thực hiện thông điệp thì sẽ không đạt hiệu quả. Cho nên, để sáng tác đến được đông đảo mọi người và có đời sống riêng sau khi ra đời đòi hỏi người nhạc sĩ không chỉ có sự hiểu biết về chuyên môn âm nhạc, sự thấm nhuần những nội dung đề tài cần truyền tải, mà còn phải sáng tác bằng tình cảm, bằng trái tim, bằng cuộc sống của chính người nhạc sĩ đó. Và nhạc sĩ Phong Nhã đã làm được”

Có lẽ vì vậy mà đa phần những sáng tác của Phong Nhã đều được các em thiếu nhi yêu mến cho đến ngày nay. Trong ký ức tuổi thơ của nhiều thế hệ măng non sẽ còn mãi vang lên những ca khúc của ông…