Ngày 29/5, Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thình trình Quốc hội Tờ trình của Chủ tịch nước về việc Việt Nam gia nhập Công ước số 98 của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) về Áp dụng những nguyên tắc của quyền tổ chức và thương lượng tập thể. Việc gia nhập Công ước số 98 thể hiện cam kết chính trị mạnh mẽ của Việt Nam trong bối cảnh đất nước đã và đang tham gia các Hiệp định thương mại tự do khu vực và toàn cầu.

Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh trình bày Tờ trình về việc gia nhập Công ước số 98 của Tổ chức Lao động quốc tế. - Ảnh: quochoi

Tính đến tháng 05/2019, trên thế giới đã có 166 trong tổng số 187 quốc gia thành viên của ILO tham gia Công ước này. Việc Việt Nam gia nhập Công ước số 98 là rất cần thiết và có nhiều ý nghĩa. Trong nền kinh tế thị trường, tiền lương và điều kiện lao động của người lao động được thực hiện dựa trên thỏa thuận giữa người sử dụng lao động và tập thể người lao động, do vậy điều quan trọng là cần thúc đẩy thương lượng tập thể một cách thực chất và hiệu quả, nhất là thương lượng tập thể về tiền lương, nhằm xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ.

Việt Nam thúc đẩy việc thực hiện các tiêu chuẩn lao động quốc tế

Công ước 98 có 3 nội dung cơ bản: Bảo vệ người lao động và công đoàn trước các hành vi phân biệt đối xử, chống công đoàn của người sử dụng lao động; bảo vệ tổ chức của người lao động không bị can thiệp, thao túng bởi người sử dụng lao động; những biện pháp thúc đẩy thương lượng tập thể tự nguyện, thiện chí. Đây chính là nền tảng cho sự vận hành của thị trường lao động tại Việt Nam phù hợp với quy luật khách quan của kinh tế thị trường, giúp cho sự phát triển đi theo đúng hướng, tiến tới xây dựng quan hệ lao động hiện đại ở Việt Nam. Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh cho rằng: “Việc Việt Nam gia nhập Công ước số 98 sẽ tiếp tục khẳng định, cụ thể hóa đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, không trái với quy định của Hiến pháp; bảo đảm nguyên tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thể quốc gia, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, binh đẳng, cùng có lợi và những nguyên tắc cơ bản khác của pháp luật quốc tế; bảo đảm lợi ích quốc gia, dân tộc; phù hợp với đường lối đối ngoại của Việt Nam về hội nhập kinh tế quốc tế”.

Việc gia nhập và triển khai thực hiện Công ước số 98 sẽ tạo ra cơ sở pháp lý cho người lao động và người sử dụng lao động tại Việt Nam tiến hành thương lượng tập thể về tiền lương và xác lập các điều kiện lao động khác trong quan hệ lao động như làm thêm giờ, bữa ăn giữa ca và các chế độ phúc lợi khác… Ông Đặng Ngọc Nghĩa, Đại biểu Quốc hội tỉnh Thừa Thiên Huế, cho rằng: “Kỳ họp này, Chủ tịch nước trình tờ trình để tham gia công ước 98, có 3 nội dung, trong đó tôi quan tâm đến bảo vệ lợi ích người lao động và công đoàn và đảm bảo tốt hơn người lao động và người sở hữu lao động. Điều này phù hợp với hội nhập, thể hiện thiện chí của Việt Nam trong việc bảo vệ quyền con người, quyền lao động, đây cũng tạo điều kiện để tạo ra năng suất lao động, chất lượng lao động cao. Tôi rất đồng tình khi Việt Nam tham gia Công ước này”.

Việt Nam thực thi cam kết liên quan đến lao động trong Hiệp định thương mại

Tờ trình của Chủ tịch nước trước Quốc hội khẳng định sự cần thiết gia nhập Công ước số 98 và cho rằng việc gia nhập Công ước số 98 khẳng định quyết tâm và nỗ lực của Việt Nam trong quá trình thực thi các cam kết liên quan đến lao động trong Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và thực hiện nghĩa vụ của Việt Nam với trách nhiệm là quốc gia thành viên ILO. Đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiến tới ký kết Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA). Tất cả các bộ, ngành được Chính phủ lấy ý kiến đều nhất trí về sự cần thiết gia nhập Công ước số 98.

Ông Đỗ Văn Sinh, Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị, cho rằng: “Công ước 98 là chúng ta đang thực hiện theo lộ trình Hiệp ước CPTPP… mọi thứ cam kết có lộ trình, đấy là lộ trình nhưng theo tôi chúng ta càng tiến hành sớm càng tốt, thứ nhất là chúng ta đảm bảo được sự cam kết, thứ hai là buộc chúng ta phải gắng sức để hội nhập. Độ mở của nền kinh tế chúng ta còn lớn, chúng ta đứng trước thách thức “nền kinh tế bé, độ mở lớn”, mỗi sự tác động của thế giới đều ảnh hưởng đến chúng ta. Nhưng chúng ta cũng có nhiều lợi thế, vậy thì chúng ta phải cố gắng làm nhanh những gì chúng ta đang có lợi thế thì sẽ chớp được thời cơ… Đấy là nguyên tắc chung, làm luật nhanh và thực hiện nhanh đi thì sẽ chớp được cơ hội”.

Thời gian qua, Chính phủ Việt Nam đã tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo, các buổi tuyên truyền liên quan đến Công ước 98 tại các ngành, các cấp, doanh nghiệp, người dân, nhất là các chủ thể chịu tác động trực tiếp như tổ chức công đoàn Việt Nam, doanh nghiệp, các hiệp hội ngành nghề và người lao động. Đồng thời tiếp tục rà soát, nội luật hóa bảo đảm tính tương thích, phù hợp giữa các nội dung, để Công ước số 98 được thực thi hiệu quả tại Việt Nam.