Như nhiều nước ở Châu Âu khác, trong những năm kháng chiến chống Mỹ, giành lại độc lập, thống nhất và hòa bình, nhân dân Việt Nam đã nhận được sự cổ vũ mạnh mẽ của những người bạn Italia. Đã có một “thế hệ Việt Nam” ở Italia trong những năm tháng gian khổ đó xuống đường đấu tranh ủng hộ Việt Nam vì lương tri và công lý.

Tham vấn chính trị cấp thứ trưởng Việt Nam-Italia tháng 9/2012. (Ảnh: baotintuc.vn)

40 năm kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao, nhất là từ sau khi Việt Nam tiến hành công cuộc tái thiết đất nước sau chiến tranh, bước vào đổi mới, quan hệ Việt Nam và Italia phát triển tích cực, toàn diện. Italia là nước Tây Bắc Âu đầu tiên tích cực ủng hộ việc tăng cường hợp tác giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu, trên các diễn đàn quốc tế lớn cũng như việc hình thường hóa quan hệ giữa Việt Nam và các tổ chức tài chính, thương mại, tiền tệ quốc tế. Hai nước luôn coi trọng vị trí, vai trò của nhau, trao đổi kinh tế, thương mại, đầu tư song phương phát triển ổn định. Lãnh đạo cấp cao của Italia luôn khẳng định quyết tâm thúc đẩy quan hệ hợp tác nhiều mặt với Việt Nam, coi Việt Nam là nước ưu tiên phát triển quan hệ ở khu vực Đông Nam Á và là điểm đến của các doanh nghiệp Italia từ nay đến năm 2020. Đặc biệt, liên tục từ nhiều năm qua, Italia là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam trong Liên minh Châu Âu (EU). Trong bối cảnh tình hình kinh tế thế giới và của mỗi nước gặp nhiều khó khăn, trao đổi thương mại hai chiều tiếp tục tăng trưởng ấn tượng trong năm 2011 và 2012 (tăng hơn 38% năm 2011, đạt khoảng 2,53 tỷ USD và tăng hơn 10% trong năm 2012, đạt khoảng 2,8 tỷ USD). Ông Lê Hải Bình, Vụ trưởng Vụ chính sách đối ngoại, Bộ ngoại giao Việt Nam cho rằng:”Quan hệ giữa Việt Nam với Italia đang phát triển hết sức tích cực. Thể hiện ở việc thứ nhất là Italia đã công nhận quy chế nền kinh tế thị trường của Việt Nam trong năm 2012, mong muốn thiết lập quan hệ đối tác chiến lược với Việt Nam. Chuyến thăm quan trọng của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng lần này cũng là để kỷ niệm 40 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam với Italia, để lại một dấu ấn trong chặng đường phát triển quan hệ 40 năm qua”.

Nhằm triển khai mạnh mẽ quyết tâm của lãnh đạo hai nước đưa quan hệ Việt Nam-Italia bước sang một giai đoạn mới, các cơ quan chức năng, bộ, ngành hai nước đã và đang có kế hoạch tổ chức rất nhiều hoạt động. Một trong những sự kiện mở màn cho chuỗi các sự kiện trong năm nay, đánh dấu chặng đường 40 năm thiết lập quan hệ ngoại giao là “Những ngày văn hóa Việt Nam tại Italia” đang diễn ra tại thủ đô Rome. Không chỉ nhằm tăng cường tình đoàn kết, hữu nghị giữa nhân dân hai nước Việt Nam - Italia, “Những ngày văn hóa Việt Nam tại Italia” còn góp phần mở rộng các hoạt động giao lưu, giới thiệu văn hóa, quảng bá hình ảnh về đất nước và con người Việt Nam tới Italia. Ông Trần Thanh Hải, nguyên tham tán thương mại Đại sứ quán Việt Nam tại Italia, cho biết: “Cho đến nay có thể nói, người dân Italia chưa biết nhiều về Việt Nam như một đất nước giàu tiềm năng du lịch. Và đặc biệt như các di tích, thắng cảnh nổi tiếng như Vịnh Hạ Long. Chúng tôi đã làm việc rất tích cực với Bộ Du lịch Italia và một số hiệp hội du lịch ở các thành phố lớn ở Italia để quảng bá về du lịch Việt Nam nói chung. Hoạt động quảng bá là yếu tố rất cần thiết thông qua các hội thảo hoặc tiếp xúc với các tổ chức tour, điều hành tour của Italia. Qua đó, những nhà điều hành tour, cũng như một số khách du lịch cụ thể họ đã xây dựng được kế hoạch để đưa khách du lịch sang Việt Nam”.

Ngoài lĩnh vực văn hóa, du lịch, hai bên cũng đang tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực quốc phòng thể thao.. còn nhiều tiềm năng. Hợp tác giáo dục - đào tạo và nghiên cứu khoa học cũng được hai bên đặc biệt quan tâm. Việt Nam và Italia đang chuẩn bị ký một loạt các văn kiện hợp tác nhằm triển khai mạnh mẽ các chương trình hỗ trợ sinh viên Việt Nam sang học tập và các dự án hợp tác nghiên cứu khoa học tại Italy trong thời gian tới. Hợp tác giữa các địa phương hai nước như Hà Nội với Rome, thành phố Hồ Chí Minh với Milan, Hải Phòng với Genoa, Huế với Venice... tiếp tục được triển khai sâu rộng hơn trong thời gian tới.

Trên cơ sở đó, chuyến thăm lần đầu tiên của một Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam tới Italia sẽ tạo động lực mới cho quan hệ hai nước. Các cuộc hội đàm, hội kiến trong chuyến thăm này của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng với các nhà lãnh đạo Italia chắc chắn sẽ làm sâu sắc hơn, nâng cấp mối quan hệ toàn diện giữa hai nước trên tất cả các lĩnh vực chính trị - ngoại giao, kinh tế - thương mại, văn hóa, giáo dục, quốc phòng - an ninh, xây dựng quan hệ đối tác chiến lược bền vững hơn trong giai đoạn tới./.