Cuối tuần qua, Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) đã tổ chức cuộc họp đặc biệt cấp Bộ trưởng về chủ đề khí hậu tại thành phố Naples (Napoli) của Italy. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử tồn tại của G20, nhóm này tổ chức một cuộc họp chuyên biệt cấp cao về chủ đề khí hậu. Bởi vậy, dù kết quả đạt được còn hạn chế, cuộc họp vẫn được coi là bước đi đáng khích lệ trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu của thế giới.   

Cuộc họp cấp Bộ trưởng Môi trường và Năng lượng các nước thuộc G20 diễn ra trong hai ngày 22-23/7, là lần đầu tiên chủ đề khí hậu được các quan chức cấp cao của những nền kinh tế hàng đầu thế giới đưa ra thảo luận một cách sâu sắc. Kết thúc hội nghị, các quốc gia tham dự đã thống nhất được một số nội dung quan trọng, có tính cổ vũ cho các nỗ lực chống biến đổi khí hậu của thế giới.

Những kết quả tích cực

Kết thúc Hội nghị, các Bộ trưởng G20 đã ký thỏa thuận tái cam kết tuân thủ Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu (COP21), đồng thời ra thông cáo chung về chủ đề môi trường với 3 nội dung chính, gồm: Bảo vệ sự đa dạng sinh học, bảo vệ vốn tự nhiên và phục hồi các hệ sinh thái bằng các giải pháp dựa vào tự nhiên, bảo vệ và phục hồi đất, bảo vệ các nguồn tài nguyên nước, đại dương và biển bao gồm ngăn ngừa và giảm thiểu rác thải nhựa; Sử dụng hiệu quả các nguồn lực, tập trung vào dệt may và thời trang bền vững, giáo dục và đào tạo, công nhận mối liên hệ giữa đa dạng sinh học và biến đổi khí hậu; Thực hiện tài chính bền vững, tập trung vào các nhu cầu tài chính cụ thể cho việc bảo vệ và phục hồi các hệ sinh thái như một đóng góp cho việc định dạng tương lai của hệ thống tài chính toàn cầu.

Việc ký thỏa thuận tái cam kết tuân thủ COP21 và ra thông cáo chung với những nội dung quan trọng trên, được coi là sự tiếp nối nỗ lực chống biến đổi khí hậu toàn cầu đang được các nền kinh tế hàng đầu thế giới thúc đẩy trong năm 2021 này. Trong đó, đáng kể nhất là những kết quả tích cực đạt được tại Hội nghị thượng đỉnh trực tuyến về khí hậu do Mỹ chủ trì diễn ra cách đó tròn 3 tháng (ngày 22-23/4/2021).

Hàng chục nhà thuyền đã bị mắc kẹt ở hồ Oroville miền Bắc California vì nước hồ cạn do biến đổi khí hậu. Ảnh: AFP/TTXVN

Phát biểu sau cuộc họp, Bộ trưởng Chuyển đổi sinh thái Italy Roberto Cingolani đánh giá, việc Hội nghị G20 ra thông cáo chung là một kết quả “đặc biệt tham vọng”, khi nhấn mạnh “đây là lần đầu tiên những điều như vậy được viết ra một cách rõ ràng và mang tính ràng buộc với những nước đang tạo ra 80% GDP của thế giới, nhưng cũng chiếm tới 85% lượng khí thải carbon toàn cầu”. Theo quan chức này, việc thúc đẩy hành động vì khí hậu ở tất cả các cấp, cũng như các nỗ lực phối hợp giữa các thành viên G20 là rất quan trọng để theo đuổi mục tiêu hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5-2°C và đảm bảo sự phục hồi kinh tế bền vững và có khả năng chống chọi với biến đổi khí hậu sau đại dịch trên toàn thế giới.

Còn nhiều thách thức

Dù đã có gắng thu hẹp bất đồng, song cuộc họp tại Naples đã không thống nhất được tiếng nói chung về mục tiêu kiềm hãm nhiệt độ toàn cầu. Trong đó, vấn đề cắt giảm khai thác than là một trong số những điểm gây bất đồng lớn nhất giữa một bên là Mỹ, Nhật Bản và các quốc gia Châu Âu, với một bên là Trung Quốc, Nga và Ấn Độ, khiến cho thông cáo chung không bao gồm nội dung cam kết cắt giảm khai thác và sử dụng than. Ngoài ra, việc cắt giảm khai thác dầu khí cũng không tìm được tiếng nói chung trong hội nghị, do sự phản đối từ các nước xuất khẩu dầu.

Ngay trước khi cuộc họp được tổ chức, một số báo cáo quốc tế độc lập cho biết, G20 đã trợ cấp hơn 3,3 tỷ USD cho việc khai thác nhiên liệu hóa thạch kể từ khi COP21 được ký kết năm 2015. Trong đó, hầu hết tất cả các quốc gia thành viên G20 tiếp tục hỗ trợ tài chính đáng kể cho sản xuất và tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch, trong đó có những nước có mức hộ trợ cao lên tới 40-50%.

Hội nghị Bộ trưởng Môi trường, Khí hậu và Năng lượng G20 ở Naples, Italia, ngày 22/7. Ảnh: aa.com.tr

Trước thực tế này, các nhà phân tích cho rằng, còn nhiều việc phải làm và các quốc gia cần nỗ lực nhiều hơn trong giai đoạn từ nay đến Hội nghị Thượng đỉnh Liên hiệp quốc về biến đổi khí hậu (COP26) dự kiến được tổ chức tại Scotland vào tháng 11 năm nay. Sự kiện này là thời hạn cuối cùng để gần 200 quốc gia và vùng lãnh thổ cập nhật các cam kết về khí hậu trong khuôn khổ COP21.

Về phần mình, ngày 26/7, Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres kêu gọi vai trò lãnh đạo của G20 trong hành động chống biến đổi khí hậu toàn cầu. Theo người đứng đầu Tổ chức đa phương lớn nhất hành tinh, thế giới cần một cam kết rõ ràng của tất cả các quốc gia G20 đối với mục tiêu duy trì nhiệt độ trái đất không tăng quá 1,5 độ C vào cuối thập kỷ này.