Trong nhiều năm qua, bằng những nỗ lực vượt bậc, bằng nhiều chủ trương, giải pháp, Đảng, Nhà nước Việt Nam rất chú trọng tới việc thu hẹp khoảng cách giàu-nghèo trong xã hội. Phấn đấu xây dựng một xã hội công bằng, trong đó mọi người đều có quyền cống hiến, đóng góp, hưởng thụ cũng chính là mục tiêu của Việt Nam trong chặng đường phát triển mới.

Người nông dân chăn nuôi trồng trọt, nỗ lực cải thiện đời sống. (TTXVN)

Trong 30 năm thực hiện công cuộc đổi mới, thành tựu to lớn của Việt Nam  là đã giảm nghèo nhanh, bền vững và giải quyết căn bản nghèo đói cùng cực. Theo thống kê của Tổng cục thống kê, trong 30 năm qua, nhờ có tăng trưởng nhanh nên Việt Nam đã giảm 30 triệu người thoát nghèo, với tỷ lệ nghèo theo chuẩn nghèo giảm mạnh từ 58,1% năm 1993, xuống còn 14,5% năm 2008 và dưới 5% vào năm 2015. Đến năm 2016 Việt Nam áp dụng chuẩn nghèo mới theo phương thức nghèo đa chiều thì đã giảm tỷ lệ còn 4% trên cả nước.

Vẫn còn khoảng cách thu nhập giữa các nhóm dân cư

Tuy nhiên, trong quá trình phát triển, do nhiều lý do mà khoảng cách giàu-nghèo trong xã hội chưa được thu hẹp như mong muốn. Nghiên cứu về tình trạng bất bình đẳng tại Việt Nam mà Tổ chức phi chính phủ Oxfam tiến hành cho thấy thu nhập trong một năm của nhóm 210 người siêu giàu ở Việt Nam dư sức để đưa 3,2 triệu người thoát nghèo. Các chỉ số để đo bất bình đẳng như Gini, tính thu nhập nhóm 10% số người giàu nhất so với nhóm 10% số người nghèo nhất, cũng cho thấy có sự gia tăng bất bình đẳng. Khoảng cách về thu nhập giữa các nhóm dân cư, các vùng địa lý ngày càng dãn rộng, tập trung vào lõi nghèo vùng phía Bắc, Tây Nguyên và Bắc Trung Bộ.

Trong khi đó, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) có thể biến động, dẫn tới làm giảm cơ hội tiếp cận các dịch vụ cơ bản của người nghèo, đặc biệt là trong lĩnh vực y tế, giáo dục. Kỹ sư Bùi Công Khế, Liên hiệp các  Hội Khoa học Kỹ thuật Hà Nội, cho rằng: “Trong y tế có sự chênh lệch rõ nét. Người nghèo vẫn trông chờ sự hỗ trợ của nhà nước, chứ không thể nào bỏ ra số tiền lớn để trị bệnh chất lượng cao. Có những gia đình quá nghèo, bảo hiểm y tế không thanh toán, hỗ trợ thì bán hết cả nhà cửa, cả gia đình phiêu bạt chỉ vì bệnh tật. Đó là cái khổ của người nghèo. Nhưng đối với người giàu, khá thì vẫn đủ điều kiện hưởng kỹ thuật cao”.

Tiến bộ công bằng xã hội gắn với tăng trưởng kinh tế

Chênh lệch giàu-nghèo là không tránh khỏi trong nền kinh tế thị trường, thế nhưng khoảng cách giàu nghèo ở mức nào để đảm bảo an sinh xã hội, ổn định xã hội. Góp phần nỗ lực chung này, Quỹ “Vì người nghèo” của Ủy ban Trung ương Mặt trận tổ quốc Việt Nam đặt mục tiêu không chỉ hỗ trợ xây cho người nghèo một căn nhà, hỗ trợ cho họ một khoản tiền mà còn phải giúp cho người nghèo tiếp cận với khoa học kỹ thuật, thông tin xã hội, cuộc sống để họ biết cách thức làm ăn, có nghị lực vươn lên giảm nghèo bền vững.

Bà Trương Thị Ngọc Ánh, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Phó Trưởng Ban vận động Quỹ “Vì người nghèo” Trung ương, cho rằng:  “Chúng tôi thường gắn với các chương trình mục tiêu để hỗ trợ thêm vào các chương trình. Ví dụ chương trình giảm nghèo của các huyện nghèo theo Quyết định 30a của Chính phủ hoặc hỗ trợ cho hộ nghèo ở huyện nghèo theo Quyết định 167, làm nhà cho huyện nghèo. Mặt trận phối hợp với chính quyền, phân công đoàn viên hội viên, hỗ trợ nhau, giúp đỡ nhau theo từng nhóm, từng đoàn thể thành hỗ trợ đồng bộ”.

Theo ông Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội,  thực hiện tiến bộ công bằng xã hội phải gắn bó chặt chẽ giữa chính sách tăng trưởng kinh tế với chính sách xã hội. Đồng thời, phát triển kinh tế đi đôi với đảm bảo và không ngừng nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân, làm sao cho nhân dân được hưởng thụ ngày một tốt hơn các thành quả của sự nghiệp đổi mới, xây dựng chủ nghĩa xã hội: “Thực hiện các cơ hội bình đẳng để giải quyết tốt vấn đề lao động, việc làm, thu nhập cho người lao động để tạo cơ hội mọi người được học tập, hưởng lương thu nhập hợp lý, thỏa đáng. Bảo đảm điều kiện công việc, an toàn, đủ điều kiện tái sản xuất, chú trọng tạo việc làm cho lao động dôi dư từ nông nghiệp. Tất cả những việc này là chúng ta tập trung chính giải quyết nghèo đói, thúc đẩy tăng trưởng và thu hẹp khoảng cách giàu-nghèo. Tôi nghĩ đó là giải pháp hết sức quan trọng”.

Việt Nam đang ngày càng thực hiện tốt hơn các chính sách an sinh xã hội, rút ngắn khoảng cách giàu- nghèo. Rút ngắn khoảng cách giàu-nghèo, đảm bảo công bằng xã hội cũng chính là gốc để phát triển xã hội bền vững trong giai đoạn tới.