Đa số ý kiến cho rằng cần phải nhìn thẳng vào sự thật để thấy nguyên nhân sâu xa nhất của tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên. Nếu không nhận thức sâu sắc và quyết tâm xóa bỏ được các căn nguyên này, mọi giải pháp xây dựng Đảng sẽ khó phát huy hiệu quả, hoặc chỉ có tính chất nhất thời.

Quyết liệt hơn nữa trong xây dựng Đảng

Cán bộ, đảng viên và nhân dân cho rằng Hội nghị Trung ương lần này đúc rút kinh nghiệm thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa 11 về xây dựng, chỉnh đốn Đảng để ra Nghị quyết sát hợp với thực tiễn, để nâng cao hiệu lực, hiệu quả cuộc đấu tranh phòng chống tiêu cực, tham nhũng trong Đảng, từ đó tạo niềm tin của nhân dân đối với Đảng. Giáo sư, Tiến sỹ Trần Ngọc Đường, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn Phòng Quốc hội, cho rằng: "Người dân rất tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, không làm mạnh thì xã hội khó có định hướng đấu tranh chống tiêu cực, xây dựng Đảng. Vì vậy, Đảng chủ trương ra Nghị quyết thì dân hoàn toàn ủng hộ, có chỗ dựa vững chắc cùng Đảng xây dựng nhà nước ta ngày càng vững mạnh, trong điều kiện mới. Tôi mong muốn sau Nghị quyết lần này thì cuộc đấu tranh xây dựng Đảng của chúng ta được nâng lên bước mới, chất lượng mới".

Ông Bùi Quang Huy, nguyên Phó ban chỉ đạo Tây Nam bộ, cho biết ông rất đồng tình với nhận định rằng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng là vấn đề then chốt, cần thiết để xây dựng Đảng ngày càng vững mạnh hơn:“Hội nghị Trung ương kỳ này tôi rất mừng. Mục đích của hội nghị kỳ này như đồng chí Tổng bí thư phát biểu là để làm sao kịp thời chấn chỉnh, củng cố, nâng cao chất lượng đảng viên từ Trung ương xuống địa phương. Để làm sao đảng được trong sạch và tránh được một trong bốn nguy cơ suy thoái về chính trị, đạo đức, lối sống, rồi cái diễn biến từ bên trong".

Ý kiến của đảng viên và nhân dân cho rằng phải cương quyết, mạnh mẽ hơn nữa trong việc triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 4 Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII.  Ông Phạm Xuân Hằng, ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, nhấn mạnh: "Hội nghị lần này bàn vấn đề này chính là Trung ương xác định làm cho sâu hơn, kỹ hơn, hiệu quả hơn. Bởi vì có nhóm lợi ích như Tổng  Bí thư đã nói như là ma trận, không dễ làm. Vì vậy, Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng phải có những giải pháp cụ thể, thiết thực để tạo lòng tin trong nhân dân, để dân thấy Đảng nói và đang làm. Phải làm không né tránh, được lòng dân, tăng thêm niềm tin trong nhân dân. Nếu chúng ta cứ dè dặt, trong ấm ngoài êm thì Nghị quyết lần này ban hành cũng không mang lại kết quả. Phải quyết liệt, quyết liệt hơn nữa".

Phân tích những biểu hiện của “tự diễn biến” và “tự chuyển hóa” trong nội bộ Đảng, Tiến sỹ Nguyễn Viết Chức, nguyên phó Chủ nhiệm Ủy ban văn hóa giáo dục thanh niên, thiếu niên nhi đồng của Quốc hội, nhận định: Phải bắt đầu chỉnh đốn Đảng từ gốc của vấn đề. Gốc vấn đề là giữ gìn sự trong sạch của Đảng, tổ chức hoạt động phải hiệu quả, tạo niềm tin trong nhân dân. Ông Nguyễn Viết Chức khẳng định đảng viên không rèn luyện, suy thoái đạo đức lối sống thì sẽ dẫn đến “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, bởi vậy, việc làm trong sạch Đảng, giữ gìn Đảng trong sạch vững mạnh đấy chính là biện pháp chống “tự diễn biến” sâu sắc nhất:“Tinh thần chỉ đạo của Nghị quyết lần này phải đi sâu, mỗi đảng viên phải rèn luyện mình, đâu khó là lao vào. Chứ Đảng viên rời khỏi vai trò lãnh đạo của mình hoặc không xứng đáng với vai trò lãnh đạo thì đấy chính là tự diễn biến, tự mình làm mất vai trò lãnh đạo của mình. Đấy là tự diễn biến lớn nhất, sâu sắc nhất trong điều kiện hiện nay”.

Cũng về vấn đề này, Đại tá Trịnh Khắc Thuyết, 65 tuổi Đảng, nguyên Phó Tham mưu trưởng Quân chủng Hải quân, cho rằng: "Những người lãnh đạo, những người chỉ huy ở cấp cao, cấp vừa, cấp thấp là phải gương mẫu cho quần chúng noi theo. Cốt lõi làm lãnh đạo là phải nói đi đôi với làm và phải kiểm tra xem việc đó sai hay đúng, phải chỉ rõ đến nơi, đến chốn. Làm theo lời Chủ tịch Hồ Chí Minh là phải làm cho đến nơi đến chốn, làm cho kỳ được thì thôi… Chính những điều đó là cốt lõi để xây dựng tư cách một người đảng viên".